برچسب مواد غذایی: نقشه‌ی گنج سلامتی
اطلاعات اولیه و حیاتی: تاریخ‌ها و مشخصات
اولین چیزهایی که باید روی هر بسته‌بندی غذایی بررسی کنید، تاریخ تولید و انقضا است. این تاریخ‌ها مثل تاریخ تولد و تاریخ انقضای یک باتری هستند! آن‌ها به شما می‌گویند این محصول چه زمانی تولید شده و تا چه زمانی می‌توانید با خیال راحت آن را مصرف کنید.
مصرف محصولات پس از تاریخ انقضا می‌تواند خطرناک باشد و باعث مسمومیت غذایی شود. فرض کنید یک بسته شیر را یک هفته پس از تاریخ انقضایش بخورید؛ ممکن است طعم آن ترش شده و باعث دل‌درد شود. همیشه محصولی را انتخاب کنید که تاریخ تولید تازه‌تر و تاریخ انقضای دورتری داشته باشد.
| مورد | توضیح | مثال |
|---|---|---|
| تاریخ تولید | تاریخی که محصول ساخته شده است. | 1403/05/15 |
| تاریخ انقضا | آخرین تاریخ مصرف ایمن محصول. | 1403/08/15 |
| شرایط نگهداری | نحوه‌ی صحیح نگهداری محصول (مثلاً در یخچال یا جای خشک). | در جای خشک و خنک نگهداری شود. |
مواد مغذی و ارزش غذایی: سوخت بدن شما
بدن شما مانند یک ماشین است و برای کار کردن به سوخت نیاز دارد. این سوخت از طریق مواد مغذی موجود در غذا تأمین می‌شود. جدول ارزش غذایی که روی بسته‌ها چاپ می‌شود، به شما می‌گوید در هر سهم از آن محصول چه موادی وجود دارد.
مهم‌ترین بخش‌های جدول ارزش غذایی عبارتند از:
- انرژی (کالری)۲: این عدد نشان می‌دهد این غذا چقدر انرژی برای بدن شما فراهم می‌کند. اگر بیشتر از نیازتان کالری دریافت کنید، بدن شما آن را به صورت چربی ذخیره می‌کند.
- درشت‌مغذی‌ها۳: این‌ها مواد مغذی اصلی هستند که بدن به مقدار زیاد نیاز دارد.
- کربوهیدرات‌ها۴: منبع اصلی انرژی بدن. قندها و فیبر هر دو جزئی از کربوهیدرات‌ها هستند.
- پروتئین‌ها۵: برای رشد و ترمیم عضلات و سلول‌های بدن ضروری هستند.
- چربی‌ها۶: آن‌ها نیز منبع انرژی هستند و برای جذب برخی ویتامین‌ها لازمند. اما مصرف زیاد چربی‌های اشباع۷ و ترانس۸ برای سلامتی مضر است.
- ریزمغذی‌ها۹: بدن به مقدار کم به این مواد نیاز دارد، اما وجودشان حیاتی است؛ مانند ویتامین‌ها (مثل ویتامین C و D) و مواد معدنی (مثل کلسیم و آهن).
| ارزش غذایی در هر بطری (330 ml) | ||
|---|---|---|
| انرژی | 150 kcal | |
| چربی | 0 g | |
| - قندها | 35 g | قند بالا |
| نمک | 0.2 g | نمک کم |
یک خرید هوشمند: مقایسه دو محصول مشابه
حالا بیایید از این اطلاعات در یک موقعیت واقعی استفاده کنیم. تصور کنید با والدین خود برای خرید یک میان‌وعده به سوپرمارکت رفته‌اید. بین دو نوع غلات صبحانه (کورن فلکس) مردد هستید. با نگاه کردن به برچسب ارزش غذایی می‌توانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
فرض کنید برند «الف» در هر سهم 10 g قند دارد، اما برند «ب» در همان مقدار سهم، 20 g قند دارد. کدام یک انتخاب بهتری است؟ مسلماً برند «الف» چون قند کمتری دارد و برای سلامتی شما بهتر است. همین کار را برای مقایسه‌ی میزان نمک و چربی نیز می‌توانید انجام دهید.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاسخ: خیر. مصرف محصولات منقضی شده می‌تواند خطرناک باشد. حتی اگر ظاهر یا بوی محصول تغییر نکرده باشد، ممکن است باکتری‌های مضر در آن رشد کرده باشند که باعث مسمومیت غذایی شوند. همیشه از محصولاتی استفاده کنید که در بازه‌ی زمانی سالم خود هستند.
پاسخ: خیر. «بدون قند افزوده» به این معنی است که در هنگام تولید، قند به محصول اضافه نشده است. اما خود ماده‌ی اولیه ممکن است به طور طبیعی حاوی قند باشد (مثلاً در آبمیوه‌های طبیعی). بنابراین حتماً به ردیف «قندها» در جدول ارزش غذایی نگاه کنید تا مقدار واقعی قند موجود را ببینید.
پاسخ: درصد مقدار روزانه به شما کمک می‌کند بفهمید یک سهم از این محصول، چه مقدار از نیاز روزانه‌ی شما به یک ماده‌ی مغذی خاص (مانند کلسیم یا آهن) را تأمین می‌کند. به طور کلی، اگر این عدد کمتر از 5% باشد، آن ماده در این محصول «کم» است و اگر بیشتر از 20% باشد، آن ماده در این محصول «زیاد» است.
پاورقی
۱ تاریخ انقضا (Expiry Date)
۲ انرژی (Energy) - معمولاً بر حسب کیلوکالری (kcal) اندازه‌گیری می‌شود.
۳ درشت‌مغذی‌ها (Macronutrients)
۴ کربوهیدرات‌ها (Carbohydrates)
۵ پروتئین‌ها (Proteins)
۶ چربی‌ها (Fats)
۷ چربی اشباع (Saturated Fat)
۸ چربی ترانس (Trans Fat)
۹ ریزمغذی‌ها (Micronutrients)
۱۰ درصد مقدار روزانه (Percent Daily Value - %DV)
