مسئولیتپذیری یعنی چه؟
مسئولیتهای ما در زندگی روزمره
همهی ما در خانه، مدرسه و حتی بین دوستانمان کارهایی داریم که باید انجام دهیم. این کارها همان مسئولیت1 های ما هستند. مثلاً وقتی مادر از ما میخواهد که اتاقمان را تمیز کنیم، این یک مسئولیت است. اگر ما این کار را بدون اینکه کسی یادآوری کند، انجام دهیم، یعنی مسئولیتپذیر هستیم.
محل مسئولیت | مثالهایی از کارها | نتیجهی انجام دادن |
---|---|---|
خانه | مرتب کردن تخت، گذاشتن ظرف کثیف در سینک | خانه تمیز میشود و پدر و مادر خوشحال میشوند. |
مدرسه | انجام تمرینهای درس، به موقع آمدن به کلاس | نمرههای خوب میگیریم و معلم به ما اعتماد میکند. |
بین دوستان | رعایت نوبت در بازی، مراقبت از وسیلهی قرض گرفته شده | دوستان بیشتری پیدا میکنیم و همه از بازی با ما لذت میبرند. |
چگونه یک فرد مسئولیتپذیر باشیم؟
برای اینکه مسئولیتپذیر باشیم، لازم نیست کارهای خیلی سخت انجام دهیم. کافی است چند کار ساده را یاد بگیریم و همیشه انجام دهیم.
اولین کار این است که تکلیف2 خود را به خاطر بسپاریم. مثلاً اگر قرار است بعد از مدرسه به گلدانها آب بدهیم، این موضوع را فراموش نکنیم. کار بعدی این است که برای انجام کارهایمان برنامهریزی کنیم. میتوانیم یک جدول ساده برای خودمان درست کنیم تا بدانیم چه کاری را در چه زمانی باید انجام دهیم.
یک داستان کوتاه از مسئولیتپذیری
پویا یک دانشآموز کلاس دومی است. معلمش از او خواست تا از یک گیاه کلاس مراقبت کند. مسئولیت پویا این بود که هر روز به گیاه آب بدهد و آن را در آفتاب بگذارد. هفتهی اول، پویا هر روز این کار را انجام داد و گیاه سبز و شاداب شد. اما یک روز، پویا فراموش کرد به گیاه آب بدهد. فردای آن روز دید که برگهای گیاه کمی پژمرده شدهاند. پویا فهمید که اگر به وظیفه3 خودش عمل نکند، ممکن است به چیزهای دیگر آسیب برسد. از آن روز به بعد، او همیشه کارهایش را یادداشت میکرد تا هیچکدام را فراموش نکند.
سوالات مهم درباره مسئولیت پذیری
بله، گاهی اوقات ممکن است بعضی کارها برایمان جالب نباشند، اما انجام دادن آنها بخشی از مسئولیتپذیری است. میتوانیم سعی کنیم با پیدا کردن جنبههای جالب کار یا انجام آن به صورت بازی، آن را برای خودمان لذتبخشتر کنیم.
اشتباه کردن طبیعی است. بخشی از مسئولیتپذیری این است که اگر اشتباهی کردیم، آن را بپذیریم و سعی کنیم مشکل را حل کنیم. مثلاً اگر ظرفی را شکستیم، باید به پدر یا مادر بگوییم و در تمیز کردن آن کمک کنیم.
مسئولیتپذیری مانند عضلهای است که با تمرین قوی میشود. وقتی کارهای کوچک خودمان را به خوبی انجام میدهیم، کمکم آماده میشویم تا در آینده مسئولیتهای بزرگتری را به عهده بگیریم. این کار باعث میشود دیگران به ما اعتماد کنند و ما هم به خودمان افتخار کنیم.
پاورقی
1مسئولیت (Responsibility): به معنی کاری است که انجام دادن آن بر عهدهی فردی گذاشته شده است.
2تکلیف (Duty): وظیفهای که شخص موظف به انجام آن است.
3وظیفه (Task): کار مشخص و معینی که باید انجام شود.