سقوط امویان و برآمدن خورشید عباسی
ابومسلم؛ سربازی که پادشاهی را تغییر داد
تصور کن در مدرسهات یک گروه از دانشآموزان، مدیر و ناظم مدرسه را ناراضی کردهاند. آنها به جای گوش دادن به حرف دانشآموزان، فقط به فکر خودشان هستند. حالا یک دانشآموز قوی و محبوب (ابومسلم خراسانی) پیدا میشود که همه را دور خودش جمع میکند و میگوید: «بیایید با همکاری هم، یک مدیر جدید و عادل برای مدرسه انتخاب کنیم.» او موفق میشود مدیر قبلی (بنیامیه) را برکنار کند و مدیر جدیدی از یک خانواده محترم (بنیعباس) را سر کار بیاورد.
مقایسه دو حکومت: امویان در مقابل عباسیان
برای اینکه بهتر متوجه تفاوت این دو حکومت شوی، به جدول زیر نگاه کن. این جدول مانند مقایسهی دو روش مختلف برای مدیریت یک تیم ورزشی در مدرسه است.
| ویژگی | حکومت امویان | حکومت عباسیان |
|---|---|---|
| رهبری اولیه | معاویه | ابوالعباس سفاح |
| رنگ نمادین | سفید | سیاه |
| پایتخت | دمشق | بغداد |
| مهمترین دستاورد | گسترش قلمرو اسلامی | رشد علم و دانش |
شهر بغداد؛ یک شهر رویایی ساخته شده توسط عباسیان
وقتی عباسیان به قدرت رسیدند، تصمیم گرفتند یک شهر کاملاً جدید و زیبا بسازند؛ همانطور که ممکن است تو با قطعات لگو یک شهر خیالی بسازی. آنها شهر بغداد را ساختند که به سرعت به مرکز علم، تجارت و فرهنگ در جهان تبدیل شد. این شهر مانند یک آهنربای بزرگ، دانشمندان، پزشکان و فیلسوفان را از سراسر جهان به سمت خود جذب میکرد. کتابخانههای بزرگ بغداد، مانند اینترنت امروزی، مرجعی برای کسب دانش بودند.
یک درس مدیریت از تاریخ عباسیان
حکومت عباسیان یک درس مهم دارد: همکاری و برنامهریزی. ابومسلم به تنهایی نمیتوانست امویان را شکست دهد. او از کمک و ایدههای هزاران نفر استفاده کرد. این دقیقاً مانند زمانی است که تو و دوستانت برای برنده شدن در یک مسابقهی گروهی در مدرسه، با هم همفکری و همکاری میکنید. موفقیت آنها نتیجهی کار تیمی بود. اما بعدها، وقتی حکومت عباسی ضعیف شد، به جای کار تیمی، هر کس فقط به فکر خودش بود و این آغاز پایان کار آنها بود.
پرسشهای مهم
رنگ سیاه، نماد عزاداری برای کشتهشدگان و همچنین نماد مخالفت با حکومت امویان بود که پرچم سفید داشت. این کار مانند انتخاب یک رنگ متحد برای یک تیم بود تا همه را از دیگران متمایز کند.
خیر. ابومسلم سردار موفق بود که پادشاه جدیدی را به تخت مینشاند، اما خودش پادشاه نشد. او فرمانده ارتش بود و اولین خلیفه عباسی، ابوالعباس سفاح نام داشت.
پیشرفتهای بزرگ در پزشکی، ریاضیات و نجوم. بسیاری از کتابهایی که دانشمندان آن زمان نوشتند، پایهی علوم امروزی ما هستند.
پاورقی
1 بنیامیه (Umayyad Caliphate): حکومتی که قبل از عباسیان بر جهان اسلام حکمرانی میکرد.
2 بنیعباس (Abbasid Caliphate): حکومتی که پس از بنیامیه و با مرکزیت بغداد روی کار آمد.
3 ابومسلم خراسانی (Abu Muslim Khorasani): فرمانده نظامی که رهبری قیام امویان را بر عهده داشت.
4 بغداد (Baghdad): پایتخت حکومت عباسیان که به دستور خلیفه المنصور ساخته شد.
