شکلهای متقارن: دنیای زیبای قرینهها
محور تقارن چیست؟
اگر بتوان یک خط روی یک شکل کشید به طوری که دو طرف خط کاملاً مانند هم باشند، آن خط یک محور تقارن۱ نام دارد. به زبان ساده، اگر شکل را از روی این خط تا بزنیم، دو نیمه دقیقاً بر هم منطبق میشوند. مانند پروانهای که بالهایش کاملاً شبیه به هم هستند.
انواع شکلهای متقارن
شکلهای متقارن را میتوان بر اساس تعداد محورهای تقارن آنها دستهبندی کرد. در جدول زیر برخی از این شکلها را مشاهده میکنید:
| نام شکل | تعداد محور تقارن | مثالهایی از محیط اطراف |
|---|---|---|
| مربع | 4 | پنجرههای مربعی، کاشیهای کف |
| مستطیل | 2 | در کتاب، صفحهی گوشی همراه |
| مثلث متساویالاضلاع | 3 | بعضی از علائم راهنمایی و رانندگی |
| دایره | بینهایت | سکه، چرخ ماشین، بشقاب |
| ستاره پنجپر | 5 | پرچم بعضی از کشورها، تزئینات |
تقارن در طبیعت و زندگی ما
تقارن همهجا هست! اگر به اطرافتان با دقت نگاه کنید، نمونههای زیادی از آن را میبینید. بدن بسیاری از جانوران مانند پروانه، مورچه و خرچنگ متقارن است. حتی صورت انسان نیز تقارن دارد. بسیاری از گلها مانند گل رز یا آفتابگردان متقارن هستند. برگهای درختان نیز اغلب محور تقارن دارند. در دنیای ساختهی دست بشر نیز تقارن بسیار استفاده میشود. ساختمانها، ماشینها، لباسها و حتی بسیاری از لوگوها و نشانها از تقارن برای زیبایی و استحکام بیشتر بهره میبرند.
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
خیر. برای متقارن بودن، باید خطی (محور تقارن) وجود داشته باشد که اگر شکل را از روی آن تا کنیم، دو نیمه کاملاً بر هم منطبق شوند. فقط شباهت کافی نیست.
چون از مرکز دایره میتوان بینهایت خط مستقیم عبور داد که دایره را به دو نیمهی کاملاً یکسان تقسیم کند. هر قطر دایره یک محور تقارن برای آن است.
بله، برخی از حروف فارسی مانند "ا"، "م" (در بعضی حالتها) و "و" محور تقارن دارند. میتوانی آنها را روی کاغذ بکشی و محور تقارنشان را پیدا کنی!
پاورقی
۱محور تقارن (Line of Symmetry): خطی فرضی که یک شکل را به دو قسمت کاملاً مساوی و مشابه تقسیم میکند.