تقارن چیست؟ وقتی دو نیمهٔ شکل مثل هم باشند
انواع مختلف تقارن
تقارن شکل‌های گوناگونی دارد. ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع آن، تقارن آینه‌ای۲ است. در این نوع تقارن، یک خط راست فرضی به نام خط تقارن۳ شکل را به دو قسمت کاملاً مساوی تقسیم می‌کند. اگر شکل را از روی این خط تا بزنیم، دو نیمه دقیقاً روی هم می‌افتند. به این حالت انطباق۴ می‌گوییم.
| نام شکل | تعداد خطوط تقارن | مثال ملموس |
|---|---|---|
| مربع | 4 خط | قاب عکس، پنجره |
| دایره | بی‌شمار | سکه، بشقاب |
| پروانه | 1 خط | بدن پروانه، لباس محلی |
| مثلث متساوی‌الاضلاع | 3 خط | علامت راهنمایی و رانندگی |
کجاها تقارن را ببینیم؟
اگر خوب به اطراف خود نگاه کنید، تقارن را در خیلی جاها پیدا می‌کنید. صورت شما یک مثال زیبا از تقارن است. اگر یک خط فرضی از وسط پیشانی، بینی و چانه‌ات رسم کنی، دو طرف صورت تقریباً شبیه به هم هستند. یک پروانه را در نظر بگیر. وقتی بال‌هایش را باز می‌کند، اگر خطی از وسط بدنش بگذرانی، طرح و رنگ دو بال کاملاً قرینه است. حتی در خانه‌تان هم تقارن زیاد است: درها، پنجره‌ها و حتی بعضی از لباس‌هایتان.
سوال‌های مهم درباره تقارن
خیر، خیلی از چیزها تقارن ندارند. مثلاً یک ابر یا یک درخت کاج را نگاه کن. اگر سعی کنی آن را از وسط نصف کنی، دو نیمهٔ یکسانی به دست نمی‌آوری. این اشکال را نامتقارن می‌نامیم.
تقارن به ما کمک می‌کند زیبایی را درک کنیم و چیزهای منظم و پایدار بسازیم. معماران از تقارن برای طراحی ساختمان‌های زیبا و محکم استفاده می‌کنند. هنرمندان هم برای خلق آثار هنری زیبا از تقارن الهام می‌گیرند.
بهترین راه این است که به شکل نگاه کنی و فکر کنی اگر آن را از کجا تا کنی، دو نیمه کاملاً بر هم منطبق می‌شوند. می‌توانی شکل را روی کاغذ بکشی و با تا کردن کاغذ از خطوط مختلف، خط تقارن را پیدا کنی.
پاورقی
۱تقارن (Symmetry): به ویژگی یک شکل گفته می‌شود که وقتی توسط یک خط (محور) یا یک نقطه (مرکز) تقسیم شود، دو قسمت کاملاً مشابه ایجاد کند.
۲تقارن آینه‌ای (Mirror Symmetry): رایج‌ترین نوع تقارن که در آن یک محور (خط) شکل را به دو بخش که مانند تصویر وارونه در آینه هستند، تقسیم می‌کند.
۳خط تقارن (Line of Symmetry): خط فرضی که یک شکل را به دو قسمت کاملاً مساوی و مشابه تقسیم می‌کند.
۴انطباق (Congruence): وقتی دو شکل یا دو نیمه از یک شکل از نظر اندازه و شکل کاملاً یکسان باشند و بتوانند دقیقاً بر روی هم قرار گیرند.