جمع بستن با «ان»
انواع اسم جمع
همان‌طور که می‌دانید، وقتی از چند چیز مشابه صحبت می‌کنیم، به آن اسم، جمع می‌گوییم. برای مثال، یک درخت داریم، اما وقتی از چند درخت صحبت می‌کنیم، می‌گوییم درختان. پسوند «ان» یکی از راه‌های ساختن این جمع‌هاست.
| اسم مفرد | اسم جمع با «ان» | مثال در جمله |
|---|---|---|
| گل | گلان | گلان باغچه بسیار زیبا هستند. |
| پسر | پسران | پسران در زمین بازی فوتبال بازی می‌کنند. |
| کتاب | کتابان | کتابان کتابخانه را مرتب کردم. |
| دریا | دریان | دریان شمال بسیار بزرگ هستند. |
یک قانون کوچک و مهم
برای ساختن جمع با «ان» یک قانون کوچک وجود دارد. معمولاً این پسوند به اسم‌هایی اضافه می‌شود که جاندار باشند، مثل افراد، حیوانات یا گیاهان. مانند دانش‌آموزان، سگان، درختان. اما برای بعضی چیزهای بی‌جان هم از این قاعده استفاده می‌کنیم، مانند کتابان و کوهان.
جمع‌های بی‌قاعده
همه‌ی جمع‌ها با «ان» ساخته نمی‌شوند. بعضی از کلمات، شکل جمع خاصی دارند که به آن جمع مکسر1 می‌گویند. این کلمات، قاعده‌ی ساده‌ای ندارند و باید آن‌ها را به خاطر بسپاریم.
مثلاً ما می‌گوییم یک آدم، اما برای جمع آن نمی‌گوییم «آدمان»، بلکه می‌گوییم آدم‌ها. یا یک خانه، جمع آن خانه‌ها است. پس «ها» نیز یک پایانۀ دیگر برای ساختن اسم جمع است.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
خیر. این یک اشتباه رایج است. همان‌طور که دیدیم، برای بسیاری از کلمات از پایانۀ «ها» استفاده می‌کنیم. بهتر است هنگام صحبت کردن، به جمع‌هایی که بزرگترها به کار می‌برند، دقت کنیم.
اگر مطمئن نیستید که جمع یک کلمه با «ان» ساخته می‌شود یا «ها»، بهترین راه این است که از پایانۀ «ها» استفاده کنید. چون برای تعداد بیشتری از کلمات کاربرد دارد. مثلاً گفتن «میزها» به جای «میزان» صحیح است.
پاورقی
1جمع مکسر (Broken Plural): به جمع‌هایی گفته می‌شود که برای ساختن آن‌ها، شکل اصلی کلمه (مفرد) تغییر می‌کند و قاعده‌ی ثابتی برای ساخت آن‌ها وجود ندارد. مانند «کتاب → کتاب‌ها» که در آن از «ها» استفاده شده، یا «انسان → انسان‌ها».