احتمال کمتر: وقتی یک چیز کمتر از چیزهای دیگر اتفاق می‌افتد
احتمال چیست و چگونه کار می‌کند؟
احتمال به ما می‌گوید که چقدر امکان دارد یک رویداد خاص اتفاق بیفتد. فرض کنید یک سکه دارید. وقتی سکه را به هوا پرتاب می‌کنید، دو نتیجه ممکن دارید: یا شیر می‌آید یا خط. شانس آمدن هر کدام مساوی است. به این می‌گوییم احتمال برابری3. اما گاهی یک رویداد شانس کمتری برای وقوع دارد. برای مثال، اگر یک تاس شش‌وجهی بیندازید، احتمال آمدن عدد 6 با آمدن عدد 1 برابر است. اما اگر از شما بپرسند "آیا عدد 7 می‌آید؟" جواب "خیر" است زیرا روی تاس عدد 7 وجود ندارد. این یک رویداد با احتمال کمتر است که در واقع اصلاً اتفاق نمی‌افتد.
مقایسه احتمال رویدادهای مختلف
برای درک بهتر احتمال کمتر، بهتر است رویدادها را با هم مقایسه کنیم. جدول زیر نمونه‌هایی از این مقایسه را نشان می‌دهد.
| موقعیت | رویداد با احتمال بیشتر | رویداد با احتمال کمتر | دلیل |
|---|---|---|---|
| پرتاب سکه | آمدن شیر یا خط | ایستادن سکه روی لبه | این حالت به ندرت اتفاق می‌افتد |
| هوا در تابستان | آفتابی بودن | بارش برف | برف در تابستان بسیار نادر است |
| برداشتن مهره از کیسه | برداشتن مهره قرمز (8 تا از 10 تا) | برداشتن مهره آبی (2 تا از 10 تا) | تعداد مهره‌های آبی کمتر است |
چگونه در بازی‌ها از احتمال کمتر استفاده می‌کنیم؟
در بسیاری از بازی‌ها، مفهوم احتمال کمتر به ما کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیریم. بازی مار و پله را در نظر بگیرید. اگر تاس بیندازید و به خانه‌ای برسید که نردبان دارد، احتمال کمتری وجود دارد که به عقب برگردید زیرا بیشتر نردبان‌ها به سمت جلو هستند. یا در بازی منچ، اگر مهره حریف شما پشت مهره شما باشد، احتمال کمتر است که بتواند مهره شما را بزند زیرا باید عدد دقیقی روی تاس بیاورد. این‌ها نمونه‌هایی از استفاده عملی از احتمال در زندگی هستند.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
خیر. احتمال کمتر به این معنی است که آن رویداد به ندرت اتفاق می‌افتد، اما غیرممکن نیست. برای مثال، بارش برف در شهری مانند تهران در تابستان احتمال بسیار کمی دارد، اما در تاریخ ثبت شده است. پس همیشه امکان وقوع وجود دارد، هرچند کم.
از فرمول احتمال استفاده می‌کنیم. اگر در یک کیسه 3 مهره قرمز و 1 مهره آبی باشد، احتمال برداشتن مهره آبی می‌شود: $ \frac{1}{4} $ زیرا یک حالت مطلوب (آبی) و چهار حالت کل (همه مهره‌ها) داریم.
نه لزوماً. گاهی یک رویداد با احتمال کمتر می‌تواند نتیجه خوبی داشته باشد. برای مثال، در یک باغ وحش، احتمال دیدن یک حیوان نادر مانند پاندای قرمز کمتر از دیدن یک سنجاب است، اما اگر آن را ببینید، بسیار هیجان‌انگیزتر خواهد بود.
پاورقی
1 احتمال کمتر (Lower Probability): به رویدادی گفته می‌شود که در مقایسه با سایر رویدادهای ممکن، شانس کمتری برای وقوع دارد.
2 شانس (Chance): امکان وقوع یک رویداد.
3 برابری احتمال (Equiprobability): حالتی که در آن همه رویدادهای ممکن شانس یکسانی برای اتفاق افتادن دارند.
4 پیش‌بینی (Prediction): حدس زدن نتیجه یک رویداد قبل از وقوع آن.