خلافت: جانشینی پیامبر اکرم (ص) پس از رحلت ایشان

خلافت: جانشینی پس از پیامبر اکرم(ص)

جانشینی پیامبر یعنی چه؟

وقتی مدیر یا ناظم مدرسه‌تان برای همیشه مدرسه را ترک می‌کند، باید شخص جدیدی مسئولیت ادارهٔ مدرسه را به عهده بگیرد. این فرد جدید باید کارهای مدیر قبلی را ادامه دهد و از قوانین مدرسه محافظت کند. پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) نیز جامعهٔ مسلمانان به یک رهبر جدید نیاز داشت. به این رهبر جدید، خلیفه می‌گویند که یعنی «جانشین».

دو راه متفاوت برای انتخاب جانشین

مسلمانان در مورد چگونگی انتخاب این جانشین، به دو دیدگاه اصلی رسیدند. در جدول زیر این دو دیدگاه را با هم مقایسه کرده‌ایم:

چرا این موضوع برای ما مهم است؟

شاید فکر کنید این اتفاقات مربوط به خیلی وقت پیش است، اما دانستن آن به زندگی امروز ما هم مربوط می‌شود. همان‌طور که در زندگی، همیشه به یک راهنما و الگو نیاز داریم – مانند پدر و مادر یا معلم – جامعه نیز همیشه به یک رهبر نیاز دارد. انتخاب درست رهبر، باعث می‌شود جامعه به خوبی پیش برود، عدالت برقرار شود و قوانین درست اجرا شوند. اگر رهبر به درستی انتخاب نشود، ممکن است مانند زمانی باشد که در یک بازی گروهی، کاپیتان ناآگاه را انتخاب کنیم و بازی را ببازیم.

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

پاورقی

^۱خلافت (Caliphate): به نظام رهبری و حکومت در اسلام پس از پیامبر(ص) اطلاق می‌شود و فرد حاکم را «خلیفه» می‌نامند.

^۲امامت (Imamate): در اعتقاد شیعه، به رهبری معصوم و منصوب از سوی خدا و پیامبر(ص) گفته می‌شود.

^۳سقیفه (Saqifah): محلی بود که گروهی از انصار و مهاجرین بلافاصله پس از رحلت پیامبر(ص) در آنجا جمع شدند تا دربارهٔ جانشینی ایشان تصمیم‌گیری کنند.

^۴غدیر خم (Ghadir Khumm): نام منطقه‌ای است که پیامبر اسلام(ص) در بازگشت از حجةالوداع، حضرت علی(ع) را به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کردند.