نرخ سود: پاداش پس‌انداز
سود چیست و چگونه کار می‌کند؟
فرض کنید شما 100,000 تومان پول دارید و آن را در یک قلک نگهداری می‌کنید. بعد از یک سال، همان 100,000 تومان را خواهید داشت. اما اگر این پول را در بانک پس‌انداز کنید، بانک به شما سود می‌دهد. سود مانند یک پاداش است برای اینکه شما پول خود را به بانک قرض داده‌اید. به این پاداش، نرخ سود می‌گویند.
مثال: شما 200,000 تومان با نرخ سود 10 درصد در سال به دوست خود قرض می‌دهید. این یعنی بعد از یک سال، دوست شما باید 200,000 تومان اصلی به علاوه 20,000 تومان سود (10 درصد از 200,000 تومان) به شما بازگرداند. در مجموع 220,000 تومان.
I = مقدار سود
P = مقدار اصلی پول (سرمایه اولیه)
r = نرخ سود (به صورت اعشاری، مثلاً 0.10 برای 10%)
t = زمان (به سال)
انواع مختلف سود
سود به دو روش اصلی محاسبه می‌شود: سود ساده و سود مرکب. درک تفاوت این دو بسیار مهم است.
| ویژگی | سود ساده | سود مرکب |
|---|---|---|
| تعریف | سود فقط روی سرمایه اولیه محاسبه می‌شود. | سود هم روی سرمایه اولیه و هم روی سودهای قبلی محاسبه می‌شود. |
| رشد پول | کند و یکنواخت | سریع و شتابان |
| مثال پس از ۳ سال (سرمایه 100,000 تومان، سود 20%) | سود سالانه: 20,000 تومان. کل پس از ۳ سال: 160,000 تومان | سال اول: 120,000 تومان. سال دوم: سود روی 120,000 تومان. کل پس از ۳ سال: 172,800 تومان |
A = کل مبلغ در پایان دوره
P = سرمایه اولیه
r = نرخ سود دوره‌ای (اعشاری)
t = تعداد دوره‌ها
سود در زندگی روزمره ما
نرخ سود فقط مربوط به بانک‌ها نیست. در بسیاری از موقعیت‌های زندگی با آن روبرو می‌شویم:
پس‌انداز در بانک: وقتی پولتان را در حساب پس‌انداز بانک می‌گذارید، بانک بابت آن به شما سود می‌پردازد. این سود معمولاً از نوع سود مرکب است و به صورت ماهانه یا سالانه به حساب شما اضافه می‌شود.
قرض دادن به دوستان: اگر به دوست خود پول قرض دهید و از او بخواهید که علاوه بر پول اصلی، مقداری اضافه‌تر پس بدهد، در واقع شما یک نرخ سود تعیین کرده‌اید.
خرید اقساطی: وقتی یک دوچرخه یا تبلت را به صورت اقساطی خریداری می‌کنید، قیمت نهایی که می‌پردازید بیشتر از قیمت نقدی آن است. این تفاوت قیمت، در واقع شامل سودی است که فروشنده برای منتظر ماندن دریافت می‌کند.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاورقی
۱ نرخ سود (Interest Rate): درصدی که به مقدار اصلی پول در یک دوره زمانی مشخص اضافه می‌شود.
۲ سود مرکب (Compound Interest): نوعی سود که در آن، سودهای کسب‌شده در دوره‌های قبل نیز به سرمایه اولیه اضافه شده و برای دوره‌های بعد سود دریافت می‌کنند.