قرن: دوره‌ای ۱۰۰ ساله

بروزرسانی شده در: 17:58 1404/08/11 مشاهده: 8 دسته بندی: کپسول آموزشی

قرن: سفر در تونل زمان

یک دوره‌ی صد ساله برای اندازه‌گیری تاریخ

در این مقاله با واحد اندازه‌گیری زمان به نام قرن آشنا می‌شویم. می‌آموزیم که چگونه تاریخ‌ها را به این واحد تقسیم‌بندی می‌کنند، چگونه قرن‌ها را شمارش می‌کنند و چه تفاوتی بین قرن‌های میلادی^[1] و هجری^[2] وجود دارد. با درک این مفهوم، می‌توانیم رویدادهای تاریخی را بهتر دسته‌بندی کرده و درک کنیم.

قرن چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

یک قرن دقیقاً برابر است با 100 سال. برای درک بهتر، می‌توانیم سن خودمان را با آن مقایسه کنیم. اگر شما 10 ساله باشید، یک‌دهم یک قرن را زندگی کرده‌اید! محاسبه‌ی قرن مربوط به یک سال خاص، یک فرمول ریاضی ساده دارد.

فرمول ساده: برای پیدا کردن قرن یک سال میلادی، دو رقم سمت چپ سال (صدگان و هزارگان) را در نظر می‌گیریم. اگر دو رقم سمت راست (دهگان و یکان) صفر نبود، یک واحد به آن اضافه می‌کنیم. به طور کلی: $ \text{قرن} = \lfloor \frac{(\text{سال} - 1)}{100} \rfloor + 1 $

مثال: سال 1492 میلادی در چه قرنی قرار دارد؟ دو رقم سمت چپ 14 است. از آنجا که دو رقم سمت راست (92) صفر نیست، پس 14 + 1 = 15. بنابراین، این سال در قرن پانزدهم میلادی است.

سال میلادی	رویداد معروف	قرن مربوطه
1066	یک نبرد مهم در اروپا	قرن یازدهم
1776	استقلال یک کشور بزرگ	قرن هجدهم
2001	ورود به هزاره جدید	قرن بیست و یکم

تفاوت قرن میلادی و هجری

ما در زندگی روزمره از دو تقویم^[3] اصلی استفاده می‌کنیم: میلادی و هجری. هر کدام شروع متفاوتی دارند و بنابراین قرن‌های متفاوتی را نیز تجربه می‌کنند.

تقویم میلادی شروع خود را از سال تولد حضرت عیسی^[4] می‌داند. اما تقویم هجری، شروع خود را از سال هجرت^[5] پیامبر اسلام از مکه به مدینه در نظر می‌گیرد. بین این دو تقویم حدود 579 سال تفاوت وجود دارد. برای مثال، ما اکنون در قرن پانزدهم هجری شمسی و در قرن بیست و یکم میلادی زندگی می‌کنیم.

کاربرد قرن در زندگی و برنامه‌ریزی

شاید فکر کنید قرن فقط مربوط به کتاب‌های تاریخ است، اما این مفهوم در برنامه‌ریزی‌های بسیار بزرگ نیز کاربرد دارد. وقتی شهرداری یک شهر برای 100 سال آینده برنامه‌ریزی می‌کند، در واقع دارد یک برنامه‌ی قرن‌نویس می‌چیند! یا وقتی می‌گویند "پروژه‌ی سد برای نسل‌های آینده و قرن‌های بعد سودمند خواهد بود"، منظورشان همین دوره‌های بلندمدت است.

حتی در خانواده‌ها، یک وسیله‌ی قدیمی مانند یک قرآن یا یک قالی ممکن است چندین قرن قدمت داشته باشد و از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به ارث رسیده باشد. این اشیا، سفرکنندگان واقعی در تونل زمان هستند!

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

سوال: آیا سال 2000 میلادی، شروع قرن بیست و یکم بود یا پایان قرن بیستم؟

پاسخ: این یک اشتباه رایج است! قرن اول میلادی از سال 1 تا سال 100 بود. پس قرن بیستم از سال 1901 تا 2000 ادامه داشت. بنابراین، سال 2000، آخرین سال قرن بیستم بود و قرن بیست و یکم در اول ژانویه‌ی سال 2001 آغاز شد.

سوال: تفاوت "قرن" و "سده" چیست؟

پاسخ: هیچ تفاوتی ندارد! "سده" واژه‌ی فارسی و هم‌معنای "قرن" است و هر دو به دوره‌ی 100 ساله اشاره می‌کنند.

جمع‌بندی: در این سفر کوتاه، یاد گرفتیم که یک قرن واحد اندازه‌گیری زمان و برابر با 100 سال است. فهمیدیم چگونه با یک فرمول ساده می‌توان قرن هر سال میلادی را پیدا کرد و با تفاوت قرن‌های میلادی و هجری آشنا شدیم. به یاد داشته باشید که درک این مفهوم، کلیدی برای باز کردن گنجینه‌ی تاریخ و درک بهتر گذشته و آینده است.

پاورقی

^[1] میلادی (Gregorian Calendar): تقویمی که مبدأ آن تولد حضرت عیسی فرض شده است.

^[2] هجری (Hijri Calendar): تقویمی که مبدأ آن سال هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه است.

^[3] تقویم (Calendar): یک سیستم برای سازماندهی و شمارش روزها در دوره‌های زمانی مانند روز، ماه و سال.

^[4] حضرت عیسی (Jesus Christ): پیامبری که مبدأ تقویم میلادی بر اساس سال تولد اوست.

^[5] هجرت (Migration): به معنای سفر و کوچ کردن از یک مکان به مکانی دیگر برای در امان ماندن از خطر.

تاریخ قرن تقویم زمان هجری و میلادی

مطالعات پنجم دبستان قرن

اطلاع از تغییرات در بسته‌های گاما

کاربر عزیز سلام!