شکلهای انرژی: دنیای شگفتانگیز نیروهای پنهان
انواع اصلی انرژی در اطراف ما
انرژی توانایی انجام کار است. ما نمیتوانیم انرژی را ببینیم، اما همیشه اثرات آن را مشاهده میکنیم. برای درک بهتر، انرژی را به دستههای اصلی تقسیم میکنیم. هر کدام از این انرژیها ویژگیهای منحصر به فردی دارند.
| نوع انرژی | تعریف ساده | مثالهای ملموس |
|---|---|---|
| مکانیکی1 | انرژی موجود در یک جسم به دلیل حرکت یا موقعیت آن | توپی که از هوا پایین میآید، فنر فشرده شده، دوچرخهای که در حال حرکت است |
| گرمایی2 | انرژی ناشی از حرکت ذرات ریز تشکیلدهنده مواد | حرارت خورشید، گرمای اجاق گاز، بخاری روشن |
| نورانی3 | انرژیای که میتواند در فضای خالی حرکت کند و به چشم ما برسد | نور خورشید، نور لامپ، نور صفحهنمایش تلفن همراه |
| صوتی4 | انرژی ناشی از ارتعاش اجسام که توسط گوش ما دریافت میشود | صدای زنگ مدرسه، آهنگ، صحبت کردن |
| الکتریکی5 | انرژی ناشی از حرکت ذرات باردار (الکترونها) در یک ماده | برق پریز، باتری قلمی، شارژر تلفن همراه |
| شیمیایی6 | انرژی ذخیره شده در مواد و در پیوند بین اتمها | غذا برای بدن ما، باتری، سوخت خودرو |
تبدیل انرژی: بازیگران چند نقش!
یک قانون بسیار مهم در علم میگوید: «انرژی از بین نمیرود، فقط از شکلی به شکل دیگر تبدیل میشود.»7 این یعنی انرژی میتواند نقش عوض کند. در بیشتر دستگاههایی که استفاده میکنیم، این تبدیل انرژی اتفاق میافتد.
برای نشان دادن تبدیل انرژی، میتوانیم از یک رابطه ساده استفاده کنیم. اگر بخواهیم انرژی اولیه و نهایی را نشان دهیم، به صورت نمادین میتوان نوشت:
$انرژی\ اولیه \rightarrow انرژی\ نهایی$
مثال: وقتی لامپ روشن میشود، انرژی الکتریکی به انرژی نورانی و گرمایی تبدیل میشود. این را میتوان به این صورت نشان داد:
$انرژی\ الکتریکی \rightarrow انرژی\ نورانی + انرژی\ گرمایی$
انرژی در عمل: یک روز عادی با انرژی
بیایید یک روز معمولی خود را از صبح تا شب مرور کنیم و ببینیم انرژیهای مختلف چه نقشهایی بازی میکنند:
صبح: با صدای زنگ ساعت (انرژی صوتی) بیدار میشوی. این صدا از کجا آمد؟ از انرژی الکتریکی ذخیره شده در باتری ساعت. برای گرم کردن صبحانه از اجاق گاز استفاده میکنی که انرژی شیمیایی گاز را به انرژی گرمایی تبدیل میکند. نور خورشید (انرژی نورانی) از پنجره به داخل میتابد.
ظهر: در مدرسه، با دوستانت توپ بازی میکنی. وقتی توپ را پرتاب میکنی، به آن انرژی مکانیکی میدهی. برای خوردن ناهاز، انرژی شیمیایی ذخیره شده در غذا را آزاد میکنی تا بدن تو بتواند فعالیت کند.
عصر: با تبلت یا کامپیوتر خود بازی میکنی. باتری این دستگاهها انرژی شیمیایی را به انرژی الکتریکی تبدیل میکند و صفحهنمایش نیز انرژی الکتریکی را به انرژی نورانی تبدیل میکند.
همانطور که میبینی، در هر لحظه، تبدیلهای پیچیدهای از انرژی در جریان است که زندگی ما را ممکن میسازد.
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
پاورقی
1 انرژی مکانیکی (Mechanical Energy)
2 انرژی گرمایی (Thermal Energy)
3 انرژی نورانی (Light Energy)
4 انرژی صوتی (Sound Energy)
5 انرژی الکتریکی (Electrical Energy)
6 انرژی شیمیایی (Chemical Energy)
7 قانون پایستگی انرژی (Law of Conservation of Energy)
