سنگها: دوستان رنگارنگ و سفت و سخت ما
سنگها چند جور هستند؟
سنگها را میتوانیم مانند یک مجموعه از اسباببازیها، بر اساس شکل و رنگ و جنسشان دستهبندی کنیم. بعضی از آنها خیلی سفت و بعضی دیگر نرمتر هستند.
نوع سنگ | ویژگیها | مثالهایی از محیط اطراف |
---|---|---|
سنگهای آذرین2 | خیلی سفت و محکم، اغلب تیرهرنگ | سنگکف پارک، سنگهای کنار آتشفشان |
سنگهای رسوبی3 | لایهلایه، گاهی درون آنها فسیل4 پیدا میشود | سنگهای کنار دریا، سنگهای ساختمانی نما |
سنگهای دگرگونی5 | رنگهای روشن و زیبا، قابل برش و صیقل | سنگ کف آشپزخانه، سنگ مرمر برای مجسمه |
سنگها در زندگی روزمره ما چه کار میکنند؟
اگر خوب به اطراف خود نگاه کنی، میبینی که سنگها کارهای زیادی برای ما انجام میدهند. از سنگهای ریز و درشت برای ساختن چیزهای مختلف استفاده میشود.
مثلاً برای ساختن یک خانه، از سنگریزه و شن برای درست کردن بتن6 استفاده میکنند. بتن مثل چسب این سنگهای ریز را به هم میچسباند و یک دیوار محکم میسازد. سیمان7 هم که پدر بتن است، خودش از سنگهای خاصی درست میشود.
حتی در گذشته، انسانهای اولیه از سنگهای تیز برای بریدن گوشت و ساختن نیزه استفاده میکردند. امروزه هم از سنگهای زیبا مانند مرمر برای ساخت مجسمه یا کف خانههای قشنگ استفاده میکنیم.
پرسشهای مهم درباره سنگها
پاسخ: رنگ سنگها به مواد معدنی8 داخل آنها بستگی دارد. مثلاً سنگهایی که آهن دارند، رنگهای قرمز یا قهوهای میدهند.
پاسخ: خیر. بعضی سنگها مثل گچ نرم هستند و به راحتی خرد میشوند. بعضی دیگر مثل الماس خیلی سفتترین سنگ دنیا هستند.
پاورقی
1 سنگها (Rocks): اجسام طبیعی و جامدی هستند که از به هم چسبیدن مواد معدنی ساخته شدهاند.
2 سنگهای آذرین (Igneous Rocks): سنگهایی که از سرد شدن مواد مذاب درون زمین به وجود میآیند.
3 سنگهای رسوبی (Sedimentary Rocks): سنگهایی که از تهنشین شدن و به هم فشرده شدن مواد در کف دریاها یا خشکیها تشکیل میشوند.
4 فسیل (Fossil): اثر یا بقایای جانوران و گیاهان قدیمی که در بین سنگها پیدا میشود.
5 سنگهای دگرگونی (Metamorphic Rocks): سنگهایی که بر اثر گرما و فشار زیاد، شکل اولیه خود را از دست داده و به سنگ جدیدی تبدیل شدهاند.
6 بتن (Concrete): مخلوطی از سیمان، آب، شن و ماسه که پس از خشک شدن بسیار سفت و محکم میشود.
7 سیمان (Cement): پودری نرم که از پختن سنگ آهک و خاک رس به دست میآید و خاصیت چسبندگی دارد.
8 مواد معدنی (Minerals): مواد جامد و طبیعی که سنگها را میسازند، مانند کوارتز و فلدسپات.