ضلع: خطی که دو نقطه را به هم وصل میکند
ضلع چیست و چه نقشی دارد؟
فرض کنید میخواهید با چند دوست خود دست در دست هم یک دایره تشکیل دهید. هر کدام از شما مانند یک نقطه هستید و بازوهای شما که دو نفر را به هم وصل میکند، نقش یک ضلع را بازی میکنند. در هندسه، ضلع پارهخطی است که دو رأس۴ (نقطه) از یک شکل را به یکدیگر متصل میسازد. بدون ضلعها، شکلهای بستهای مثل مربع یا مثلث به وجود نمیآمدند.
برای مثال، یک مثلث ساده را در نظر بگیرید. این مثلث سه رأس (سه نقطه) دارد. برای کامل شدن آن، باید این سه نقطه را با خطهای راست به هم وصل کنیم. هر کدام از این خطها یک ضلع نامیده میشوند. پس یک مثلث 3 ضلع دارد.
انواع شکلها و تعداد ضلعهای آنها
شکلهای هندسی مختلف، تعداد ضلعهای متفاوتی دارند. در جدول زیر میتوانید برخی از شکلهای آشنا و تعداد ضلعهای آنها را ببینید.
| نام شکل | تصویر ذهنی | تعداد ضلعها |
|---|---|---|
| مثلث | کلاه جادوگر، برش پیتزا | 3 |
| مربع | قاب عکس، کاشی کف | 4 |
| پنجضلعی | علامت ایست، خانهی زنبور | 5 |
| ششضلعی | لانهی زنبور عسل، دانهی برف | 6 |
ضلعها در زندگی روزمره ما
اگر به اطراف خود نگاه کنید، نمونههای زیادی از ضلعها را خواهید دید. صفحهی موبایل یا تلویزیون شما احتمالاً یک مستطیل است که 4 ضلع دارد. وقتی یک تکه نان تست را به صورت مورب برش میزنید، دو مثلث ایجاد میکنید که هر کدام 3 ضلع دارند. حتی زمین فوتبال نیز یک مستطیل بزرگ با چهار ضلع است که خطهای کناری و دروازه آن را مشخص میکنند.
یک بازی ساده: سعی کنید در خانه یا مدرسه خود به دنبال اشیایی بگردید که شکلهای هندسی دارند. سپس تعداد ضلعهای آنها را بشمارید. میز تحریر شما چند ضلع دارد؟ پنجرهی کلاس چطور؟
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
خیر. دایره یک خط منحنی بسته است و هیچ قسمت راستی ندارد. بنابراین به جای ضلع، ما از اصطلاح "محیط" برای آن استفاده میکنیم.
در هندسهی ساده که ما یاد میگیریم، ضلعها معمولاً پارهخطهای راست هستند. خطهای خمیده یا کج، ضلع محسوب نمیشوند.
تعداد ضلعها به ما کمک میکند تا شکلها را از هم تشخیص دهیم و نام صحیح آنها را بگوییم. این کار مانند این است که با شمارش تعداد چرخهای یک وسیله نقلیه، بفهمیم دوچرخه است یا ماشین.
پاورقی
۱ ضلع (Side/Edge): پارهخطی که دو رأس مجاور در یک شکل هندسی را به هم وصل میکند.
۲ مثلث (Triangle): شکل هندسی بستهای که از سه ضلع و سه رأس تشکیل شده است.
۳ مربع (Square): شکل هندسی بستهای که چهار ضلع همطول و چهار زاویهی قائمه دارد.
۴ رأس (Vertex): نقطهای که دو یا چند ضلع در آن به هم میرسند.