طراحی املا در پایه اول دبستان
انواع املا در پایه اول
برای اینکه دانش‌آموزان کلاس اولی به خوبی با کلمات آشنا شوند، از روش‌های گوناگونی استفاده می‌شود. هر کدام از این روش‌ها هدف خاصی دارد و به تقویت مهارت‌های مختلف کمک می‌کند.
| نام روش | هدف اصلی | مثال ملموس |
|---|---|---|
| املای تصویری1 | پیوند زدن شکل کلمه به تصویر ذهنی | نشان دادن تصویر یک «سیب» و نوشتن کلمه‌ی آن |
| املای هدفمند2 | تمرکز روی یک مهارت خاص مانند صداهای اول یا آخر کلمات | گفتن کلماتی که با صدای «آ» شروع می‌شوند؛ مثل «آب» و «آینه» |
| املای پایانی3 | سنجش یادگیری تمام کلمات یک درس | دیکته‌ی کلماتی مانند «مادر»، «پدر» و «کتاب» پس از پایان درس خانواده |
چگونه املا را به یک بازی تبدیل کنیم؟
برای دانش‌آموز کلاس اولی، بازی بهترین روش یادگیری است. به جای اینکه فقط از او بخواهیم کلمات را بنویسد، می‌توانیم از فعالیت‌های سرگرم‌کننده استفاده کنیم. مثلاً، برای املای تصویری، فلش‌کارت‌هایی با تصویر حیوانات مختلف مانند «گربه»، «سگ» و «مورچه» درست کنید. از کودک بخواهید پس از دیدن تصویر، نام آن را روی کاغذ بنویسد. این کار ارتباط بین شکل کلمه و تصویر آن را در ذهن او تقویت می‌کند.
برای املای هدفمند، یک بازی گروهی ترتیب دهید. از دانش‌آموزان بخواهید وسایلی را در کلاس پیدا کنند که با یک صدای خاص شروع می‌شوند. مثلاً، پیدا کردن همه‌ی چیزهایی که با صدای «ب» شروع می‌شوند: «بشقاب»، «بادکنک»، «برگ». سپس این کلمات را روی تابلو بنویسید و از بچه‌ها بخواهید آن‌ها را در دفتر خود بنویسند.
پرسش‌های مهم
گاهی مشکل از دقت شنیداری است. کودک صداها را به درستی تشخیص نمی‌دهد. با بازی‌هایی که گوش دادن را تقویت می‌کنند، مانند تشخیص صدای اول کلمات در لیستی از نام اسباب‌بازی‌ها، می‌توان به او کمک کرد.
این املا مانند یک آزمون کوچک است. به معلم و والدین نشان می‌دهد که کودک تمام کلمات جدید آن درس را یاد گرفته است یا نه. اگر دانش‌آموزی در این املا مشکل داشت، می‌توان با تمرین بیشتر روی همان کلمات، به او کمک کرد.
پاورقی
1املای تصویری (Picture Dictation): روشی که در آن از یک تصویر برای یادآوری و نوشتن کلمه استفاده می‌شود.
2املای هدفمند (Targeted Dictation): روشی که بر تمرین یک مهارت ویژه مانند تشخیص صداهای اول یا آخر کلمات تمرکز دارد.
3املای پایانی درس (End-of-Lesson Dictation): آزمونی که در پایان هر درس برای سنجش یادگیری کلیه کلمات جدید آن درس گرفته می‌شود.