خانه‌های دوستدار طبیعت و فرهنگ
خانه‌ها و آب‌وهوای مختلف
آب‌وهوای هر منطقه مانند یک دستور العمل برای ساختن خانه‌ها است. در جاهای سرد، خانه‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که گرم بمانند و در جاهای گرم، به گونه‌ای که خنک باشند.
| نوع آب‌وهوا | ویژگی‌های اصلی خانه | مثال از ایران |
|---|---|---|
| سرد و کوهستانی | پنجره‌های کوچک، دیوارهای کلفت، سقف‌های شیب‌دار | خانه‌های قدیمی روستاهای شمال غرب کشور |
| گرم و خشک | حیاط مرکزی، بادگیر۳، دیوارهای ضخیم از خشت و کاهگل | خانه‌های قدیمی شهر یزد و کاشان |
| گرم و مرطوب | سقف‌های شیب‌دار بلند، فاصله خانه از زمین، پنجره‌های بزرگ | خانه‌های استان‌های شمالی مانند گیلان |
فرهنگ و شکل خانه‌ها
فرهنگ و آداب و رسوم مردم نیز در شکل خانه تأثیر زیادی دارد. برای مثال، در فرهنگ ما که بر مهمان‌نوازی تأکید دارد، بسیاری از خانه‌های قدیمی یک اتاق بزرگ به نام «پذیرایی» دارند تا از مهمانان پذیرایی شود. یا در خانه‌هایی که چند نسل در کنار هم زندگی می‌کنند، چندین اتاق خواب در اطراف یک حیاط بزرگ ساخته می‌شود.
یک آزمایش کوچک: خانه رویایی خود را طراحی کنید
فرض کنید می‌خواهید برای یک منطقهٔ سردسیر خانه طراحی کنید. چه می‌کنید؟ احتمالاً پنجره‌ها را کوچک و دیوارها را کلفت در نظر می‌گیرید تا سرما به راحتی وارد نشود. حالا همین کار را برای یک منطقهٔ گرم و مرطوب انجام دهید. شاید خانه را روی پایه‌هایی بلند بسازید تا هوا زیر آن جریان داشته باشد و خانه خنک بماند. این همان فکر کردن به سازگاری با محیط است!
پرسش‌های مهم
بادگیر مانند یک کولر طبیعی عمل می‌کند. هوای خنک را از بالا می‌گرفت و به داخل خانه هدایت می‌کرد تا خانه در تابستان‌های بسیار گرم، خنک شود.
متأسفانه خیلی از خانه‌های جدید شبیه به هم ساخته می‌شوند و به آب‌وهوا و فرهنگ منطقه کمتر توجه می‌کنند. این موضوع می‌تواند باعث شود انرژی بیشتری برای گرم کردن یا خنک کردن خانه مصرف شود.
خانه فقط یک ساختمان نیست، خانه‌ای خوب است که با طبیعت اطراف خود دوست باشد و با فرهنگ مردمی که در آن زندگی می‌کنند، هماهنگ باشد. وقتی خانه با محیط سازگار باشد، هم زندگی راحت‌تری داریم و هم از طبیعت مراقبت کرده‌ایم.
پاورقی
۱آب‌وهوا (Climate): به شرایط آب و هوایی یک منطقه در طول سال گفته می‌شود، مانند گرم، سرد، خشک یا مرطوب.
۲فرهنگ (Culture): به آداب و رسوم، عقاید و روش زندگی مردم یک منطقه گفته می‌شود.
۳بادگیر (Windcatcher): یک برج سنتی روی پشت بام است که برای تهویه و خنک‌کردن هوای داخل ساختمان استفاده می‌شود.