Loading [MathJax]/extensions/TeX/cancel.js

گاما رو نصب کن!

اعلان ها
اعلان جدیدی وجود ندارد!
کاربر جدید

جستجو

میتونی لایو بذاری!
درحال دریافت اطلاعات ...

درسنامه آموزشی قرآن کلاس نهم با پاسخ درس 4: سوره فتح و حجرات، بهداشت روانی در قرآن (2)

آخرین ویرایش: 11:17   1399/12/27 24051 گزارش خطا

جلسۀ اول: سورۀ فتح

إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِینًا ﴿۱﴾ لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ يَهْدِيَكَ صِرَاطًا مُسْتَقِیمًا ﴿۲﴾ وَ يَنْصُرَكَ اللَّهُ نَصْرًا عَزِیزًا ﴿۳﴾ هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّكِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِيَزْدَادُوا إِیمَانًا مَعَ إِیمَانِهِمْ وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَكِیمًا ﴿۴﴾ لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَ يُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَ كَانَ ذَلِكَ عِنْدَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِیمًا ﴿۵﴾ وَ يُعَذِّبَ الْمُنَافِقِینَ وَ الْمُنَافِقَاتِ وَ الْمُشْرِكِینَ وَ الْمُشْرِكَاتِ الظَّانِّینَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ سَاءَتْ مَصِیرًا ﴿۶﴾ وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ كَانَ اللَّهُ عَزِیزًا حَكِیمًا ﴿۷﴾ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِیرًا ﴿۸﴾ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُعَزِّرُوهُ وَ تُوَقِّرُوهُ وَ تُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِیلًا ﴿۹﴾

ترتیل صوتی آیات سوره فتح / آیات 1 تا 9

إِنَّ الَّذِینَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِیهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّمَا يَنْكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا ﴿۱۰﴾ سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَ أَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَيْسَ فِی قُلُوبِهِمْ قُلْ فَمَنْ يَمْلِكُ لَكُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا بَلْ كَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا ﴿۱۱﴾ بَلْ ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَنْقَلِبَ الرَّسُولُ وَ الْمُؤْمِنُونَ إِلَى أَهْلِیهِمْ أَبَدًا وَ زُيِّنَ ذَلِكَ فِی قُلُوبِكُمْ وَ ظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَ كُنْتُمْ قَوْمًا بُورًا ﴿۱۲﴾ وَ مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ فَإِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِینَ سَعِیرًا ﴿۱۳﴾ وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَ يُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَ كَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا ﴿۱۴﴾ سَيَقُولُ الْمُخَلَّفُونَ إِذَا انْطَلَقْتُمْ إِلَى مَغَانِمَ لِتَأْخُذُوهَا ذَرُونَا نَتَّبِعْكُمْ يُرِیدُونَ أَنْ يُبَدِّلُوا كَلَامَ اللَّهِ قُلْ لَنْ تَتَّبِعُونَا كَذَلِكُمْ قَالَ اللَّهُ مِنْ قَبْلُ فَسَيَقُولُونَ بَلْ تَحْسُدُونَنَا بَلْ كَانُوا لَا يَفْقَهُونَ إِلَّا قَلِیلًا ﴿۱۵﴾.

ترتیل صوتی آیات سوره فتح / آیات 10 تا 15

آموزش مفاهیم

فعالیت اول (صفحهٔ 46 کتاب درسی)

 

جدول زیر را با استفاده از کلمات داده شده، کامل و سعی کنید معنای کلمات را به خاطر بسپارید.

روان است، بزرگ، لشکریان، رستگاری، رودها، زیر

ردیف

کلمه

معنا

ردیف

کلمه

معنا

1

سَکینَة

آرامش

2

جُنود

لشگریان، جمع جُند

3

یُدخِلُ

وارد می‌کند

4

تَجری

روان است

5

تَحت

زیر

6

اَنهار

رودها

7

فَوز

موفقیت، رستگاری

8

عَظیم

بزرگ

فعالیت دوم (صفحهٔ 46 کتاب درسی)

 

معنای این ترکیب‌ها و عبارات قرآنی را بنویسید.

1- هُوَ الَّذِی: او کسی است که

2- أَنْزَلَ السَّكِینَةَ: نازل کرد آرامش

3- جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ: لشگریان یا آسمان‌ها

4- عَلِیمًا حَكِیمًا: دانای حکیم

5- لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ: تا وارد کند مردان و زنان با ایمان را

6- تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ: روان است از زیرش رودها

7- خَالِدِینَ فِیهَا: جاودان هستند در آن

8- فَوْزًا عَظِیمًا: موفقیت بزرگ

انس با قرآن در خانه (صفحهٔ 47 کتاب درسی)

 

الف) هر روز در خانه یکی از صفحه‌های 511 تا 515 قرآن کریم را بخوانید.

