قطب‌نما: راز پیدا کردن راه
قطب‌نما چگونه کار می‌کند؟
زمین مانند یک آهن‌ربای غول‌پیکر است که دو قطب دارد: قطب شمال و قطب جنوب. قطب‌نما نیز یک عقربه دارد که همیشه به سمت قطب شمال زمین اشاره می‌کند. این اتفاق جادویی نیست، بلکه به دلیل نیروی مغناطیسی[1] زمین رخ می‌دهد.
فکر کنید می‌خواهی در یک جنگل بزرگ راه خود را پیدا کنی. اگر خورشید پشت ابر باشد، چگونه می‌توانی جهت درست را تشخیص دهی؟ اینجا است که قطب‌نما به کمک تو می‌آید. عقربه‌ی آن همیشه یک جهت را نشان می‌دهد، حتی وقتی هیچ کوه یا خورشیدی برای راهنمایی نداری.
اجزای مختلف یک قطب‌نما
یک قطب‌نمای ساده قسمت‌های مختلفی دارد که هر کدام کار خاصی انجام می‌دهند. در جدول زیر می‌توانی این قسمت‌ها را ببینی:
| نام قسمت | کاربرد |
|---|---|
| عقربه | همیشه به سمت شمال می‌ایستد. |
| صفحه‌ی درجه‌بندی | حروف N, S, E, W و درجه‌ها روی آن نوشته شده است. |
| محفظه | عقربه و صفحه را در خود نگه می‌دارد. |
چگونه در طبیعت از قطب‌نما استفاده کنیم؟
تصور کن با خانواده به پیکنیک رفته‌اید و می‌خواهید مسیر یک رودخانه کوچک را دنبال کنید. قطب‌نما را صاف در کف دستت قرار می‌دهی و صبر می‌کنی تا عقربه ثابت بایستد. حالا، جهت حرکت رودخانه (مثلاً به سمت شرق) را با کمک حروف روی صفحه می‌خوانی. به این ترتیب، حتی اگر مسیر پیچیده باشد، می‌دانی در کدام جهت کلی حرکت می‌کنی.
یا وقتی در حیاط مدرسه هستی، می‌توانی ببینی که درختان بلند در کدام سمت قرار دارند. اگر عقربه شمال را نشان دهد و درختان در سمت شرق باشند، حالا می‌دانی که موقع ناهار، خورشید تقریباً از بالای همان درختان می‌درخشد!
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاسخ: خیر! اگر نزدیک یک وسیله فلزی بزرگ (مثل ماشین) یا یک آهن‌ربای قوی باشید، عقربه ممکن است جهت اشتباه را نشان دهد. همیشه سعی کن از این چیزها فاصله داشته باشی.
پاسخ: در روز می‌توانی از خورشید کمک بگیری. خورشید از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند. شب‌ها نیز می‌توانی ستاره قطبی[2] را در آسمان پیدا کنی که همیشه در شمال است.
پاورقی
[1] Magnetic Force (نیروی مغناطیسی): نیرویی نامرئی که آهن‌رباها و برخی فلزات را به هم جذب یا از هم دور می‌کند.
[2] Pole Star (ستاره قطبی): ستاره‌ای درخشان در آسمان شب که تقریباً دقیقاً در بالای قطب شمال زمین قرار دارد و برای جهتیابی استفاده می‌شود.