به بهانه روز جهانی معلم/ آشنایی با روز معلم در ایران وجهان

گاما- قبل از انقلاب روز معلم در ۱۲ اردیبهشت بود و مناسبت آن، کشته شدن یکی از معلمان به نام ابوالحسن خانعلی در روز ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۴۰ در تجمع اعتراض‌آمیز معلمان در میدان بهارستان بود.

به گزارش گاما به نقل از آوای فرهنگی، قبل از انقلاب روز معلم در ۱۲ اردیبهشت بود و مناسبت آن، کشته شدن یکی از معلمان به نام ابوالحسن خانعلی در روز ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۴۰ در تجمع اعتراض‌آمیز معلمان در میدان بهارستان بود.اما پس از انقلاب و پس ازخبر ترور وشهادت استاد مرتضی مطهری به دست گروه فرقان (که شب قبل اتفاق افتاده بود) در ۱۲ اردیبهشت منتشر شد و این روز در تقویم جمهوری اسلامی ایران، روز معلم نامگذاری شده است.

آشنایی با روز معلم در ایران وجهان

قبل از انقلاب روز معلم در ۱۲ اردیبهشت بود و مناسبت آن، کشته شدن یکی از معلمان به نام ابوالحسن خانعلی در روز ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۴۰ در تجمع اعتراض‌آمیز معلمان در میدان بهارستان بود.

اما پس از انقلاب و پس ازخبر ترور وشهادت استاد مرتضی مطهری به دست گروه فرقان (که شب قبل اتفاق افتاده بود) در ۱۲ اردیبهشت منتشر شد و این روز در تقویم جمهوری اسلامی ایران، روز معلم نامگذاری شده است.
استاد شهید مطهری در روشنگری اقشار باسواد به ویژه قشر فرهنگی جامعه قدم‌های اساسی برداشته بود و آثار عمیق شهید در احیای فکر دینی اصیل و بی پیرایه و منطبق با نیاز روز جامعه در حال گذار ما بسیار مؤثر بوده است.
نقش کلیدی معلمان به عنوان مجریان آموزش عمومی و الگوهای اولیه دانش آموزان بسیار مهم جلوه می‌کند. چرا که معلمان جامعه، انسان سازان نسل بعدی‌اند، لذا نقش آنان به گفته حضرت امام خمینی (ره) همچون نقش انبیا است برای مردم.
روز جهانی معلم یک رویداد سالانه است که در ۵ اکتبر، برگزار می‌شود. این روز توسط یونسکو نامگذاری شده است
از سوی یونسکو، نهاد فرهنگی سازمان ملل متحد، ۵ اکتبر (۱۳مهر)روز جهانی معلم نامگذاری شده است.بیش از ۱۰۰ کشور جهان، از جمله جمهوری اسلامی ایران، در جریان تصمیم‌گیری برای نامگذاری روز جهانی معلم حضور داشته و هدف از آن توجه بیشتر نسبت به وضعیت معاش معلمان و کیفیت تدریس است.

همه ساله و در چنین روزی در کشورهای مختلف جهان از مقام و نقش معلمان در جامعه تجلیل می‌شود.جوامع پیشرفته جهان اهمیت آموزش عمومی را به عنوان یکی از مهم‌ترین و شاید تنهاترین عامل توسعه اجتماعی دریافته‌اند و سرمایه گذاری‌های عظیم و درازمدتی را روی آن انجام داده‌اند.

ارزش و مقام معلم
شرافت و مرتبت معلم زمانی اهمیت دارد که بتواند شان خداوند و پیامبران را در وجود خود محقق سازد و پیوند انسان به هدف متعالی خلقت یعنی عبادت را برقرار سازد. لذا در این تعریف شهید مرتضی مطهری یکی از آن معلمان راستین است که اولاً با نگاه ترکیبی به همه معارف بشری نظر می کند و ثانیا تمامی تلاشهای علمی و عملی را مقدمه ای برای عبادت می داند و در این راه به مرحله سوم دینداری راه می یابد و با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را کامل می سازد. خداوند را می خوانیم که او رابا سالار و سرور شهیدان امام حسین (ع) محشور سازد.

هنر معلمی
معلمی شغل و حرفه نیست، بلکه ذوق و هنر توانمندی است معلمی در قرآن به عنوان جلوه ای از قدرت لایزال الهی نخست ویژه ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی است. در نخستین آیات قرآن که بر قلب مبارک پیغمبر اکرم (ص) نازل شد، به این هنر خداوند اشاره شده است:

اقرا باسم ربک الذی خلق، خلق الانسان من علق، اقرأ و ربک الاکرم، الذی علم بالقلم، علم الانسان ما لم یعلم. (علق: ۱ـ ۵)

بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت بخوان ! و پروردگارت کریمترین است همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمی دانست.

در این آیات خداوند، خود را «معلم» می خواند و جالب این که معلم بودن خود را بعد از آفرینش پیچیده ترین و بهترین شاهکار خلقت، یعنی انسان آورده است.مقام معلم بودن خدا، بعد از آفرینش قرارداد. نوعی انسانی را که هیچ نمی دانست، به وسیله قلم آموزش داد که این از اوج خلاقیت و هنر شگفت خداوند در امر آفرینش حکایت دارد:
چو قاف قدرتش دَم بر قلم زد هزاران نقش بر لوح عدم زد

از این رو، می توان گفت که هنر شگفت معلمی از آن خداوند عالم است.ـ شهید ثانی رحمت الله درباره هنر معلمی خداوند می فرماید:

خداوند از آن جهت به وصف (اکرمیت) و نامحدود بودن کرامتش، توصیف شد که علم و دانش را به بشر ارزانی داشته است. اگر هر مزیت دیگری، جز علم و دانش، معیار فضیلت به شمار می رفت، شایسته بود همان مزیت با وصف (اکرمیت) در ضمن این آیات همراه و هم پا گردد و آن مزیت به عنوان معیار کرامت نامحدود خداوند به شمار آید. کرامت الهی در این آیات با تعبیر «الاکرام» بیان شده است. چنین تعبیری می فهماند که عالی ترین نوع کرامت پروردگار نسبت به انسان با والاترین مقام و جایگاه او، یعنی علم و دانش هم طراز است.

