جمله‌نویسی چیست و چگونه آغاز می‌شود؟
جمله چیست و چه شکلی است؟
یک جمله مانند یک خانهٔ کوچک برای فکرهای ماست. وقتی می‌خواهیم چیزی را به کسی بگوییم یا بنویسیم، از جمله استفاده می‌کنیم. یک جملهٔ کامل همیشه یک معنی دارد و با نقطه (.) تمام می‌شود. برای مثال: «علی توپ دارد.» این یک جمله است چون یک خبر کامل را می‌رساند.
دو بخش اصلی هر جمله
هر جملهٔ ساده مانند یک آدم برفی است که دو بخش دارد: یک سر (نهاد) و یک بدن (گزاره).
| نام بخش | کار آن | مثال |
|---|---|---|
| نهاد[1] | کسی یا چیزی است که جمله دربارهٔ اوست | «پرنده» در جملهٔ «پرنده آواز می‌خواند.» |
| گزاره[2] | کاری که نهاد انجام می‌دهد یا چیزی که دربارهٔ او گفته می‌شود | «آواز می‌خواند» در جملهٔ «پرنده آواز می‌خواند.» |
چگونه یک جملهٔ درست بنویسیم؟
برای نوشتن یک جمله، اول باید تصمیم بگیریم می‌خواهیم دربارهٔ چه کسی یا چیزی حرف بزنیم (نهاد). بعد باید بگوییم آن شخص یا چیز چه کاری انجام می‌دهد یا چه وضعیتی دارد (گزاره). در آخر هم حتماً یک نقطه (.) بگذاریم. مثلاً اگر می‌خواهیم دربارهٔ گربه‌ای بگوییم که شیر می‌خورد، جمله می‌شود: «گربه شیر می‌خورد.»
بیا با هم یک جمله بسازیم: اول یک نهاد انتخاب کن، مثلاً «مادرم». حالا یک کار برای او در نظر بگیر، مثلاً «کیک پخت». حالا این دو را با هم ترکیب کن و در آخر نقطه بگذار: «مادرم کیک پخت.»
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاسخ: خواننده ممکن است نفهمد جمله کجا تمام شده است و ادامهٔ نوشته را با آن اشتباه بگیرد. نقطه مانند یک علامت توقف برای جمله است.
پاسخ: خیر، این فقط دو کلمه است. چون نه نهاد دارد و نه گزاره. یک جمله باید یک خبر کامل بدهد، مثلاً «این توپ قرمز است.»
پاسخ: بله، بسیار مهم است. معمولاً اول نهاد و سپس گزاره می‌آید تا معنی جمله روشن باشد. مثلاً «پدر نان خرید» درست است، اما «نان خرید پدر» معنی درستی نمی‌دهد.
پاورقی
[1] نهاد (Subject): کسی یا چیزی که فعل بر آن دلالت می‌کند. معادل انگلیسی: Subject.
[2] گزاره (Predicate): بخشی از جمله که اطلاعاتی دربارهٔ نهاد می‌دهد و معمولاً شامل فعل است. معادل انگلیسی: Predicate.