حمل و نقل هوایی: سفر در آسمانها
هواپیماها چگونه پرواز میکنند؟
هواپیما برای پرواز به چهار نیروی اصلی نیاز دارد: نیروی برآ2، نیروی رانش3، نیروی وزن و نیروی پسا4. نیروی برآ، هواپیما را به سمت بالا میکشد و نیروی رانش آن را به جلو میراند. بالهای هواپیما طوری طراحی شدهاند که با عبور هوا از روی و زیر آن، این نیروی بالا برنده را ایجاد میکنند. موتورهای قدرتمند هم مانند قلب هواپیما هستند و با سوزاندن سوخت، نیروی رانش تولید میکنند.
انواع مختلف هواپیماها
همهٔ هواپیماها شبیه هم نیستند. آنها برای کارهای مختلفی ساخته شدهاند. در جدول زیر با برخی از انواع متداول آنها آشنا میشویم:
| نوع هواپیما | کاربرد اصلی | مثال |
|---|---|---|
| مسافربری | جابهجایی مردم | هواپیمایی که برای سفر به مشهد سوار میشوی |
| باری | حمل کالا و محموله | هواپیمایی که اسباببازیهای وارداتی را میآورد |
| شخصی/خصوصی | سفرهای اختصاصی افراد | هواپیمای کوچکی که برای یک خانواده ثروتمند استفاده میشود |
فرودگاه: شهری کوچک برای هواپیماها
فرودگاه مانند یک ایستگاه قطار بزرگ برای هواپیماهاست. هر فرودگاه بخشهای مهمی دارد که هماهنگی بین آنها باعث میشود سفر تو به خوبی انجام شود. مهمترین بخشهای یک فرودگاه عبارتاند از:
- سالن پرواز (ترمینال)5: جایی که مسافران بلیط خود را نشان میدهند، چمدانهای خود را تحویل میدهند و قبل از پرواز منتظر میمانند.
- باند پرواز6: یک خیابان بسیار بلند و پهن که هواپیماها روی آن میدوند تا بلند شوند یا بعد از فرود آمدن سرعت خود را کم کنند.
- برج مراقبت7: یک برج بلند که کنترلرهای ترافیک هوایی در آنجا کار میکنند. آنها مانند پلیسهای آسمان هستند و به خلبانها میگویند چه زمانی و از کدام مسیر پرواز کنند تا با هواپیمای دیگری برخورد نکنند.
یک سفر هوایی از نزدیک
تصور کن میخواهی با خانوادهات برای دیدن خالهات در دبی سفر کنی. وقتی به فرودگاه میرسی، اول به میز پرواز میروی تا بلیطهایتان را چکاین8 کنید و چمدانها را تحویل بدهی. سپس از قسمت بازرسی عبور میکنی تا مطمئن شوند چیزهای خطرناکی با خودت نبری. بعد به سالن انتظار میروی و منتظر میمانی تا نوبت سوار شدن9 به هواپیما برسد. مهمانداران از تو استقبال میکنند و جای نشستن را نشانت میدهند. بعد از بستن کمربندهایتان، هواپیما به آرامی به سمت باند حرکت میکند، سپس با سرعت میدود و ناگهان خودت را در آسمان میبینی! از پنجره میتوانی ابرها را ببینی که شبیه پنبههای سفید هستند.
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
این به دلیل تغییر سریع فشار هوا در ارتفاع است. یک راه آسان برای رفع آن این است که آبنبات بمکی بخوری یا خمیازه بکشی. این کارها به متعادل کردن فشار هوا در دو طرف پردهٔ گوشت کمک میکنند.
هواپیما گاهی اوقات با تودههای هوای ناگهانی برخورد میکند که میتواند باعث تکانهای ناگهانی شود. بستن کمربند ایمنی از تو در برابر این تکانها محافظت میکند، درست مثل وقتی که در ماشین کمربند میبندی.
زمین گرد است و کوتاهترین مسیر بین دو نقطه روی یک کره، همیشه یک خط راست به نظر نمیرسد. علاوه بر این، هواپیماها باید از مسیرهای هوایی مشخص و ایمنی که توسط کنترلرهای ترافیک هوایی تعیین شده است، پیروی کنند.
پاورقی
1 حمل و نقل هوایی (Air Transportation): جابهجایی مردم و کالاها از طریق هوا با استفاده از هواپیما.
2 نیروی برآ (Lift): نیرویی که توسط بالهای هواپیما تولید شده و آن را به سمت بالا میکشد.
3 نیروی رانش (Thrust): نیرویی که توسط موتور هواپیما تولید شده و آن را به جلو میراند.
4 نیروی پسا (Drag): نیرویی که در مقابل حرکت هواپیما در هوا مقاومت میکند.
5 ترمینال (Terminal): ساختمان اصلی فرودگاه که مسافران در آنجا عملیات قبل از پرواز را انجام میدهند.
6 باند پرواز (Runway): مسیر طولانی و صاف برای برخاستن و نشستن هواپیماها.
7 برج مراقبت (Control Tower): برجی که در آن کنترلرهای ترافیک هوایی بر حرکت هواپیماها در زمین و آسمان اطراف فرودگاه نظارت میکنند.
8 چکاین (Check-in): فرآیند ثبتنام مسافر، دریافت بلیط و تحویل چمدان قبل از پرواز.
9 سوار شدن (Boarding): عمل ورود مسافران به هواپیما قبل از آغاز پرواز.