انرژی نورانی چیست؟
نور، مسافر سریع جهان
انرژی نورانی شکلی از انرژی است که می‌توانیم با چشمان خود آن را ببینیم. بدون نور، جهان اطراف ما تاریک و غیرقابل دیدن خواهد بود. نور مانند یک مسافر بسیار سریع است که در فضای خالی با سرعت شگفت‌انگیز 300,000 کیلومتر در ثانیه حرکت می‌کند. این سرعت آن‌قدر زیاد است که می‌تواند در یک ثانیه، هفت بار و نیم دور کرهٔ زمین بچرخد!
منابع اصلی تولید انرژی نورانی
نور از منابع مختلفی تولید می‌شود. برخی از اجسام خودشان نور تولید می‌کنند و برخی دیگر فقط نور دیگران را بازمی‌تابانند. به اجسامی که از خود نور تولید می‌کنند، منابع نور۲ می‌گویند.
| نام منبع | نوع منبع | مثال آشنا |
|---|---|---|
| خورشید | طبیعی | منبع نور و گرمای زمین |
| لامپ | مصنوعی | روشنایی خانه و مدرسه |
| آتش | طبیعی/مصنوعی | شومینه یا آتش‌کamp;#1740;وه |
| کرم‌های شب‌تاب | طبیعی | حشرات نورانی در شب |
ویژگی‌های منحصر به فرد نور
انرژی نورانی چند ویژگی مهم دارد که آن را خاص می‌کند. یکی از این ویژگی‌ها بازتاب۳ است. وقتی نور به یک سطح صاف و براق مانند آینه برخورد می‌کند، به جهت دیگری منعکس می‌شود. این پدیده را هر روز وقتی به آینه نگاه می‌کنید، مشاهده می‌کنید. ویژگی دیگر، شکست۴ نور است. وقتی نور از هوا وارد آب می‌شود، مسیر آن کج به نظر میرسد. اگر یک مداد را داخل لیوان آب نصفه قرار دهید، می‌بینید که به نظر میرسد مداد از جای خود شکسته شده است. این به خاطر شکست نور است.
نور در خدمت زندگی و فناوری
انرژی نورانی کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارد. مهم‌ترین کاربرد آن، دیدن است. اما فراتر از این، از نور برای برقراری ارتباط نیز استفاده می‌شود. فیبرهای نوری۵ که اینترنت پرسرعت را به خانه‌های ما می‌آورند، از پالس‌های نور برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کنند. در پزشکی، از نور لیزر برای انجام عمل‌های ظریف چشم استفاده می‌شود. گیاهان نیز از انرژی نورانی خورشید در فرآیندی به نام فتوسنتز۶ استفاده می‌کنند تا غذای خود را تولید کرده و رشد کنند. در این فرآیند، نور خورشید به انرژی شیمیایی تبدیل می‌شود.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاسخ: خیر، ماه یک منبع نور نیست. ماه تنها نور خورشید را بازمی‌تاباند. به چنین اجسامی، اجسام غیر نورانی می‌گویند. ما ماه را فقط به این دلیل می‌بینیم که نور خورشید به آن برخورد کرده و به سوی چشمان ما بازتابیده می‌شود.
پاسخ: نور خورشید به ظاهر سفید است، اما در واقع از رنگ‌های مختلفی تشکیل شده است. هنگامی که نور خورشید به جو زمین میرسد، مولکول‌های هوا نور آبی را بیشتر از سایر رنگ‌ها در جهات مختلف پخش می‌کنند. به همین دلیل وقتی به آسمان نگاه می‌کنیم، آن را آبی می‌بینیم.
پاسخ: انرژی نورانی می‌تواند به شکل‌های دیگری از انرژی تبدیل شود. برای مثال:
- در سلول خورشیدی، نور به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود.
- وقتی در یک روز آفتابی زیر نور خورشید قرار می‌گیرید، نور به انرژی گرمایی روی پوست شما تبدیل شده و شما گرمتان می‌شود.
پاورقی
۱ انرژی نورانی (Light Energy)
۲ منابع نور (Light Sources)
۳ بازتاب (Reflection)
۴ شکست (Refraction)
۵ فیبرهای نوری (Optical Fibers)
۶ فتوسنتز (Photosynthesis)