درسنامه آموزشی قرآن کلاس نهم با پاسخ درس 2: سوره دخان و جاثیه، محمد رسول الله
-
قرآن
- درس 1: سوره شوری و زُخرف، کتاب بیمانند
- درس 2: سوره دخان و جاثیه، محمد رسول الله
- درس 3: سوره احقاف و محمد، بهداشت روانی در قرآن (1)
- درس 4: سوره فتح و حجرات، بهداشت روانی در قرآن (2)
- درس 5: سوره ذاریات و سوره قمر، انبساط و گسترش جهان
- درس 6: سوره الرحمن و واقعه، تلخ و شیرین
- درس 7: سوره حدید و حشر، پیرمرد شامی و امام سجاد
- درس 8: سوره صف و جمعه، او خواهد آمد
- درس 9: سوره تغابن و ملک، هَیهات مِنَّاالِذّلَّة
- درس 10: سوره نوح و مُزَّمِّل، از معلم زبان، آموختیم
- درس 11: سوره نَبَأ و غاشِیه، من زندهام
جلسۀ اول: سورۀ دُخان
حم ﴿۱﴾ وَ الْكِتَابِ الْمُبِینِ ﴿۲﴾ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِینَ ﴿۳﴾ فِیهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِیمٍ ﴿۴﴾ أَمْرًا مِنْ عِنْدِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِینَ ﴿۵﴾ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿۶﴾ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ مَا بَيْنَهُمَا إِنْ كُنْتُمْ مُوقِنِینَ ﴿۷﴾ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِی وَ يُمِیتُ رَبُّكُمْ وَ رَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِینَ ﴿۸﴾ بَلْ هُمْ فِی شَكٍّ يَلْعَبُونَ ﴿۹﴾ فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِی السَّمَاءُ بِدُخَانٍ مُبِینٍ ﴿۱۰﴾ يَغْشَى النَّاسَ هَذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۱۱﴾ رَبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ ﴿۱۲﴾ أَنَّى لَهُمُ الذِّكْرَى وَ قَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مُبِينٌ ﴿۱۳﴾ ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ قَالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ ﴿۱4﴾ إِنَّا كَاشِفُو الْعَذَابِ قَلِیلًا إِنَّكُمْ عَائِدُونَ ﴿۱۵﴾ يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَى إِنَّا مُنْتَقِمُونَ ﴿۱۶﴾ وَ لَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَ جَاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِیمٌ ﴿۱۷﴾ أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّی لَكُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ ﴿۱۸﴾.
ترتیل صوتی آیات سوره الدُخّان / آیهٔ 1 تا 18
وَ أَنْ لَا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ إِنِّی آتِیكُمْ بِسُلْطَانٍ مُبِینٍ ﴿۱۹﴾ وَ إِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَ رَبِّكُمْ أَنْ تَرْجُمُونِ ﴿۲۰﴾ وَ إِنْ لَمْ تُؤْمِنُوا لِی فَاعْتَزِلُونِ ﴿۲۱﴾ فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ ﴿۲۲﴾ فَأَسْرِ بِعِبَادِی لَيْلًا إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ ﴿۲۳﴾ وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ ﴿۲۴﴾ كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ ﴿۲۵﴾ وَ زُرُوعٍ وَ مَقَامٍ كَرِیمٍ ﴿۲۶﴾ وَ نَعْمَةٍ كَانُوا فِیهَا فَاكِهِینَ ﴿۲۷﴾ كَذَلِكَ وَ أَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِینَ ﴿۲۸﴾ فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا كَانُوا مُنْظَرِینَ ﴿۲۹﴾ وَ لَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِی إِسْرَائِیلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِینِ ﴿۳۰﴾ مِنْ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ كَانَ عَالِيًا مِنَ الْمُسْرِفِینَ ﴿۳۱﴾ وَ لَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِینَ ﴿۳۲﴾ وَ آتَيْنَاهُمْ مِنَ الْآيَاتِ مَا فِیهِ بَلٰٓؤٌا مُبِینٌ ﴿۳۳﴾ إِنَّ هَؤُلَاءِ لَيَقُولُونَ ﴿۳۴﴾ إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَى وَ مَا نَحْنُ بِمُنْشَرِینَ ﴿۳۵﴾ فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿۳۶﴾ أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ أَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِینَ ﴿۳۷﴾ وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِینَ ﴿۳۸﴾ مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۳۹﴾.
