بادگیر: کولر طبیعی خانهها
بادگیر چیست و چگونه کار میکند؟
بادگیر یک برج بلند است که روی سقف خانهها ساخته میشود. کار اصلی آن، گرفتن باد از بالا و فرستادن آن به داخل خانه است. فکر کن یک نی را داخل یک لیوان آب میگذاری و از طرف دیگر نی هوا را به داخل میمکی؛ بادگیر هم تقریباً همین کار را انجام میدهد، اما با باد!
وقتی باد به دهانهٔ بالایی بادگیر میخورد، به داخل کانالهای آن هدایت میشود. این باد، پس از پایین آمدن، گاهی از روی یک حوض آب کوچک در زیرزمین خانه رد میشود و خنکتر میگردد و سپس به اتاقها میوزد و هوای خنک و تازه را برای ساکنان خانه به ارمغان میآورد.
انواع مختلف بادگیر
بادگیرها در شهرهای مختلف، شکلهای گوناگونی دارند. بعضی از آنها یک دهانه برای گرفتن باد دارند و بعضی دیگر چندین دهانه. این تفاوت به جهت وزش باد در آن منطقه بستگی دارد.
نام نوع | تعداد دهانهها | شهرهای معروف |
---|---|---|
بادگیر یکطرفه | 1 دهانه | کرمان |
بادگیر چهارطرفه | 4 دهانه | یزد |
بادگیر هشتطرفه | 8 دهانه | اصفهان |
بادگیر در زندگی امروز ما
شاید فکر کنی که بادگیر فقط در خانههای قدیمی کاربرد دارد. اما مهندسان امروزی از ایدهٔ بادگیر برای ساختن خانههای جدید و سبز استفاده میکنند. آنها سعی میکنند با کمک بادگیر، مصرف برق برای کولر را کمتر کنند. این کار هم به خانوادهها در پرداخت قبض برق کمک میکند و هم هوای شهر را پاکتر نگه میدارد.
مثلاً در یک روز گرم تابستان، اگر خانهای بادگیر داشته باشد، ممکن است فقط به 2 ساعت استفاده از کولر برقی نیاز باشد، در حالی که خانهی بدون بادگیر شاید به 8 ساعت کارکرد کولر نیاز پیدا کند.
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
خیر. در بعضی از طراحیها، بادگیر میتواند در زمستان هم با کنترل جهت جریان هوا، به گرمتر شدن هوای داخل کمک کند.
در درازمدت، خیر. چون پولی که برای برق کولر پسانداز میشود، میتواند هزینهٔ ساخت آن را جبران کند.
خیر. بادگیر در مناطقی که باد مناسبی دارند، بهترین عملکرد را نشان میدهد. در شهرهای بیباد یا بسیار مرطوب، اثر آن کمتر است.
بادگیر یک اختراع قدیمی و هوشمندانه است که مانند یک کولر طبیعی و بدون مصرف برق، خانهها را خنک میکند. یادگیری دربارهٔ این سازهها به ما کمک میکند تا در آینده خانههایی بسازیم که هم راحتتر باشند و هم به محیطزیست آسیب نرسانند.
پاورقی
۱بادگیر (Windcatcher): یک سازهٔ معماری سنتی برای تهویه و خنکسازی طبیعی هوا در ساختمانها.
۲سبز (Green): در اینجا به معنای سازگار با محیطزیست و مصرف کمتر انرژی است.