ویروس کووید 19 چیست؟
ویروس کرونا: یک دشمن نامرئی
ویروس‌ها موجودات بسیار ریزی هستند که فقط با میکروسکوپ‌های خیلی قوی دیده می‌شوند. آن‌ها مانند دانه‌های بسیار کوچک هستند که برای زنده ماندن و تکثیر شدن باید به یک موجود زنده دیگر، مثل انسان، متصل شوند. ویروس کرونا1 یکی از این ویروس‌هاست که شبیه یک توپ خاردار است. این خارها مانند کلیدی هستند که قفل سلول‌های بدن ما را باز می‌کنند.
برای درک اندازه آن، فرض کنید یک توپ فوتبال را در وسط یک زمین فوتبال بزرگ بگذارید. ویروس کرونا در مقایسه با یک سلول بدن انسان، از آن توپ هم کوچک‌تر است! این ویروس می‌تواند باعث بیماری به نام کووید-۱۹2 شود.
ویروس چگونه وارد بدن می‌شود و چه می‌کند؟
ویروس کرونا معمولاً از طریق دهان، بینی یا چشم‌ها وارد بدن ما می‌شود. این اتفاق اغلب زمانی می‌افتد که فرد بیمار سرفه یا عطسه کند و ذرات ریز حاوی ویروس در هوا پخش شود یا روی سطوح بنشیند و ما آن سطوح را لمس کنیم.
وقتی ویروس وارد بدن شد، مراحل زیر را دنبال می‌کند:
| مرحله | شرح | تشبیه |
|---|---|---|
| اتصال | ویروس به دیواره سلول می‌چسبد. | دزد کلید را داخل قفل می‌کند. |
| ورود | داخل سلول می‌شود. | دزد وارد خانه می‌شود. |
| تکثیر | از مواد سلول استفاده می‌کند تا هزاران ویروس جدید بسازد. | دزد از وسایل خانه برای کپی کردن خودش استفاده می‌کند. |
| پخش شدن | ویروس‌های جدید سلول را ترک کرده و به سلول‌های دیگر حمله می‌کنند. | دزدهای کپی شده به خانه‌های همسایه حمله می‌کنند. |
نبرد بزرگ: سیستم ایمنی در برابر ویروس
بدن ما یک سیستم دفاعی فوق‌العاده به نام سیستم ایمنی3 دارد که مانند یک ارتش از قلعه بدن محافظت می‌کند. وقتی ویروس حمله می‌کند، این سیستم فعال می‌شود.
اولین گروه مدافع، سلول‌های ماکروفاژ4 هستند. آن‌ها مانند سربازانی هستند که به هر چیزی که غریبه باشد حمله می‌کنند و آن را می‌خورند! سپس، سیستم ایمنی سلول‌های ویژه‌ای به نام لنفوسیت5 می‌سازد. برخی از این سلول‌ها، پادتن6 تولید می‌کنند. پادتن‌ها مانند تیرهایی هستند که فقط به ویروس کرونا می‌چسبند و آن را غیرفعال می‌کنند. برخی دیگر از لنفوسیت‌ها مستقیماً سلول‌های آلوده شده را از بین می‌برند.
علائم بیماری: صدای هشدار بدن
وقتی سیستم ایمنی با ویروس می‌جنگد، بدن ما علائمی را نشان می‌دهد که مانند یک زنگ هشدار عمل می‌کنند. این علائم می‌توانند از خیلی خفیف تا شدید باشند.
| علائم شایع | علائم کمتر شایع |
|---|---|
| تب سرفهٔ خشک خستگی | از دست دادن بویایی یا چشایی گلودرد سردرد |
سفر ویروس در هوا و روی سطوح
ویروس کرونا می‌تواند با عطسه یا سرفه فرد بیمار، روی ذرات ریز آب (قطرات تنفسی) سوار شود و در هوا یا روی سطوح فرود بیاید. اگر ما این ذرات را استنشاق کنیم یا با دست آلوده، چشم، بینی یا دهان خود را لمس کنیم، ویروس می‌تواند وارد بدنمان شود.
مدت زنده ماندن ویروس روی سطوح مختلف متفاوت است:
| نوع سطح | مدت تقریبی زنده ماندن |
|---|---|
| فلز و پلاستیک | چند روز |
| مقوا و کاغذ | حدود 1 روز |
| در هوا | چند ساعت |
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
خیر. تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر انتقال ویروس کووید-۱۹ از طریق نیش پشه وجود ندارد. این ویروس عمدتاً از طریق قطرات تنفسی منتقل می‌شود.
خیر. ویروس کرونا می‌تواند افراد در هر سنی را آلوده کند. اما افراد مسن و کسانی که بیماری‌های دیگری دارند، ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کنند.
هیچ غذای جادویی برای جلوگیری از کووید-۱۹ وجود ندارد. اما داشتن یک رژیم غذایی سالم به قوی نگه داشتن سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
پاورقی
1ویروس کرونا (Coronavirus): خانواده بزرگی از ویروس‌ها که روی سطح خود برجستگی‌هایی شبیه تاج خورشید دارند. SARS-CoV-2 ویروسی است که باعث بیماری کووید-۱۹ می‌شود.
2کووید-۱۹ (COVID-19): نام بیماری است که توسط ویروس کرونای جدید (SARS-CoV-2) ایجاد می‌شود. این نام مخفف عبارت "بیماری کروناویروس ۲۰۱۹" است.
3سیستم ایمنی (Immune System): شبکه پیچیده‌ای از سلول‌ها و اندام‌ها که از بدن در برابر عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها دفاع می‌کند.
4ماکروفاژ (Macrophage): نوعی سلول سفید خون که با بلعیدن و هضم مهاجمان خارجی و سلول‌های مرده به دفاع از بدن کمک می‌کند.
5لنفوسیت (Lymphocyte): نوعی سلول سفید خون که نقش اصلی را در پاسخ ایمنی اختصاصی بدن دارد. انواع اصلی آن سلول‌های B و T هستند.
6پادتن (Antibody): پروتئینی که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شود تا به مواد خارجی خاص (مانند ویروس) متصل شده و آن را خنثی کند.