احتمال: از حتمی تا غیرممکن
احتمال چیست؟ یک نگاه ساده
احتمال، روشی برای اندازه‌گیری این است که یک اتفاق چقدر ممکن است رخ دهد. شما هر روز از این مفهوم بدون اینکه بدانید استفاده می‌کنید. وقتی به آسمان نگاه می‌کنید و می‌گویید: «احتمالاً امروز باران می‌آید»، در حال حدس زدن احتمال یک رویداد هستید. در ریاضی، احتمال را با عدد بین ۰ و ۱ نشان می‌دهند. گاهی آن را به صورت درصد هم بیان می‌کنند.
احتمال حتمی: رویدادهای قطعی زندگی
یک رویداد حتمی، رویدادی است که مطمئن هستیم همیشه رخ خواهد داد. احتمال چنین رویدادی همیشه برابر با ۱ یا 0 است.
| مثال از زندگی | توضیح | مقدار احتمال |
|---|---|---|
| طلوع خورشید از مشرق | ما هر روز مطمئن هستیم که خورشید از سمت شرق طلوع خواهد کرد. | 1 |
| سقوط اجسام به سمت پایین | اگر یک مداد از دستتان رها شود، قطعاً به سمت زمین سقوط می‌کند. | 1 |
| رسیدن شب پس از روز | پس از پایان روز، همیشه شب فرا میرسد. | 1 |
احتمال غیرممکن: رویاهای دست‌نیافتنی
یک رویداد غیرممکن، رویدادی است که مطمئن هستیم هرگز اتفاق نخواهد افتاد. احتمال این رویدادها دقیقاً برابر با ۰ است.
| مثال از زندگی | توضیح | مقدار احتمال |
|---|---|---|
| پرواز انسان بدون وسیله | انسان نمی‌تواند مانند پرندگان با بال زدن خودش به تنهایی پرواز کند. | 0 |
| زنده ماندن یک ماه بدون آب | بدن انسان برای زنده ماندن به آب نیاز دارد و بدون آن نمی‌تواند به زندگی ادامه دهد. | 0 |
| آفتاب‌گردان شدن یک سنگ | یک سنگ یک شیء بی‌جان است و هرگز تبدیل به یک گل آفتاب‌گردان نمی‌شود. | 0 |
احتمال در بازی و سرگرمی
بیایید این مفاهیم را با یک بازی ساده تاس ریزی بررسی کنیم. وقتی یک تاس استاندارد ۶ وجهی می‌اندازید:
- یک رویداد حتمی: آمدن عددی بین ۱ تا ۶. این اتفاق همیشه می‌افتد زیرا تاس فقط این اعداد را دارد. حتمی
- یک رویداد غیرممکن: آمدن عدد ۷. این اتفاق هرگز نمی‌افتد زیرا روی تاس عدد ۷ وجود ندارد. غیرممکن
همین منطق را می‌توان برای پرتاب یک سکه سالم نیز به کار برد. آمدن شیر یا خط یک رویداد حتمی است، اما آمدن یک تصویر سوم (مثلاً یک ستاره) روی سکه یک رویداد غیرممکن است.
پرسش‌های مهم و اشتباهات رایج
پاورقی
۱احتمال (Probability): شانس رخ دادن یک رویداد.
۲شانس (Chance): یک واژه غیررسمی برای احتمال.