نمودار خط شکسته: نقشه‌ای برای دیدن تغییرات
نمودار خط شکسته از چه قسمت‌هایی ساخته شده است؟
برای کشیدن یک نمودار خط شکسته، به چند جزء اصلی نیاز داریم. فرض کنید می‌خواهیم تغییرات قیمت یک بستنی در طول پنج روز را نشان دهیم.
| نام جزء | توضیح | مثال (بستنی) |
|---|---|---|
| محور افقی3 | معمولاً برای نشان دادن زمان استفاده می‌شود. | روزهای هفته: شنبه، یکشنبه، ... |
| محور عمودی4 | عددی است که تغییرات آن را دنبال می‌کنیم. | قیمت بستنی به تومان |
| نقطه داده | هر نقطه نشان‌دهنده یک مقدار در یک زمان خاص است. | قیمت بستنی در روز دوشنبه: 5000 |
| خطوط رابط | این خطوط نقطه‌ها را به ترتیب به هم وصل می‌کنند. | خط بین نقطه شنبه و یکشنبه |
چگونه یک نمودار خط شکسته بکشیم؟
کشیدن این نمودار مانند بازی «نقطه‌به‌نقطه» است. مراحل آن بسیار ساده است:
گام اول: جمع‌آوری داده‌ها
اول باید اعدادی که می‌خواهیم نمایش دهیم را پیدا کنیم. مثلاً قد خودتان در ابتدای هر سال تحصیلی را از روی درجاه‌ای که در خانه دارید، یادداشت کنید.
گام دوم: رسم محورها
یک محور افقی برای زمان (مثلاً سال‌های تحصیلی) و یک محور عمودی برای قد (مثلاً بر حسب سانتی‌متر) بکشید.
گام سوم: مشخص کردن نقطه‌ها
برای هر زمان، مقدار قد مربوطه را پیدا کنید و یک نقطه در محل برخورد آن زمان و قد قرار دهید. مثلاً اگر در سال چهارم قد شما 130 سانتی‌متر بوده، یک نقطه در مقابل سال چهارم و ارتفاع 130 بگذارید.
گام چهارم: اتصال نقطه‌ها
در پایان، همه این نقطه‌ها را با خطوط راست، پشت سر هم به یکدیگر وصل کنید. حالا شما یک نمودار خط شکسته از رشد قد خود دارید!
نمودار خط شکسته در زندگی روزمره ما کجاست؟
شاید باور نکنید، اما این نمودارها همه‌جا هستند! وقتی پزشک قد و وزن شما را در چند نوبت مختلف اندازه می‌گیرد و روی یک کارت رسم می‌کند، از یک نمودار خط شکسته استفاده می‌کند تا ببیند رشد شما طبیعی است یا نه.
یا وقتی پدر و مادر شما نمودار تغییرات قیمت دلار یا سکه را در تلویزیون یا تلفن همراه می‌بینند، آن نمودار یک نمودار خط شکسته است که نشان می‌دهد قیمت در یک ماه گذشته چقدر بالا و پایین رفته است. حتی نموداری که معلمتان برای نشان دادن نمره‌های متوالی شما در درس ریاضی روی دیوار کلاس نصب می‌کند، از همین نوع است.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
بله، اما محور افقی باید چیزهایی باشد که ترتیب دارند، مثل شماره سؤال‌های یک آزمون یا ماه‌های سال. مهم است که نقطه‌ها پشت سر هم و با ترتیب مشخصی به هم وصل شوند.
اگر نقطه‌ای جا بیفتد، خطوط به هم نمی‌رسند و نمودار ما نادرست خواهد بود. مثل این است که یک حلقه از یک زنجیر را حذف کنیم. بنابراین دقت در ثبت همه داده‌ها خیلی مهم است.
اگر خط نمودار از سمت چپ به راست، بالا برود، یعنی مقدار در حال افزایش است (مثلاً قیمت در حال گران شدن). اگر خط پایین برود، یعنی مقدار در حال کاهش است. اگر خط صاف باشد، یعنی مقدار ثابت مانده است.
پاورقی
1نمودار خط شکسته (Line Chart/ Broken Line Graph): نوعی نمودار که در آن داده‌های گسسته با پاره‌خط‌ها به هم وصل می‌شوند تا یک روند پیوسته را نشان دهند.
2داده (Data): اطلاعات خامی که از مشاهده یا اندازه‌گیری به دست می‌آیند، مانند اعداد و ارقام.
3محور افقی (Horizontal Axis/ X-axis): محوری که معمولاً در پایین نمودار قرار دارد و مقادیر مستقل (مانند زمان) روی آن نمایش داده می‌شود.
4محور عمودی (Vertical Axis/ Y-axis): محوری که معمولاً در سمت چپ نمودار قرار دارد و مقادیر وابسته (مانند دما یا قیمت) روی آن نمایش داده می‌شود.
