تعداد نتایج : 5822
ذرّات بنیادى: اجزای کوچکترین ماده
ذرّات بنیادی[1]: بلوکهای سازندهٔ جهان سفری کوچک به دنیای بزرگترین اسرار کیهان: کشف کوچکترین اجزای تشکیلدهندهی ماده و نیرو. خلاصه: همه چیز در جهان، از ستارههای دوردست تا کتابی که در دست دارید، از ذرات بسیار ریزی ساخته شدهاند که به آنها ذرّات بنیادی میگوییم. این ذرات، مانند آجرهای لِگو[2] جهان…
دیگ بخار: دستگاه تولید بخار آب
دیگ بخار (Boiler): دستگاه تولید بخار آب از قهوهساز تا نیروگاه: ماشین قدرتمند تبدیل آب به انرژی خلاصه: دیگ بخار1 یا بویلر، دستگاه کلیدی برای تولید بخار آب تحت فشار و دماست. این مقاله به زبانی ساده، اصول کار، انواع دیگها، کاربردهای آن در زندگی روزمره و صنعت و نکات ایمنی مهم را بررسی میکند. خواهیم دید…
چندضلعی محدب: هر پارهخطی که دو نقطهٔ داخلی را وصل میکند، کامل داخل شکل میماند.
چندضلعی محدب1: معجزه نظم در هندسه چرا برخی شکلها کامل و منظم به نظر میرسند و برخی نه؟ در این مقاله با زبانی ساده به کشف راز چندضلعیهای محدب و ویژگی جالب پارهخطهای داخلی آنها میپردازیم. خلاصه: چندضلعی محدب، شکل هندسی بسیار منظمی است که یکی از مهمترین ویژگیهای آن این است: اگر هر دو نقطهی داخل…
دینامیک: شاخه فیزیک بررسی کننده علت حرکت
دینامیک: علم علتهای حرکت شاخهای از فیزیک که به بررسی نیروها و تأثیر آنها بر حرکت اجسام میپردازد. خلاصه: دینامیک۱ هستهٔ مرکزی مکانیک کلاسیک است و به این سؤال مهم پاسخ میدهد: «چرا اجسام حرکت میکنند یا حرکتشان تغییر میکند؟». این مقاله به زبان ساده، مفاهیم بنیادی مانند قانونهای حرکت نیوتن۲، نیرو۳،…
اجزای متناظر: ضلعها یا زاویههایی که جای برابر در دو شکل همنهشت دارند.
اجزای متناظر: کلید رمزگشایی از اشکال همنهشت چگونه میتوان فهمید دو شکل هندسی دقیقاً یکسان هستند؟ پاسخ در شناسایی ضلعها و زاویههای متناظر نهفته است. خلاصه: وقتی دو شکل هندسی همنهشت1 هستند، یعنی از هر نظر (اندازه و شکل) یکساناند. برای بررسی این همنهشتی، باید اجزای متناظر آنها را پیدا کنیم. اجزای…
دمانگار: دستگاه ثبتکننده تغییرات دما
دمانگار (ترموگراف): دستگاه ثبتکنندهٔ تغییرات دما دیدی از دما به رنگها: بررسی اصول، تاریخچه و کاربردهای یک ابزار علمی شگفتانگیز خلاصه:دمانگار[1] یا ترموگراف[2]، دستگاهی است که تغییرات دما را به مرور زمان اندازهگیری و ثبت میکند. این مقاله به زبان ساده، نحوهٔ کار این دستگاه از حسگرهای مکانیکی تا…
استدلال نامعتبر: نتیجهگیری اشتباه که از دادهها پشتیبانی نمیشود.
استدلال نامعتبر: وقتی نتیجهگیری از ریل دادهها خارج میشود آشنایی با خطاهای رایج در تفکر و قضاوت روزمره برای تصمیمگیری بهتر خلاصه:استدلال نامعتبر1 یا نتیجهگیری اشتباه، زمانی رخ میدهد که بین اطلاعات در دسترس (مقدمات) و نتیجه2 گرفته شده، ارتباط منطقی صحیحی وجود نداشته…
دماسنج معیار: دماسنج مرجع برای کالیبراسیون
دماسنج معیار (Standard Thermometer): قاضی بیطرف دما دماسنج مرجع برای کالیبراسیون و اطمینان از اندازهگیری درست خلاصه: آیا تا به حال فکر کردهاید که چگونه مطمئن میشویم دماسنج بیمارستان یا ایستگاه هواشناسی عدد درستی را نشان میدهد؟ پاسخ در مفهومی به نام دماسنج معیار1 یا دماسنج مرجع2 نهفته است. این ابزار…
استدلال معتبر: استدلالی که از فرضها به درستی به حکم میرسد.
استدلال معتبر. ساختن فکری محکم، از فرض تا نتیجه خلاصه: استدلال معتبر1 ستون فقرات تفکر منطقی است. اگر فرضهای یک استدلال درست باشند، استدلال معتبر همیشه به یک نتیجهی درست منجر میشود. در این مقاله، با زبانی ساده و مثالهایی از زندگی روزمره، میآموزیم استدلال معتبر چیست، چه اجزایی دارد، چگونه آن را از…
واقعیتهای ثابتشده: قواعد و اصول ریاضی که قبلاً درست بودن آنها ثابت شده است.
واقعیتهای ثابت شده: قواعد ریاضی در زندگی روزمره پایههای محکم ریاضی که جهان اطراف ما را قابل پیشبینی میکنند. خلاصه: ریاضیات مجموعهای از قوانین ثابت شده و مطمئن است که مانند نقشهای برای درک جهان عمل میکند. این مقاله به زبان ساده به بررسی چند قاعده اساسی و اثباتشده ریاضی، مانند خواص چهار عمل اصلی،…