نمودار ستونی: زبان تصویری اعداد
اجزای اصلی یک نمودار ستونی
هر نمودار ستونی مانند یک ساختمان، بخش‌های مهمی دارد که با هم کار می‌کنند تا اطلاعات را به ما نشان دهند. این بخش‌ها عبارتند از:
| نام جزء | کاربرد | مثال |
|---|---|---|
| محور افقی[2] | موضوع‌ها یا گروه‌های مختلف را نشان می‌دهد. | نام میوه‌ها: سیب، موز، پرتقال |
| محور عمودی[3] | مقدار عددی هر گروه را نشان می‌دهد. | تعداد میوه‌ها: از 0 تا 10 |
| ستون‌ها | مقدار عددی هر موضوع را به صورت تصویری نمایش می‌دهند. | ستون بلندتر یعنی تعداد بیشتر |
| عنوان نمودار | موضوع کلی نمودار را به ما می‌گوید. | "تعداد میوه‌های مورد علاقه‌ی دانش‌آموزان" |
چگونه یک نمودار ستونی بخوانیم؟
خواندن نمودار ستونی مانند خواندن یک داستان مصور است. فرض کنید نموداری داریم که تعداد کتاب‌های خوانده شده توسط چهار دوست در یک ماه را نشان می‌دهد. محور افقی نام دوستان (علی، مریم، رضا و سارا) و محور عمودی تعداد کتاب‌ها از 0 تا 10 است.
اگر ستون مریم تا عدد 7 بالا رفته باشد، یعنی مریم 7 کتاب خوانده است. با مقایسه‌ی بلندی ستون‌ها به راحتی می‌توان فهمید چه کسی بیشترین و چه کسی کمترین کتاب را خوانده است.
ساختن یک نمودار ستونی ساده
حالا بیایید با هم یک نمودار ستونی برای مقایسه‌ی تعداد حیوانات خانگی در یک کلاس درس بسازیم. مراحل کار بسیار ساده است:
گام اول: جمع‌آوری اطلاعات
از هر دانش‌آموز بپرسید چه حیوان خانگی دارد. اطلاعات را به صورت زیر در یک جدول بنویسید.
| نوع حیوان | تعداد |
|---|---|
| ماهی | 8 |
| قناری | 5 |
| گربه | 6 |
| لاک‌پشت | 3 |
گام دوم: رسم محورها
یک کاغذ شطرنجی بردار. محور افقی را برای نام حیوانات و محور عمودی را برای تعداد آن‌ها رسم کن. روی محور عمودی اعداد را از 0 تا 10 بنویس.
گام سوم: کشیدن ستون‌ها
برای هر حیوان، یک ستون بکش که ارتفاع آن برابر با تعداد آن حیوان باشد. مثلاً برای ماهی، ستونی به ارتفاع 8 خانه بکش.
گام چهارم: عنوان و رنگ‌آمیزی
یک عنوان برای نمودار انتخاب کن، مثلاً "حیوانات خانگی دانش‌آموزان کلاس پنجم". می‌توانی ستون‌های مربوط به هر حیوان را با یک رنگ متفاوت رنگ‌آمیزی کنی تا نمودار زیباتر و خواناتر شود.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
بله، اما باید حتماً به مقیاس محور عمودی دقت کنید. گاهی اوقات محور عمودی از عددی غیر از صفر شروع می‌شود که می‌تواند ما را گمراه کند. همیشه قبل از قضاوت، اعداد روی محور را با دقت بخوانید.
در این حالت، باید با دقت به عددی که در محور عمودی نشان داده می‌شود نگاه کنیم. برای دقت بیشتر، می‌توانیم از یک خطکش استفاده کنیم تا بفهمیم کدام ستون کمی بلندتر است.
در نمودار ستونی، ستون‌ها به صورت عمودی و کنار هم قرار می‌گیرند. در نمودار میله‌ای، میله‌ها به صورت افقی و زیر هم رسم می‌شوند. کاربرد هر دو یکی است اما گاهی برای اسامی طولانی، استفاده از نمودار میله‌ای راحت‌تر است.
نمودارهای ستونی ابزارهای قدرتمندی برای نمایش تصویری اطلاعات و مقایسه‌ی آسان گروه‌های مختلف هستند. با یادگیری اجزای اصلی آن (محورها، ستون‌ها و عنوان) و تمرین کردن با مثال‌های ساده‌ای مانند میوه‌ها یا حیوانات خانگی، می‌توانید به راحتی هم نمودار بخوانید و هم نمودار بسازید. این مهارت ساده، در بسیاری از درس‌ها و حتی فهم اخبار به شما کمک خواهد کرد.
پاورقی
[1] Bar Chart (نمودار ستونی): نوعی نمودار که در آن داده‌ها با ستون‌های مستطیلی با ارتفاع متناسب با مقدار داده‌ها نمایش داده می‌شوند.
[2] Horizontal Axis (محور افقی): محوری که به صورت خوابیده رسم شده و معمولاً دسته‌بندی‌ها روی آن نوشته می‌شود.
[3] Vertical Axis (محور عمودی): محوری که به صورت ایستاده رسم شده و مقادیر عددی روی آن درج می‌گردد.
[4] Bar Graph (نمودار میله‌ای): مشابه نمودار ستونی است اما جهت میله‌ها به صورت افقی می‌باشد.