ب) ترجمهٔ آیات 4 و 5 سورهٔ فتح را کامل کنید.

1- هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّكِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ: او کسی است که نازل کرد و آرامش را در دل‌های مؤمنان

2- لِيَزْدَادُوا إِیمَانًا مَعَ إِیمَانِهِمْ: تا بیفزایند ایمانی بر ایمانشان

3- وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ: و برای خداست لشگریان آسمان‌ها و زمین

4- وَ كَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَكِیمًا ﴿۴﴾: و خداوند دانای با حکمت است.

5- لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ: تا وارد کند مردان و زنان مؤمن را

6- تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا: روان است زیر آن رودها

7- وَ يُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ: و بپوشاند از آنها بدی‌هایشان را

8- وَ كَانَ ذَلِكَ عِنْدَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِیمًا (5): و آن نزد خداوند موفقیتی بزرگ است.

ج) از صفحهٔ 511 و 512 قرآن کریم چند عبارت آشنا را بیابید و همراه با معنای هریک بنویسید (غیر از عبارات آیهٔ چهارم و پنجم).
1- وَ یهَدِیَكَ صِرَاطاً مٌسْتَقِیمًا: و هدایت می‌کند تو را به راهی راست.

2- کَانَ اللهُ غَفُوراً رَحیماً: خداوند آمرزندۀ مهربان است.

د) در صفحهٔ 512 قرآن کریم یک پیام بسیار زیبا و مشهور آمده است. آن را یافته، همراه با معنا بنویسید و حفظ کنید.

پیام قرآنی
خدا، برترین قدرت
متن: یَدُ اللهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ

ترجمه: دست خدا بالای دست‌های آنها است.

جلسۀ دوم: سورۀ حُجُرات

وَ لَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّى تَخْرُجَ إِلَيْهِمْ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿۵﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ ﴿۶﴾ وَ اعْلَمُوا أَنَّ فِیكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِیعُكُمْ فِی كَثِیرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَ لَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِیمَانَ وَ زَيَّنَهُ فِی قُلُوبِكُمْ وَ كَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْيَانَ أُولَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ ﴿۷﴾ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ نِعْمَةً وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَكِیمٌ ﴿۸﴾ وَ إِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّى تَفِیءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَ أَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ ﴿۹﴾ إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۱۰﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَ لَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَ لَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَ لَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ وَ مَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۱۱﴾

ترتیل صوتی آیات سورهٔ حُجُرات / آیات 5 تا 11
 

آموزش قرائت
وقف و ابتدا و نظم قرائت

کلمات و عبارات هر متن باید با نظم و ترتیب خاص خود و نیز کلمات یک جمله باید متصل و مرتبط با یکدیگر خوانده شود و میان جمله‌ها، مکث‌های مناسب و طبیعی وجود داشته باشد. رعایت این موضوع در خواندن قرآن از اهمیت بیشتری برخوردار است. از این رو باید همواره از ابتدای جمله شروع و فقط در آخر جمله‌ها وقف کنیم، تا هر جمله کامل شود و نیز جمله‌ها با هم مخلوط نشوند و معنای آیات به طور صحیح درک شوند.
برای رعایت دقیق محل وقف و ابتدای مناسب، علائمی نوشته شده است؛ به این ترتیب:

1- شمارهٔ آیه که معمولاً در آخر آن می‌آید و جای بسیار مناسب برای وقف است. مانند:

إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ﴿۱﴾ لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ ﴿۲﴾ خَافِضَةٌ رَافِعَةٌ ﴿۳﴾ (سوره واقعه)

2- علائم وقف در آیاتی که شامل چند جمله است. این علائم به شکل حروف ریز

«....ط....  ....ج....   ......ز.....  .....ص.....  .....م.....»  بالای متن و آخر جمله می‌آید، مانند:

أَفَلَمْ يَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ ج دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لِلْكَافِرِینَ أَمْثَالُهَا ﴿۱۰﴾ (سورهٔ محمد (ص))

از این رو هنگام قرائت قرآن به علائم وقف دقت و در هریک از آنها وقف کنید.

فعالیت (صفحهٔ 49 کتاب درسی)

 

آیهٔ 15 از صفحه 484 قرآن کریم را با رعایت همهٔ محل‌های وقف بخوانید. (صفحه ١٣ کتاب درسی)

آموزش مفاهیم

فعالیت 1 (صفحهٔ 50 کتاب درسی)

 

جدول زیر را با استفاده از کلمات داده شده، کامل و سعی کنید معنای کلمات را به خاطر بسپارید.

