اخلاق اسلامی در زندگی روزمره
سه پایه اصلی اخلاق اسلامی
اخلاق اسلامی مانند یک میز سه‌پایه است که اگر یکی از پایه‌های آن ضعیف باشد، کل میز لرزان می‌شود. این سه پایه مهم عبارتند از:
| پایه اخلاقی | معنی ساده | مثال در مدرسه |
|---|---|---|
| مهربانی | نرم‌دلی و دلسوزی برای دیگران | قرض دادن مداد به دوستی که مدادش را فراموش کرده |
| احسان | کار خوب کردن بیشتر از حد معمول | تمیز کردن کلاس حتی وقتی نوبت ما نیست |
| تقوا | مراقب کارهای خود بودن | درس خواندن حتی وقتی کسی ما را نمی‌بیند |
مهربانی در خانه و مدرسه
مهربانی مانند آفتاب است که همه جا را گرم می‌کند. وقتی با پدر و مادر با مهربانی حرف می‌زنیم، وقتی با برادر یا خواهر کوچک‌ترمان بازی می‌کنیم، وقتی در مدرسه به دوست بیمارمان سر می‌زنیم، همه این‌ها نشانه‌های مهربانی است.
مثلاً سارا هر روز صبح به مادرش در چیدن سفره صبحانه کمک می‌کند. این کار کوچک، نشانه مهربانی اوست. یا علی وقتی می‌بیند دوستش در زمین بازی زمین خورده، فوراً به کمک او می‌شتابد.
احسان؛ یک قدم فراتر از مهربانی
احسان یعنی کارهای خوبی که از ما انتظار نمی‌رود. مثلاً اگر معلم از ما بخواهد که یک صفحه مشق بنویسیم و ما دو صفحه بنویسیم، این احسان است. یا اگر در حیاط مدرسه یک آشغال را ببینیم و آن را برداریم، در حالی که کسی از ما نخواسته، این هم احسان است.
| موقعیت | کار معمولی | کار احسان |
|---|---|---|
| کمک به مادر | جمع کردن اسباب‌بازی‌های خود | جمع کردن اسباب‌بازی‌های خواهر کوچک‌تر |
| کمک به دوست | قرض دادن پاک‌کن | کمک کردن به دوست برای فهمیدن یک درس سخت |
تقوا؛ مراقب بودن در همه حال
تقوا مانند یک فرشته نگهبان است که همیشه با ماست. وقتی تنها هستیم و کسی ما را نمی‌بیند، اما کار بد نمی‌کنیم، این تقوا است. مثلاً وقتی در خانه تنها هستیم و به وسایل دیگران دست نمی‌زنیم، یا وقتی در آزمون تقلب نمی‌کنیم، حتی اگر کسی متوجه نشود.
پرسش‌های مهم
بله، مهربانی اسلامی می‌گوید حتی با کسانی که با ما بدرفتاری می‌کنند نیز باید مهربان بود. البته این به معنی قبول کردن رفتار بد نیست، بلکه به معنی پاسخ بد با بد نیست.
با تمرین کارهای خوب، حتی وقتی کسی ما را نمی‌بیند. مثلاً وقتی تنها هستیم، دعا خواندن یا کمک پنهانی به دیگران.
اخلاق اسلامی مانند یک باغ زیباست که سه گل اصلی دارد: مهربانی، احسان و تقوا. اگر از این سه گل به خوبی مراقبت کنیم، زندگی ما هم مانند یک باغ زیبا، شاد و پر از آرامش خواهد شد.
پاورقی
۱تقوا (Taqwa): به معنای پرهیزگاری و مراقبت از خود در برابر کارهای ناشایست است.
۲احسان (Ihsan): به معنای نیکی کردن و انجام کارهای خوب بیش از حد معمول و انتظار است.