ابزار آزمایشگاهی: همکاران کوچک دانشمندها
ابزارهای پایه و کاربرد آنها
هر دانشمند کوچکی برای شروع کار در آزمایشگاه باید با ابزارهای اصلی آشنا شود. این وسایل به او کمک میکنند تا مواد را به دقت اندازهگیری، مخلوط و مشاهده کند. درست مانند یک آشپز که از قاشق، پیمانه و کاسه برای پخت غذا استفاده میکند.
| نام وسیله | شکل و جنس | کاربرد اصلی | مثال از زندگی |
|---|---|---|---|
| بشر۳ | لیوان استوانهای با لبهی دهان گسترده، معمولاً از جنس شیشه یا پلاستیک | ریختن، مخلوط کردن و گرم کردن مایعات | مانند لیوان پلاستیکی که برای نوشیدن آب استفاده میکنی، اما با تفاوتهایی برای کارهای علمی |
| همزن شیشهای۴ | میلهای باریک و بلند از شیشه | مخلوط کردن محلولها به آرامی | شبیه قاشق همزن هنگام درست کردن شربت آبلیمو و شکر در یک لیوان |
| استوانه مدرج۵ | لولهای بلند و باریک با پایه و درجهبندی دقیق | اندازهگیری حجم دقیق مایعات | مانند پیمانهی آشپزی که برای اندازهگیری دقیق یک فنجان آرد استفاده میشود |
چگونه از ابزارها به درستی استفاده کنیم؟
استفاده صحیح از ابزارها نه تنها نتیجه آزمایش را دقیقتر میکند، بلکه از حوادث ناگوار نیز جلوگیری مینماید. برای مثال، هنگام خواندن حجم مایع در یک استوانه مدرج، باید چشم شما درست در سطح مایع باشد. به شکل زیر توجه کن:
فرض کن میخواهی 50 میلیلیتر آب را با دقت اندازه بگیری. استوانه مدرج را روی یک سطح صاف میگذاری و به آرامی آب را داخل آن میریزی. وقتی سطح آب نزدیک عدد 50 رسید، با دقت بیشتری آب میریزی تا خط نشانگر به درستی منطبق شود. این دقت در آزمایشها بسیار مهم است، درست مانند زمانی که در آشپزی مقدار مشخصی از یک ادویه را اندازه میگیری.
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
پاورقی
۱ابزارهای آزمایشگاهی (Laboratory Equipment): به وسایل و دستگاههایی گفته میشود که برای انجام کارهای علمی در یک آزمایشگاه استفاده میشوند.
۲استوانه مدرج (Graduated Cylinder): وسیلهای استوانهای شکل با درجهبندی دقیق که برای اندازهگیری حجم معینی از مایعات به کار میرود.
۳بشر (Beaker): ظرفی استوانهای با لبهی دهان گشاد که برای نگهداری، مخلوط کردن و گرم کردن مایعات استفاده میشود.
۴همزن شیشهای (Glass Stirring Rod): یک میلهی شیشهای جامد و صاف که برای مخلوط کردن مواد درون ظروف آزمایشگاهی به کار میرود.
۵استوانه مدرج (Graduated Cylinder): تعریف مشابه شماره ۲.
۶منیسک (Meniscus): انحنای سطح یک مایع در نزدیکی دیوارهی ظرف. در مایعاتی مانند آب، این انحنا به سمت پایین (مقعر) است.
۷پیپت (Pipette): وسیلهای لولهای و باریک برای برداشتن و انتقال حجمهای بسیار دقیق و کوچک از مایعات.