ترتیل صوتی آیات سوره الدُخّان / آیهٔ 19 تا 39
آموزش مفاهیم
فعالیت 1 (صفحهٔ 26 کتاب درسی)
جدول زیر را با استفاده از کلمات داده شده، کامل و سعی کنید معنای کلمات را به خاطر بسپارید.
زنده میکند، با برکت، میمیراند، نزد ، میان، ارسال کننده
ردیف | کلمه | معنا | ردیف | کلمه | معنا |
1 | مُبارَك، مُبارَکَة | مبارک، با برکت | 2 | مُنذِر | هشدار دهنده، بیم دهنده |
3 | عِند | نزد | 4 | مُرسِل | ارسال کننده، فرستنده |
5 | بَین | میان، بین | 6 | یُحیی | زنده میکند |
7 | یُمیتُ | میمیراند | 8 | اَوَّلینَ | پیشین، پیشینیان |
9 | موقِنینَ | اهل یقین |
فعالیت 2 (صفحهٔ 26 کتاب درسی)
معنای این ترکیبها و عبارات قرآنی را بنویسید.
1- وَ الْكِتَابِ الْمُبِینِ: سوگند به کتاب روشن
2- إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ: قطعاً ما نازل کردیم آن را
3- فِی لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ: در شبی با برکت
4- إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِینَ: قطعاً ما هشدار دهنده هستیم
5- أَمْرًا مِنْ عِنْدِنَا: فرمانی از نزد ما
6- إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِینَ: قطعاً ما ارسال کنده هستیم
7- رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ: رحمتی از پروردگارت
8- السَّمِیعُ الْعَلِیمُ: شنوای دانا
9- يُحْيِی وَ يُمِیتُ: زنده میکند و میمیراند
10- رَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِینَ: پروردگار پدران پیشین شما
انس با قرآن در خانه (صفحهٔ 27 کتاب درسی)
الف) هر روز در خانه یکی از صفحههای 494 تا 498 قرآن کریم را بخوانید.
ب) ترجمهٔ آیات 1 تا 8 سورهٔ دخان را کامل کنید.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
1- حم ﴿۱﴾: حا میم
2- وَ الْكِتَابِ الْمُبِینِ ﴿۲﴾: سوگند به کتاب روشن.
3- إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ: قطعاً ما نازل کردیم آن (قرآن) را در شبی با برکت.
4- إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِینَ ﴿۳﴾: قطعاً ما هشدار دهنده هستیم.
5- فِیهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِیمٍ ﴿۴﴾: در آن (شب) هر کار مهمی (از سایر کارها) جدا و تعیین تکلیف میشود.
6- أَمْرًا مِنْ عِنْدِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِینَ ﴿۵﴾: فرمانی از نزد ما است قطعاً ما ارسال کننده (پیامبران) هستیم.
7- رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿۶﴾: رحمتی از پروردگارت قطعاً او شنوای دانا است.
8- رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَ مَا بَيْنَهُمَا: پروردگار شما و پروردگار پدران پیشین شما.
9- إِنْ كُنْتُمْ مُوقِنِینَ ﴿۷﴾: اگر اهل یقین هستید.
10- لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِی وَ يُمِیتُ: نیست معبود جز او زنده میکند و میمیراند.
11- رَبُّكُمْ وَ رَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِینَ ﴿۸﴾: پروردگار شما و پروردگار پدران پیشین شما.
ج) از صفحهٔ 497 قرآن کریم چند عبارت آشنا یافته، همراه با معنا بنویسید.
1- إِنِِّی عُذْتُ بِرَبِِّی وَ رَبِِّكُم: قطعا پناه میبرم به پروردگار من و شما
2- إِنَِّهُمْ کَانُوا مُجْرِمِینَ: قطعاً آنها گناه کار بودن.
3- و مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَِّا بِالْحَقِِّ: و نیافریدیم آنها را جز به حق
د) در صفحهٔ 498 قرآن کریم، خداوند جایگاه و مقام ارزشمند متقین در بهشت را توصیف کرده است. این مجموعه را بیابید و دو آیه از آن را همراه با معنای آن بنویسید.