نباید مسخره کند، می‌باشند، زنان، برادران، اصلاح کنید

ردیف

کلمه

معنا

ردیف

کلمه

معنا

1

اِخوَة

براداران

2

اَصلِحوا

اصلاح کنید

3

تُرحَمونَ

مورد رحمت قرار می‌گیرید

4

لایَسخَر

نباید مسخره کند

5

عَسیٰ

شاید

6

یَکونونَ، یَکونوا

می‌باشند، باشند

7

نِساء

زنان

 

 

.

فعالیت 2 (صفحهٔ 50 کتاب درسی)

 

معنای این ترکیب‌ها و عبارات قرآنی را بنویسید.

1- إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ: براستی مومنان برادرند

2- فَأَصْلِحُوا: پس اصلاح کنید

3- وَ اتَّقُوا اللَّهَ: و تقوای خدا را پیشه کنید

4- لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ: شاید شما مورد رحمت قرار گیرید.

5- لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ: نباید مسخره کنید گروهی، گروه دیگر را

6- عَسَى أَنْ يَكُونُوا: شاید که باشند.

7- خَيْرًا مِنْهُنَّ: بهتر از آنها

8- وَ لَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ: و نه زنانی، زنان دیگر را

انس با قرآن در خانه (صفحهٔ 51 کتاب درسی)

 

الف) هر روز در خانه یکی از صفحه‌های 515 تا 520 قرآن کریم را بخوانید.

ب) ترجمهٔ آیهٔ 10 و قسمت اول آیهٔ 11 سورهٔ حجرات را کامل کنید.

1- إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ: به راستی که مؤمنان برادرند.

2- فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ: پس اصلاح کنید میان دو برادرتان.

3- وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۱۰﴾: و تقوای خدا را پیشه کنید شاید شما مورد رحمت قرار گیرید.

4- يَا أَيُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ: ای کسانی که ایمان آوردید نباید مسخره کنید.

5- عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ: شاید که باشند بهتر از آنها.

6- وَ لَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ ... (11): و نه زنانی، زنان دیگر را شاید که باشند بهتر از آنها.

ج) از صفحهٔ 517 قرآن کریم چند عبارت آشنا بیابید و همراه با معنای هریک بنویسید.
1- إِنََّا خَلَقْناکُمْ: ما آفریدیم شما را.

2- أُوْلَئِكَ هُمُ الصََّادِقُونَ: آنها همان راستگویان هستند.

د) سورهٔ حجرات یکی از زیباترین و جامع‌ترین سوره‌های قرآن کریم است. در این سوره مسائل بسیار مهم اعتقادی در زمینهٔ اطاعت کامل از خدا و پیامبر اکرم و نیز مسائل مهم اجتماعی میان مسلمانان مانند صلح و پرهیز از جنگ و نیز مسائل ارزشمند اخلاقی آمده است. از این سوره یا به طور خاص، از صفحهٔ 517‌، یکی از این پیام‌های ارزشمند را انتخاب کنید و همراه با معنای آن بنویسید. سپس آن را حفظ و به آن پای بند باشید.

پیام قرآنی
آیین زندگی
متن: وَ لَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ

ترجمه: به همدیگر لقب (زشت) ندهید.

شناخت
بهداشت روانی در قرآن (2)

در درس قبل با برخی از مشکلات روحی و روانی آدمی و درمان‌های قرآن کریم آشنا شدیم. اینک نیز به تعداد دیگری از این مشکلات توجه می‌کنیم.

آسیب‌های روحی و روانی

درمان قرآن

لج بازی و کینه توزی

1- وَ لَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّيِّئَةُ: نیکی و بدی یکسان نیست؛

 ادْفَعْ بِالَّتِی هِيَ أَحْسَنُ: (بدی) را با آنچه که بهتر است، از بین ببرید (بدی را با بدی پاسخ ندهید). (فصلت 34)

2- وَ لْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا: باید عفو کنند و گذشت نمایند؛

أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ: مگر دوست ندارید که خداوند شما را ببخشد؟! (نور 22)

خشم و عصبانیت

1- وَ الْكَاظِمِینَ الْغَيْظَ وَ الْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ: (افراد با تقوا) خشم خود را فرو می‌خورند و مردم را عفو می‌کنند. (آل‌عمران 134)

2- فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ: هرکس که (دیگری را) ببخشد و با او آشتی کند، خداوند به او پاداش می‌دهد. (شوری 40)

خود کم بینی

وَ لَا تَهِنُوا وَ لَا تَحْزَنُوا: سستی نکنید و ناراحت و نگران نباشید
وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ: که شما برترید، اگر مؤمن باشید. (آل‌عمران 139)

1- مسخره کردن
2- عیب جویی
3- لقب بد دادن
4- سوءظن
5- تجسس در کار دیگران
6- غیبت کردن

تحقیق: با مراجعه به آیات 10 تا 12 سورهٔ حجرات این موارد را بیابید و با تدبر در این چند آیه بیان کنید که قرآن برای پاک شدن از این صفات ناپسند فردی و اجتماعی، ما را به چه راهی هدایت می‌کند.