روز معلم در گوشه و کنار جهان

آلبانی

در آلبانی روز معلم ۷مارس است و درست قبل از روز مادر ـ ۸مارس ـ یک تعطیلی غیررسمی است.

چین

در چین مراسم روز معلم از سال ۱۹۸۵در تاریخ ۱۰ سپتامبر برگزار می شود. این روز یکی از ۳روز تعطیلی است که برای مشاغل مختلف در نظر گرفته شده است.

هند

در هند روز ۵سپتامبر به عنوان روز معلم و برای تجلیل از معلمان در جامعه، گرامی داشته می شود. ۵سپتامبر مصادف است با سالروز تولد یک معلم بزرگ ـ دکتر سارولی راکریشنا ـ که اعتقادی عمیق به آموزش و پرورش داشت. راکریشنا یک دیپلمات برجسته، پژوهشگر و دانشمندی خوشنام، رئیس جمهور هند و بالاتر از همه یک معلم بود. زمانی که دکتر راکریشنا در سال ۱۹۶۲رئیس جمهور هند شد، گروهی از دانش آموزان و دوستانش با او ملاقات کردند و از وی خواستند به آنان اجازه دهد روز ۵سپتامبر، سالگرد تولدش را جشن بگیرند.

دکتر راکریشنا در پاسخ گفت: به جای بزرگداشت سالروز تولد من، مایه افتخار خواهد بود اگر ۵ سپتامبر به عنوان روز معلم شناخته شود. این پیشنهاد علاقه دکتر راکریشنا را به شغل آموزگاری نشان می داد. از آن به بعد این روز در هند روز معلم نامیده شده است. راکریشنا معتقد بود معلم زندگی دانش آموزان را شکل می دهد. درسی که از معلم آموخته می شود در تمام طول زندگی با دانش آموز خواهد بود. به همین دلیل همیشه باید به معلمان احترام بگذاریم.

روز معلم در کشور هند یکی از روزهایی است که مورد توجه معلمان و دانش آموزان قرار دارد. در این روز نه تنها معلمان مورد تقدیر قرار می گیرند، بلکه دانش آموزان ارشد و قدیمی تر کنفرانس هایی را ارائه و تمام وظایف یک معلم را انجام می دهند. به این ترتیب دانش آموزان به اهمیت معلم ها و کار سخت آنها پی می برند و از سوی دیگر آموزگاران نیز به یاد می آورند که وقتی دانش آموز بودند چه احساسی داشتند.

این مراسم علاوه بر جنبه های سرگرمی، مردم هندوستان را به یاد گذشته ها می اندازد. آنها ضمن تحسین دکتر راکریشنا، از او، که یک پسر بازیگوش شهرستانی بود و با تلاش و پشتکار خود یکی از مورد احترام ترین سیاستمداران در تاریخ دموکراسی هند شد، الهام و سرمشق می گیرند.

آمریکای لاتین

در آمریکای لاتین روز جهانی معلم مصادف با ۱۱ سپتامبر و به یادبود دومینو فاستینو سارمینتو، سیاستمدار آرژانتینی و معلم فرهیخته برگزار می شود. این روز در کنفرانس بین الملل آمریکایی در زمینه مسائل آموزشی و پرورشی که در سال۱۹۴۳در پاناما برگزار شد، به تصویب رسید. با این حال بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین روز معلم را در روزی دیگر که با تاریخ خودشان مطابقت بیشتری دارد، برگزار می کنند در برزیل ۱۵ اکتبر را روز معلم می دانند.

تایوان

در تایوان روز معلم هر سال ۲۸ سپتامبر برگزار می شود. در این روز از کارگران و معلمان و در رأس آنها از کنفوسیوس به عنوان معلم نمونه تجلیل می شود.

در سال ۱۹۳۹ وزیر آموزش و پرورش تایوان مقرر کرد روز معلم روز ۲۷ آگوست و تعطیلی ملی اعلام شود، او علت این کار را تاریخ تولد کنفوسیوس اعلام کرد. در سال ۱۹۵۲ رئیس جمهور یان به این دلیل که تاریخ دقیق تولد کنفوسیوس در تقویم گریگوری ماه سپتامبر است، روز معلم را تغییر داد. مراسم باشکوه این روز به افتخار کنفوسیوس در معابد او برگزار می شود. این مراسم ساعت ۶ صبح با نواختن طبل آغاز می شود.۵۴ نوازنده لباس های صورتی با کمربند آبی و ۳۶ نفر دیگر لباس های زرد با کمربند سبز می پوشند. این گروه را افسران تشریفات همراهی می کنند.

ویتنام

در ویتنام روز معلم مصادف با ۲۰ دسامبر هر سال است. در این روز مدارس تعطیل است. اما از دانش آموزان انتظار می رود به دیدار آموزگاران و دبیران قبلی و فعلی خود بروند و هدایایی به نشانه قدردانی به آنان تقدیم کنند.

فرانسه

در فرانسه، مهد تمدن اروپا، روزی به نام روز معلم وجود ندارد.

بهانه ای برای تقدیر و تشکر از مقام معلم