انتخاب نمودار مناسب: راهنمای گام‌به‌گام برای نمایش داده‌ها
انواع اصلی نمودار و کاربرد آن‌ها
نمودارها ابزارهای قدرتمندی برای نمایش بصری اطلاعات هستند. انتخاب نوع نمودار به این بستگی دارد که شما چه چیزی را می‌خواهید به مخاطب خود نشان دهید. در ادامه با اصلی‌ترین انواع نمودار آشنا می‌شویم.
| نام نمودار | بهترین کاربرد | مثال ملموس از زندگی |
|---|---|---|
| نمودار میله‌ای1 | مقایسه‌ی مقادیر بین گروه‌های مختلف | مقایسه‌ی تعداد کتاب‌های خوانده‌شده توسط دانش‌آموزان مختلف در یک ماه |
| نمودار خطی2 | نمایش روند تغییرات یک مقدار در طول زمان | تغییر دمای هوا در طول یک هفته |
| نمودار دایره‌ای3 | نمایش سهم هر بخش از یک کل | سهم هر ماده‌ی غذایی از یک پیتزا |
| نمودار نقطه‌ای4 | نمایش رابطه بین دو متغیر مختلف | رابطه بین زمان مطالعه و نمره‌ی امتحان |
یک نقشه‌ی راه ساده برای انتخاب
برای انتخاب نمودار، کافی است از خودت سه سوال ساده بپرسی. این سوالات مانند یک چراغ راهنما عمل می‌کنند.
سوال دوم: آیا می‌خواهی نشان دهی یک چیز چگونه در طول زمان تغییر کرده است؟ (مثلاً رشد قدت در چند سال) → از نمودار خطی استفاده کن.
سوال سوم: آیا می‌خواهی نشان دهی هر قسمت چه سهمی از یک کل دارد؟ (مثلاً سهم هر رنگ از آبنبات‌های یک بسته) → از نمودار دایره‌ای استفاده کن.
از تئوری تا عمل: پروژه‌ی علمی مدرسه
فرض کن برای یک پروژه‌ی علمی می‌خواهی علاقه‌مندی همکلاسی‌هایت به انواع ورزش‌ها را بررسی کنی. داده‌هایت به این صورت است: 12 نفر فوتبال، 8 نفر بسکتبال، 5 نفر شنا و 3 نفر والیبال را دوست دارند.
چه نموداری مناسب است؟ از خودت می‌پرسی: "هدف من مقایسه تعداد دوستداران هر ورزش است." پس طبق نقشه‌ی راه، بهترین گزینه یک نمودار میله‌ای است. در این نمودار، نام هر ورزش در پایین و تعداد دوستداران آن به صورت یک میله‌ی بلند یا کوتاه نمایش داده می‌شود. به راحتی می‌توانی دید که کدام ورزش پرطرفدارتر است.
حالا فرض کن می‌خواهی نشان دهی که سهم هر ورزش از کل کلاس چقدر است. در این حالت، هدف نشان دادن سهم از کل است. پس باید از یک نمودار دایره‌ای استفاده کنی. در این نمودار، دایره به چند تکه تقسیم می‌شود و اندازه‌ی هر تکه نشان‌دهنده‌ی سهم آن ورزش از کل آرا است.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاورقی
1 نمودار میله‌ای (Bar Chart): نموداری که برای مقایسه‌ی مقادیر بین دسته‌های گسسته استفاده می‌شود.
2 نمودار خطی (Line Chart): نموداری که برای نمایش روند داده‌ها در یک بازه‌ی زمانی پیوسته به کار می‌رود.
3 نمودار دایره‌ای (Pie Chart): نموداری که برای نمایش نسبی اجزای تشکیل‌دهنده‌ی یک کل استفاده می‌شود.
4 نمودار نقطه‌ای (Scatter Plot): نموداری که برای نمایش رابطه یا همبستگی بین دو متغیر عددی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
