پیشوند «هم»: نشانه‌ی با هم بودن
پیشوند «هم» چه کار می‌کند؟
فرض کن می‌خواهی با دوستت یک کار را با هم انجام بدهی. پیشوند «هم» دقیقاً همین کار را با کلمات می‌کند. وقتی این پیشوند به اول یک کلمه می‌چسبد، آن کلمه معنای جدیدی پیدا می‌کند که نشان می‌دهد چیزی با چیز دیگری مشترک است.
مثلاً وقتی می‌گویی «هم‌کلاس» یعنی کسی که در یک کلاس با تو درس می‌خواند. یا وقتی می‌گویی «هم‌بازی» یعنی کسی که با او بازی می‌کنی. این پیشوند مثل یک چسب معنادار عمل می‌کند.
| کلمه با پیشوند «هم» | معنی |
|---|---|
| هم‌کلاس | کسی که در یک کلاس با تو درس می‌خواند |
| هم‌بازی | کسی که با او بازی می‌کنی |
| هم‌فکر | کسی که مثل تو فکر می‌کند |
| هم‌گروه | کسی که در یک گروه با تو کار می‌کند |
پیشوند «هم» در زندگی روزمره
این پیشوند کوچولو همه‌جا هست! وقتی با دوستت توپ بازی می‌کنی، او هم‌بازی توست. وقتی در کلاس کنار کسی نشسته‌ای، او هم‌کلاس توست. حتی وقتی با کسی درباره‌ی یک موضوع فکر می‌کنید، شما هم‌فکر هستید.
حیوانات هم از این پیشوند استفاده می‌کنند! دو پرنده‌ای که با هم روی یک شاخه نشسته‌اند، هم‌خانه هستند. دو مورچه‌ای که با هم یک دانه را حمل می‌کنند، هم‌کار هستند.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاسخ: بله، این پیشوند همیشه به اول یک کلمه می‌چسبد و یک کلمه‌ی جدید می‌سازد. مثلاً «هم» + «درس» = «هم‌درس» که یعنی کسی که با تو درس می‌خواند.
پاسخ: خیر، فقط بعضی کلمات می‌توانند این پیشوند را بگیرند. معمولاً کلماتی که می‌توانند پیشوند «هم» بگیرند، درباره‌ی کارها، مکان‌ها یا فکرها هستند.
پاسخ: درست است که ما در فارسی گاهی خط فاصله می‌گذاریم، اما معنای کلمه عوض نمی‌شود. «هم‌کلاس» و «هم کلاس» هر دو درست هستند، اما شکل اول رایج‌تر است.
پاورقی
1 پیشوند (Prefix): بخشی که به آغاز یک کلمه افزوده می‌شود و معنای آن را تغییر می‌دهد.
2 مشترک (Common): چیزی که بین دو یا چند نفر، یکسان یا شبیه باشد.