جلسۀ دوم: سورۀ جاثیه
قُلْ لِلَّذِینَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِینَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿۱۴﴾ مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ ﴿۱۵﴾ وَ لَقَدْ آتَيْنَا بَنِی إِسْرَائِیلَ الْكِتَابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ وَ رَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ ﴿۱۶﴾ وَ آتَيْنَاهُمْ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِی بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِیمَا كَانُوا فِیهِ يَخْتَلِفُونَ ﴿۱۷﴾ ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِیعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَ لَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِینَ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۱۸﴾ إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِینَ ﴿۱۹﴾ هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدًى وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ ﴿۲۰﴾ أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَ مَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ ﴿۲۱﴾ وَ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ لِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَ هُمْ لَا يُظْلَمُونَ (22).
ترتیل صوتی آیات سوره جاثیه / آیهٔ 14 تا 22
فعالیت (صفحهٔ 30 کتاب درسی)
بار دیگر با دقت به قرائت آیات درس، این حروف را صحیح و زیبا تلفظ کنید.
آموزش مفاهیم
فعالیت 1 (صفحهٔ 31 کتاب درسی)
جدول زیر را با استفاده از کلمات داده شده، کامل و سعی کنید معنای کلمات را به خاطر بسپارید.
زندگی، حکم میکنند، بصیرتها، کارهای بد، مرگ
ردیف | کلمه | معنا | ردیف | کلمه | معنا |
1 | بَصائِر | بصیرتها، بینشها | 2 | سَیِّئات | کارهای بد، بدیها، جمع سَِیّئَة |
3 | سَواء | یکسان، مساوی | 4 | مَحیا | زندگی |
5 | مَمات | مرگ | 6 | ساءَ | چه بد است |
7 | یَحکُمونَ | حکم میکند، قضاوت میکنند | 8 | تَستَوی | مساوی است |
فعالیت 2 (صفحهٔ 31 کتاب درسی)
معنای این ترکیبها و عبارات قرآنی را بنویسید.
1- هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ: این بصیرتی برای مردم است
2- لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ: برای گروهی که یقین دارند.
3- أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ: آیا گمان کردند کسانی که
4- أَنْ نَجْعَلَهُمْ: که قرار میدهیم آنها را
5- كَالَّذِینَ آمَنُوا: مانند کسانی که ایمان آوردند.
6- وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ: و انجام دادند کارهای خوب
7- سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَ مَمَاتُهُمْ: یکسان است زندگی آنها و مرگ آنها
8- سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ: چه بد است آنچه حکم میکنند.
9- اَللّٰهُ یَحکُمُ بَینَکُم یَومَ القِیٰمَةِ: خداوند حکم میکند میان شما در روز قیامت.
10- وَ لا تَستَوِی الحَسَنَةُ وَ لَا السَّیِّئَةُ: و مساوی نیست خوبی و بدی.
انس با قرآن در خانه (صفحهٔ 32 کتاب درسی)
الف) هر روز در خانه یکی از صفحههای 499 تا 502 قرآن کریم را بخوانید.
ب) ترجمهٔ دو آیهٔ 20 و 21 سورهٔ جاثیه را کامل کنید.
1- هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدًى وَ رَحْمَةٌ: این بصیرتی برای مردم و هدایت و رحمت است.
2- لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ ﴿۲۰﴾: برای گروهی که یقین دارند.
3- أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ: آیا گمان کردند کسانی که انجام دادند کارهای بد را
4- أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ: که قرار میدهیم آنها را مانند کسانی که ایمان آوردند و کارهای خوب انجام دادند.
5- سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَ مَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ ﴿۲۱﴾: یکسان است زندگانی و مرگشان چه بد است آنچه حکم میکنند.
ج) از صفحهٔ 499 قرآن کریم حداقل دو آیهٔ آشنا یافته، همراه با معنا بنویسید.
آیه اول و معنا: تَنزِیلُ الْکِتَبِ مِنَ اللََّهِ الْعَزِیزِ الحَکِیمِ: فرو فرستادن قرآن از سوی خداوند عزتمند حکیم است.
آیه دوم و معنا: إِنََّ فِی السََّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ لَآیَاتٍ لَِّلْمُؤْمِنِینَ: قطعاً در آسمانها و زمین نشانههایی برای مومنان است.
د) آیا میدانید بسیاری از ضرب المثلها و اشعار پر معنا و زیبای فارسی از آیات قرآن کریم و سخنان حکیمانهٔ معصومان علیهم السلام گرفته شده است. اکنون با دقت در آیات صفحهٔ 500 قرآن کریم، بیان کنید این شعر زیبا با کدام یک از عبارات قرآنی این صفحه هم معناست:
هرچه کنی به خود کنی
گر همه نیک و بد کنی