دفع: فرآیند خارج شدن مواد زائد حاصل از گوارش از بدن

دفع: سفر پایان مواد زائد در بدن

دفع چیست و چرا مهم است؟

بدن ما مانند یک کارخانه است. غذا وارد این کارخانه می‌شود، مواد مفید آن استخراج و جذب می‌شوند و در پایان، موادی باقی می‌مانند که بدن نمی‌تواند از آن‌ها استفاده کند. به فرآیند خارج کردن این مواد باقیمانده و زائد از بدن، دفع می‌گوییم. اگر این مواد زائد در بدن جمع شوند، مانند این است که زباله‌های خانه را هرگز بیرون نبریم! این کار باعث مسمومیت و بیمار شدن بدن می‌شود. بنابراین، دفع یک عمل ضروری برای سالم ماندن است.

مهم‌ترین عضو بدن که کار دفع مواد زائد گوارشی را بر عهده دارد، روده بزرگ^۳ است. مواد غذایی که ما می‌خوریم، پس از عبور از مراحل گوارش در دهان، معده و روده کوچک و جذب مواد مغذی، به صورت مایع نسبتاً رقیقی وارد روده بزرگ می‌شوند. وظیفه اصلی روده بزرگ این است که آب و املاح مفید موجود در این مایع را جذب کند و آن را به ماده جامدی به نام مدفوع تبدیل کند.

سفر مواد زائد در روده بزرگ

روده بزرگ یک لوله بلند و پرپیچ‌وخم است که کار نهایی روی مواد غذایی هضم شده را انجام می‌دهد. این سفر را می‌توان به چند ایستگاه اصلی تقسیم کرد:

مدفوع از چه چیزهایی ساخته شده است؟

مدفوع فقط "تفاله غذا" نیست! بلکه ترکیبی از چند چیز است:

• فیبرهای غذایی هضم‌نشده: مانند پوست میوه‌ها و سبزیجات که بدن نمی‌تواند آن‌ها را تجزیه کند.
• باکتری‌ها: میلیون‌ها باکتری مفید که در روده بزرگ زندگی می‌کنند و به گوارش کمک می‌کنند.
• آب: مقداری آب که در طول مسیر جذب نشده است.
• مواد زائد بدن: سلول‌های مرده‌ای که از دیواره روده جدا شده‌اند و برخی مواد شیمیایی که کبد برای دفع به روده فرستاده است.

چگونه می‌توانیم به فرآیند دفع سالم کمک کنیم؟

سلامت سیستم دفع بدن ما مستقیماً به سبک زندگی ما بستگی دارد. برای داشتن یک دفع منظم و سالم باید به این نکات توجه کنیم:

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

پاورقی

^۱دفع (Defecation/Egestion): فرآیند خارج کردن مواد زائد جامد (مدفوع) از بدن.

^۲مدفوع (Feces/Stool): مواد زائد نیمه‌جامدی که از دستگاه گوارش خارج می‌شوند.

^۳روده بزرگ (Large Intestine): بخش پایانی لوله گوارش که مسئول جذب آب و تشکیل مدفوع است.

^۴سکوم (Caecum): کیسه‌ای کوچک در ابتدای روده بزرگ که مواد هضم‌شده از روده کوچک به آن وارد می‌شوند.

^۵کولون (Colon): بخش اصلی و طولانی روده بزرگ که جذب آب در آن انجام می‌شود.

^۶راست روده (Rectum): بخش انتهایی روده بزرگ که مدفوع در آن ذخیره می‌شود.

^۷مقعد (Anus): مجرای انتهایی دستگاه گوارش که مدفوع از طریق آن از بدن خارج می‌شود.

^۸یبوست (Constipation): حالتی که در آن دفع مدفوع به‌طور منظم انجام نمی‌شود و مدفوع سفت و خشک است.

^۹صفرا (Bile): مایعی که توسط کبد تولید می‌شود و به هضم چربی‌ها کمک می‌کند و رنگ قهوه‌ای به مدفوع می‌دهد.

^۱۰سلولز (Cellulose): نوعی فیبر غذایی که در دیواره سلول‌های گیاهان یافت می‌شود و بدن انسان قادر به هضم آن نیست.