تعداد نتایج : 6274
پرتوی گاما: امواج الکترومغناطیسی با انرژی بسیار بالا
پرتوی گاما (Gamma ray): امواج الکترومغناطیسی با انرژی بسیار بالا مروری جامع بر پرتوهای نامرئی جهان؛ از درون اتمها تا اعماق کیهان پرتوهای گاما1 پرانرژیترین و کوتاهترین شکل امواج الکترومغناطیسی هستند که از فرآیندهای هستهای و نجومی تولید میشوند. این مقاله به زبان ساده، ماهیت، خواص، منابع طبیعی و مصنوعی،…
پرتوی فرودی: پرتوی نور تابیده به سطح
پرتوی فرودی: آنچه در نخستین لحظهٔ برخورد نور رخ میدهد سفری به قلب نخستین برخورد نور با هر چیزی: از آیینه تا ذهن ما پرتوی فرودی، خط آغازین داستان نور است؛ پرتوی که از چشمهی نور به سطح یک جسم میتابد. درک این مفهوم کلید فهم پدیدههای مهمی مانند بازتاب، شکست و جذب نور است. این مقاله با زبانی ساده و با…
پرتوی شکسته: پرتوی نور تغییرمسیرشده در محیط جدید
پرتوی شکسته: سفری پرپیچوخم نور کاوشی ساده در دنیای شکست نور و تغییر مسیر پرتوها در محیطهای گوناگون. خلاصه: پرتوی شکسته[1] نتیجهٔ تغییر مسیر یا شکست نور هنگام گذر از یک محیط شفاف به محیط دیگر است، مانند عبور نور از هوا به آب. این پدیده که علت بسیاری از اتفاقات جذاب دنیای اطراف ماست، بر اساس تفاوت سرعت…
پرتوزاىی: واپاشی خودبهخودی هستههای ناپایدار
پرتوزایی[1]: راز اتمهای ناپایدار واپاشی خودبهخودی هستههای ناپایدار و پرتوهای مرموزی که از دل ماده میآیند. خلاصه: پرتوزایی[1] یک فرآیند طبیعی و خودبهخودی است که در آن هستههای ناپایدار اتمها برای رسیدن به پایداری، ذرات و انرژی از خود ساطع میکنند. این پدیده که توسط دانشمندانی مانند هانری بکرل[2]…
پراش: خمش موج هنگام عبور از مانع
پراش نور: خمش و بازی موج وقتی نور یا هر موج دیگری به یک مانع یا شکاف میرسد، مسیر مستقیم خود را رها کرده و خم میشود. به این پدیدهٔ شگفتانگیز، پراش[1] میگویند. پراش یک پدیدهٔ موجی کلیدی است که رفتار نور، صدا و حتی آب را توضیح میدهد. این مقاله به زبان ساده، اصول پراش، فرمولهای آن مانند معیار پراش…
پایداری اتم: مقاومت اتم در برابر تخریب یا تغییر
پایداری اتم: رمز ماندگاری جهان درونما مقاومت اتم در برابر تخریب و تغییر، بنیان دنیای پایدار پیرامون ماست. اتم[1]ها، واحدهای سازنده همه مواد، شگفتانگیزترین مقاومت را در طبیعت دارند. این مقاله به بررسی دلایل این پایداری میپردازد و نشان میدهد که چگونه تعادل نیروها، ساختار منظم و مفاهیمی مانند ایزوتوپ[2]…
پایدار: وضعیتی که سیستم پس از اختلال به حالت اولیه بازمیگردد
پایدار(Stable): تعادل پس از تکان نگاهی به مفهوم پایداری در سیستمهای پیرامون ما، از یک گلویژه تا اقتصاد یک کشور. خلاصه: مفهوم پایداری یا ثبات در قلب درک رفتار بسیاری از سیستمها قرار دارد. این مقاله به زبانی ساده توضیح میدهد که چگونه یک سیستم پایدار پس از یک اختلال یا آشوب به حالت تعادل اولیه خود…
پاشندگی رنگی: تجزیه نور به رنگهای تشکیلدهنده
پاشندگی رنگی: رقص رنگها در مسیر نور نگاهی به پدیدهای شگفتانگیز که راز رنگینکمان و زیبایی الماس را فاش میکند. خلاصه مقاله: پاشندگی رنگی1 یکی از زیباترین پدیدههای فیزیک نور است که در آن نور سفید به طیف رنگهای سازندهاش تجزیه میشود. این مقاله به زبان ساده، دلیل علمی این پدیده، نقش منشور2، ارتباط…
پاستیغ موج: کمترین نقطه موج عرضی
پاستیغ موج (Trough): شناخت کمترین نقطهٔ موجهای عرضی از امواج دریا تا ریاضیات و اقتصاد؛ جستوجو در نقطهٔ پایین خلاصه: پاستیغ1 یا Trough در علوم مختلف، کمترین نقطه یا پایینترین سطح در یک نوسان یا موج است. این مفهوم کلیدی در فیزیک، ریاضیات و حتی اقتصاد کاربرد فراوان دارد. در این مقاله به زبان ساده با…
بلندى صوت: حس شنوایی مرتبط با شدت صوت
بلندی صدا: راز قدرتِ شنیداری همه چیز دربارهی حس شنوایی و چگونگی درک شدت و بلندی صدا خلاصه: بلندی صدا1 یک ویژگی درکشدهی اصوات است که رابطهای پیچیده، اما منظم با شدت فیزیکی آنها دارد. این مقاله به زبان ساده توضیح میدهد که چگونه گوش ما قدرت صدا را حس میکند، عوامل موثر بر بلندی را معرفی میکند، مثالهای…