ریاضی و خلاقیت کودکان: بازی، یادگیری، شکوفایی
چگونه بازی، ریاضی را میسازد؟
وقتی یک کودک با چینهها بازی میکند، در واقع در حال آزمایش و کشف است. او ممکن است یک برج بلند بسازد یا چینهها را بر اساس رنگ یا اندازه مرتب کند. این کارها، اولین قدمها برای یادگیری مفاهیم مهم ریاضی هستند. برای مثال، وقتی میگوید: "من سه تا چینهی قرمز دارم"، در حال تمرین شمارش است. وقتی دو برج با ارتفاع مساوی میسازد، مفهوم برابری را درک میکند.
فعالیت کودک | مفهوم ریاضی یادگرفته شده |
---|---|
شمارش چینههای یک رنگ | شمارش و تشخیص مقدار |
چیدن چینهها به ترتیب از کوچک به بزرگ | ترتیب و توالی |
ساختن دو ردیف مساوی از چینهها | برابری و تقسیم مساوی |
ساختن یک الگو با دو رنگ (مثلاً قرمز، آبی، قرمز، آبی) | شناسایی و گسترش الگو |
رنگآمیزی؛ جایی که ریاضی و هنر ملاقات میکنند
رنگآمیزی فقط پر کردن فضاها با رنگ نیست. وقتی از کودک میخواهید فقط 3 ماهی از 5 ماهی داخل تصویر را آبی رنگ کند، او در حال تمرین شمارش و تفریق است ($5 - 3 = 2$). یا وقتی که از او میخواهید یک گل را با یک الگوی رنگی خاص رنگ کند، در حال تقویت مهارت توالی و الگوسازی است. این فعالیت به ظاهر ساده، به کودک کمک میکند تا بین اشکال هندسی و دنیای واقعی ارتباط برقرار کند.
ایدههایی برای بازی و یادگیری در خانه
شما میتوانید به راحتی این فعالیتها را در خانه اجرا کنید. برای مثال، از کودک بخواهید با چینهها یک ماشین یا یک خانه بسازد. در حین ساخت، از او سوالهایی بپرسید: "چند تا چینهی قرمز در ماشینت به کار بردی؟" یا "اگر بخواهی چرخهای این خانه را درست کنی، به چند چینهی دایرهای نیاز داری؟". این سوالات، تفکر ریاضی او را به چالش میکشد. در فعالیت رنگآمیزی نیز میتوانید از او بخواهید یک دسته balloon را با یک الگوی تکراری رنگ کند (مثلاً زرد، قرمز، زرد، قرمز).
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
پاسخ: خیر. بهتر است بگذارید خودش کشف کند. میتوانید بگویید: "بیا با هم دوباره بشماریم" و همراه او شمارش را انجام دهید. این روش بسیار موثرتر از تصحیح مستقیم است.
پاسخ: لزوماً خیر. این ممکن است فقط یک مرحله از رشد او باشد. شما میتوانید به تدریج او را تشویق به آزمایش کنید. مثلاً بگویید: "فکر میکنی اگر قایق را آبی کنی چه شکلی میشه؟".
پاسخ: وقتی میبینید کودک میتواند از آن مفهوم در موقعیتهای جدید استفاده کند. مثلاً اگر خودش بتواند چینهها را بین دو عروسک به صورت مساوی تقسیم کند، نشان میدهد مفهوم برابری۱ را به خوبی درک کرده است.
پاورقی
۱برابری (Equality): در ریاضی، به وضعیتی گفته میشود که دو مقدار یا دو مجموعه دقیقاً یکسان باشند.
۲چینه (Manipulative): به وسایل کمکآموزشی گفته میشود که دانشآموزان با دستکاری و بازی با آنها مفاهیم درسی را یاد میگیرند.
۳الگوسازی (Patterning): توانایی شناسایی، ساختن و ادامهدادن یک توالی تکراری از شکلها، رنگها یا اعداد.