مواد قابل بازیافت: گنجینه‌های پنهان در سطل زباله
مواد قابل بازیافت و سرنوشت آن‌ها
همه‌ی زباله‌ها یکسان نیستند. برخی از آن‌ها می‌توانند دوباره به چرخه‌ی تولید بازگردند و به محصولات جدید و مفید تبدیل شوند. به این مواد، مواد قابل بازیافت می‌گویند. چهار گروه اصلی این مواد عبارت‌اند از:
| نوع ماده | موارد مثال | چه می‌شوند؟ | مدت زمان بازیافت در طبیعت |
|---|---|---|---|
| کاغذ و مقوا | روزنامه، جعبه‌های مقوایی، دفترچه | تبدیل به کاغذ تحریر، دستمال کاغذی، مقوای بسته‌بندی | 2 تا 6 ماه |
| پلاستیک | بطری آب، اسباب‌بازی، ظروف | تبدیل به الیاف پوشاک، مبلمان، بطری‌های جدید | 450 تا 1000 سال |
| شیشه | بطری شیشه‌ای، ظروف غذا | خرد و ذوب شده و به بطری‌ها و شیشه‌های جدید تبدیل می‌شوند | 1 میلیون سال |
| فلزات (آلومینیوم و فولاد) | قوطی نوشابه، کنسرو، قطعات خودرو | ذوب و تبدیل به قوطی، بدنه‌ی خودرو و مصالح ساختمانی | 200 تا 500 سال (فولاد) |
همان‌طور که در جدول می‌بینید، بازیافت پلاستیک و شیشه بسیار حیاتی است زیرا تجزیه‌ی آن‌ها در طبیعت صدها یا حتی میلیون‌ها سال طول می‌کشد. بازیافت این مواد نه تنها فضای کمتری در محل‌های دفن زباله اشغال می‌کند، بلکه از مصرف منابع خام جدید نیز جلوگیری می‌نماید.
سفر یک بطری پلاستیکی: از سطل زباله تا محصول جدید
فرآیند بازیافت یک سفر چندمرحله‌ای است. برای درک بهتر، مراحل بازیافت یک بطری پلاستیکی آب را دنبال می‌کنیم:
مرحله ۱: جمع‌آوری و جداسازی (توسط شما!)
شما بطری آب را می‌نوشید و به جای انداختن آن در سطل زباله‌ی معمولی، آن را در سطل مخصوص بازیافت پلاستیک می‌اندازید. این مهم‌ترین مرحله است.
مرحله ۲: پردازش و خردکردن
بطری‌ها به مرکز بازیافت منتقل می‌شوند. در آنجا بر اساس نوع پلاستیک (معمولاً با شماره‌های داخل نماد بازیافت شناسایی می‌شوند) دسته‌بندی و سپس خرد شده و به تکه‌های ریز تبدیل می‌شوند.
مرحله ۳: شستشو و ذوب
خرده‌های پلاستیکی شسته شده تا هرگونه آلودگی از بین برود. سپس در کوره‌های بزرگ ذوب شده و به صورت خمیر درمی‌آیند.
مرحله ۴: تولید گرانول و شکل‌دهی
خمیر پلاستیک سرد شده و به دانه‌های کوچک پلاستیکی به نام گرانول تبدیل می‌شود. این گرانول‌ها به کارخانه‌ها فرستاده شده و برای تولید محصولات جدید مانند فرش، ژاکت پشمی، اسباب‌بازی یا حتی بطری‌های جدید استفاده می‌شوند.
چرا بازیافت اینقدر مهم است؟ مزایای پنهان
بازیافت تنها جمع‌آوری زباله نیست؛ یک استراتژی هوشمند با مزایای چندگانه است:
۱. حفظ محیط زیست: بازیافت باعث کاهش آلودگی آب و هوا می‌شود. سوزاندن زباله‌ها گازهای سمی تولید می‌کند و دفن آن‌ها می‌تواند آب‌های زیرزمینی را آلوده کند. با بازیافت، نیاز به دفن و سوزاندن زباله به شدت کاهش می‌یابد.
۲. صرفه‌جویی در انرژی: همان‌طور که در مثال قوطی آلومینیوم دیدیم، تولید محصولات از مواد بازیافتی انرژی بسیار کمتری نسبت به تولید از مواد خام نیاز دارد. برای مثال، بازیافت شیشه می‌تواند تا 40% در مصرف انرژی صرفه‌جویی کند.
۳. حفظ منابع طبیعی: با بازیافت کاغذ، درختان کمتری قطع می‌شوند. با بازیافت فلزات، از معادن کمتری استخراج صورت می‌گیرد. این موضوع به حفظ جنگل‌ها، کوه‌ها و زیست‌گاه‌های طبیعی جانوران کمک می‌کند.
۴. اشتغال‌زایی و اقتصاد: صنعت بازیافت یک صنعت بزرگ است که مشاغل زیادی در زمینه‌های جمع‌آوری، حمل‌ونقل، پردازش و فروش مواد بازیافتی ایجاد می‌کند.
نقش ما: چگونه بازیافت را به یک عادت روزانه تبدیل کنیم؟
همه‌ی ما می‌توانیم قهرمان بازیافت باشیم. این کار با چند اقدام ساده شروع می‌شود:
۱. جداسازی در مبدأ: در خانه، مدرسه یا محل کار، حداقل دو سطل زباله داشته باشید: یکی برای مواد قابل بازیافت و دیگری برای زباله‌های معمولی. این مهم‌ترین قدم است.
۲. شستشوی مواد: قبل از انداختن قوطی‌ها، بطری‌ها و ظروف پلاستیکی در سطل بازیافت، آن‌ها را با کمی آب بشویید. این کار از ایجاد بو و جذب حشرات جلوگیری کرده و فرآیند بازیافت را آسان‌تر می‌کند.
۳. کاهش و استفاده‌ی مجدد: به یاد داشته باشید که بهترین زباله، زباله‌ای است که تولید نشود. تا جایی که می‌توانید از خرید محصولات با بسته‌بندی‌های غیرضروری پلاستیکی خودداری کنید. از کیسه‌های پارچه‌ای برای خرید استفاده کنید و تا حد امکان از محصولاتی استفاده نمایید که قابلیت استفاده‌ی مجدد دارند.
۴. آموزش به دیگران: آنچه را که یاد گرفته‌اید با خانواده و دوستان خود به اشتراک بگذارید. آگاهی، موتور محرک تغییر است.
پرسش‌های رایج و باورهای نادرست
پاورقی
1PET (Polyethylene Terephthalate): پلی‌اتیلن ترفتالات، نوعی پلاستیک شفاف، محکم و سبک که معمولاً برای ساخت بطری‌های نوشیدنی و ظروف بسته‌بندی مواد غذایی استفاده می‌شود.
2HDPE (High-Density Polyethylene): پلی‌اتیلن با چگالی بالا، نوعی پلاستیک سنگین‌تر و مقاوم‌تر که برای ساخت بطری‌های شیر، شوینده‌ها و اسباب‌بازی‌ها به کار می‌رود.
3گرانول (Granule): دانه‌های کوچک پلاستیکی که پس از ذوب و برش خوردن مواد بازیافتی به دست می‌آیند و به عنوان ماده اولیه برای تولید محصولات جدید استفاده می‌شوند.