زبان و چشایی چیستند و چه کاربردی دارند؟
زبان چگونه مزه‌ها را می‌شناسد؟
زبان مانند یک قهرمان در دهان ما کار می‌کند. روی آن برجستگی‌های کوچکی به نام پرزهای چشایی وجود دارد که داخل آن‌ها جوانه‌های چشایی قرار گرفته‌اند. وقتی غذایی را می‌جویم، مواد شیمیایی غذا با بزاق دهان مخلوط می‌شوند و به این جوانه‌ها می‌رسند. سپس جوانه‌ها پیامی به مغز می‌فرستند و ما مزه‌ی غذا را می‌فهمیم. برای مثال، وقتی یک تکه شکلات می‌خوریم، جوانه‌های چشایی پیام «شیرین» را به مغز می‌فرستند.
| نام مزه | توضیح | مثال غذایی |
|---|---|---|
| شیرینی | مزه‌ی خوشایند و دلپذیر | عسل، شکلات، هندوانه |
| شوری | مزه‌ی شبیه به نمک | چیپس، پنیر، نان خشک |
| ترشی | مزه‌ی تیز و گاهی گزنده | لیمو، سرکه، آلو |
| تلخی | مزه‌ی ناخوشایند و گاهی زننده | کلم قرمز، قهوه، گریپ‌فروت |
کاربرد زبان و چشایی در زندگی روزمره
زبان و چشایی به ما کمک می‌کنند تا از خوردن غذا لذت ببریم و غذاهای سالم را انتخاب کنیم. برای مثال، وقتی مزه‌ی شیرینی یک سیب را می‌چشیم، می‌فهمیم که آن سیب رسیده و خوشمزه است. همچنین، اگر غذایی مزه‌ی تلخی داشته باشد، ممکن است نشان‌دهنده‌ی فاسد شدن آن باشد و از خوردنش خودداری کنیم. در مهمانی‌ها، چشایی به ما اجازه می‌دهد تا طعم‌های جدید را امتحان کنیم و غذاهای مورد علاقه‌مان را پیدا کنیم.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
خیر، این یک باور اشتباه است. همه‌ی قسمت‌های زبان می‌توانند همه‌ی مزه‌های اصلی را حس کنند، اما ممکن است بعضی قسمت‌ها به یک مزه حساس‌تر باشند. برای مثال، نوک زبان به شیرینی حساس‌تر است.
زیرا حس بویایی[2] ما که در تشخیص مزه‌ها کمک می‌کند، هنگام سرماخوردگی ضعیف می‌شود. در نتیجه، مغز اطلاعات کمتری درباره‌ی مزه‌ی غذا دریافت می‌کند.
بله، بسیاری از حیوانات جوانه‌های چشایی دارند. برای مثال، سگ‌ها می‌توانند مزه‌های شیرین و شوری را تشخیص دهند، اما گربه‌ها کمتر مزه‌ی شیرین را حس می‌کنند.
پاورقی
[1] جوانه‌های چشایی (Taste Buds): سلول‌های کوچکی روی زبان که مسئول تشخیص مزه‌ها هستند.
[2] حس بویایی (Olfaction): توانایی بوییدن که به مغز در تشخیص طعم غذاها کمک می‌کند.