هنر شنیدن: نواختن سکوت برای درک دیگران
گوش‌دادن فعال چیست؟
گوش‌دادن فعال مانند بازی فوتبال است. وقتی توپ را می‌گیرید، فقط آن را نگه نمی‌دارید؛ بلکه به هم‌تیمی‌تان پاس می‌دهید. وقتی کسی با شما حرف می‌زند، فقط صداها را نمی‌شنوید؛ بلکه با دقت به حرف‌هایش گوش می‌دهید و نشان می‌دهید که آن‌ها را فهمیده‌اید. این کار باعث می‌شود طرف مقابل احساس کند برایش ارزش قائل هستید. برای مثال، وقتی مادرتان از روز کاری‌اش برای شما تعریف می‌کند، با نگاه کردن به چشمانش و پرسیدن سوالاتی مثل "بعد چه اتفاقی افتاد؟"، به او نشان می‌دهید که واقعاً گوش می‌دهید.
چگونه شنیدن را تمرین کنیم؟
برای تبدیل شنیدن به یک هنر، مانند یک ورزش روزانه باید تمرین کنید. در جدول زیر، چند تمرین ساده آورده شده است که می‌توانید هر روز انجام دهید:
| نام تمرین | توضیح | مثال |
|---|---|---|
| بازی سکوت | برای 1 دقیقه ساکت بنشینید و به همه صداهای اطراف گوش دهید. | صدای تیک‌تیک ساعت، پرنده‌ها یا باد. |
| داستان‌گویی | از کسی بخواهید داستانی تعریف کند و شما با دقت گوش کنید و سپس آن را بازگو کنید. | داستان یک روز مادربزرگ. |
| زبان بدن | هنگام گوش دادن، رو به طرف مقابل باشید و سر تکان دهید. | مانند زمانی که معلم درس می‌دهد و شما با سر تکان دادن نشان می‌دهید که متوجه شده‌اید. |
هنر شنیدن در زندگی روزمره
شما هر روز می‌توانید هنر شنیدن را تمرین کنید. برای مثال، وقتی با دوستتان بازی می‌کنید، به حرف‌هایش درباره‌ی قوانین بازی گوش دهید تا بحث و جدل پیش نیاید. یا وقتی پدرتان از محل کار به خانه می‌آید، با پرسیدن "امروز چطور بود؟" و گوش دادن به پاسخش، به او نشان دهید که به احساساتش اهمیت می‌دهید. این کارها مانند نقاشی کردن یک تصویر زیبا از محبت است.
یک مثال دیگر: فرض کنید معلم در کلاس درس توضیح می‌دهد که چگونه یک کاغذ را تا کنید تا یک قایق درست شود. اگر شما با دقت به حرف‌هایش گوش ندهید، ممکن است قایق شما شبیه یک هواپیما شود! اما با گوش‌دادن فعال، می‌توانید دقیقاً همان چیزی را بسازید که او می‌خواهد.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاسخ: زیرا آن‌ها هنر شنیدن را بلد نیستند. آن‌ها آنقدر مشتاق هستند که حرف خودشان را بزنند که فراموش می‌کنند اول باید به دیگران گوش دهند. این کار مانند این است که وسط آهنگ زیبایی که در حال پخش است، شما ناگهان ساز بزنید و آن را به هم بزنید.
پاسخ: باید از او سوال بپرسید. مثلاً بگویید: "منظورت این است که...؟" یا "لطفاً دوباره توضیح بده". این کار نشان می‌دهد که شما دارید واقعاً سعی می‌کنید حرفش را بفهمید، نه اینکه فقط منتظر هستید نوبتتان شود تا حرف بزنید.
پاسخ: خیر. این کار مانند این است که به کسی بگویید "حرف تو مهم نیست". وقتی به کسی گوش می‌دهید، بهتر است تلفن همراه را کنار بگذارید و فقط به او نگاه کنید. این کار باعث می‌شود طرف مقابل احساس کند که برای شما بسیار ارزشمند است.
پاورقی
۱گوش‌دادن فعال (Active Listening): به معنای توجه کامل به گوینده و نشان دادن درک از طریق سوال کردن یا بازگو کردن مطالب است.