هنر گوش دادن: صبر کنیم تا صحبت دیگران تمام شود
چرا نباید حرف دیگران را قطع کنیم؟
وقتی حرف کسی را قطع می‌کنیم، مانند این است که به او می‌گوییم: «حرف تو مهم نیست!». این کار احساسات بدی در طرف مقابل ایجاد می‌کند. فرض کنید در حال تعریف یک داستان هیجان‌انگیز برای دوستتان هستید و ناگهان او وسط حرف شما می‌پرد و موضوع را عوض می‌کند. مطمئناً این رفتار برای شما خوشایند نیست.
قطع نکردن حرف دیگران فواید زیادی دارد:
- به طرف مقابل نشان می‌دهیم که برایش احترام قائلیم.
- فرصت می‌دهیم منظورش را به طور کامل بیان کند.
- از سوءتفاهم۴ جلوگیری می‌کنیم، زیرا همهٔ حرف‌های او را می‌شنویم.
- روابط دوستانه‌مان محکم‌تر می‌شود.
چگونه می‌توانیم شنونده‌های بهتری باشیم؟
برای تبدیل شدن به یک شنوندهٔ خوب، باید چند کار ساده را تمرین کنیم. این کارها مانند یک بازی هستند که به مرور زمان برایمان عادت می‌شوند.
| راهکار | توضیح | مثال |
|---|---|---|
| تماس چشمی | به چشمان فرد گوینده نگاه کنیم. | وقتی مادر برایتان کتاب می‌خواند، به او نگاه کنید. |
| استفاده از زبان بدن | با سر تایید کنیم یا لبخند بزنیم. | وقتی دوستتان داستان تعریف می‌کند، با تکان دادن سر نشان دهید که متوجه می‌شوید. |
| پرسیدن سؤال | بعد از اتمام صحبت، سؤال بپرسیم. | «بعد از آن چه اتفاقی افتاد؟» یا «احساس تو چه بود؟» |
| دور بودن از عوامل حواس‌پرتی | تلویزیون را خاموش کنیم یا تلفن همراه را کنار بگذاریم. | وقتی پدر با شما صحبت می‌کند، بازی رایانه‌ای را متوقف کنید. |
یک بازی برای تمرین صبر در خانه و مدرسه
یک روش عالی برای یادگیری این مهارت، انجام بازی «گوینده و شنونده» است. در این بازی، یک نفر «گوینده» و دیگری «شنونده» است. گوینده به مدت 2 دقیقه دربارهٔ یک موضوع خاص (مثلاً بهترین روز تعطیلاتم) صحبت می‌کند. وظیفهٔ شنونده این است که فقط گوش دهد و حرف گوینده را قطع نکند. بعد از 2 دقیقه، نقش‌ها عوض می‌شوند. این بازی به ما کمک می‌کند ارزش سکوت و گوش دادن را درک کنیم.
این بازی را می‌توانید با اعضای خانواده یا دوستانتان در مدرسه انجام دهید. بعد از بازی، از یکدیگر سؤال کنید: «آیا وقتی صحبت می‌کردی، احساس کردی به حرفت گوش داده می‌شود؟» این گفتگو به درک بهتر احساسات کمک می‌کند.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاورقی
۱قطع کردن (Interrupting): منظور، صحبت کردن در میان حرف دیگران است، پیش از آنکه جمله یا منظور خود را به پایان برسانند.
۲گوش دادن فعال (Active Listening): نوعی از گوش دادن است که در آن با دقت به صحبت‌های گوینده توجه می‌کنیم و با نشانه‌های کلامی و غیرکلامی (مانند تکان دادن سر) توجه خود را نشان می‌دهیم.
۳مهارت‌های ارتباطی (Communication Skills): توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران از طریق گوش دادن، صحبت کردن و زبان بدن.
۴سوءتفاهم (Misunderstanding): وقتی پیش می‌آید که منظور یک نفر را به اشتباه متوجه شویم.
۵ضروری (Urgent): کاری که باید فوراً و بدون معطلی انجام شود.