۷ تکنیک مرور در شب امتحان
بسیاری از اساتید محترم دانشگاه و معلمان عزیز با این سوال روبرو می شوند که «شب امتحان چگونه درس بخوانیم؟»
در این مقاله به شما می گوییم که چگونه دانشجویان یا دانش آموزان را برای امتحان آماده کنید تا استرس شب امتحان برای آن ها کم شود و نتیجه ی بهتری در آزمون بگیرند.
۱- توضیح دقیق در مورد امتحان
- به دانشجویان و دانش آموزان بگویید که دقیقا از چه مطالبی امتحان می گیرید؟
- بارم بندی درس ها رامشخص کنید
- نوع امتحان را مشخص کنید. یعنی دقیقابگویید چند سوال تستی است و چند سوال تشریحی و …
- نحوه ی تصحیح برگه های امتحان و نمره دادن خودتان را هم مشخص کنید. مثلا عین جمله ی کتاب مدنظر شماست یا مفهوم را برسانند کافی است. (طبیعتا مفهوم بهتر است)
۲- تعیین مناطق سوال خیز
مناطق سوال خیز همان قسمت هایی از محتوا است که قرار است سوال بیشتری از آن بیاورید یا معمولا سوالات بیشتری از آن قسمت می آید. مشخص کردن این بخش ها میزان زیادی از استرس را کم می کند و دانشجویان یا دانش آموزان نمرات بیشتری کسب می کنند. اگر از شما پرسیدن کدام قسمت ها برای مطالعه مهم تر هستند؟ بهتر است نگویید «همه ی قسمت ها» این صحبت خیلی کلی است و پاسخ خوبی نیست. یکی از بخش ها را نام ببرید ضرر ندارد. مثلا بگویید«از همه ی قسمت ها سوال آوردم ولی ۴ نمره از فصل شش است» یا اینکه «فصل شش را به دقت بیشتری بخوانید»
۳- تخمین زمان مورد نیاز برای مطالعه
به دانشجویان و دانش آموزان کمک کنید زمان مورد نیاز برای مطالعه را تخمین بزنند. مثلا بگویید «پیشنهاد می کنم برای فصل ۶ حداقل ۵ ساعت وقت بگذارید». این کار استرس شب امتحان را از مخاطبین شما دور می کند. شاگرد شما می داند حداقل زمان لازم برای مرور درس شما چقدر است و به موقع شروع خواهد کرد.
پیشنهاد ویژه اینکه زمان تخمینی را کمی بیشتر بگویید. چون تنبلی در ذات آدم هاست و معمولا دانش آموزان و دانشجویان عادت کرده اند تا دقیقه ی ۹۰ هیچ کاری انجام ندهند.
۴- مطالعه در دقایق قبل از امتحان
از نظر علمی مطالعه قبل از شروع امتحان کار خوبی نیست(علی اکبر سیف،روش های یادگیری و مطالعه، ص۲۳۰) ولی تجربه نشان داده برخی از دانشجویان یا دانش آموزان چند نمره را در همین دقایق شکار می کنند.
- برای آزمون های سخت مثل کنکور که قرار است حجم بالایی از محتوا مورد آزمون قرار گیرد، مطالعه قبل از آزمون جز استرس و پریشانی ذهنی هیچ چیز دیگری ندارد. در این مواقع بعد از آخرین مرور باید لای کتاب ها را بست و نباید تا زمان آزمون هیچ مطالعه ای انجام شود.
- اما برای آزمون های ساده و سرکلاسی مثلا آزمون یک بخش کوچک ۱۵ صفحه ای، مرور در دقایقی قبل از امتحان می تواند کمک شایانی به بازیابی اطلاعات بکند.
در ضمن برخی از درس نخوان ها، تنها زمان مطالعه را همین نیم ساعت قبل از امتحان می دانند اگر آن ها را از این نیم ساعت محروم کنید احتمالا یا بیشتر تقلب می کنند یا برگه ی سفید تقدیم شما خواهند کرد.
۵- دادن نمونه سوالات امتحانی و پیگری
به نظرمن این بهترین روش مرور در هفته های قبل از امتحان جامع است.(این روش را هنوز با آزمایش علمی اثبات نکرده ام ولی تجربه ی خوبی از اجرایش دارم )
- نمونه سوالاتی را تهیه کنید که ویژگی های زیر را داشته باشند.
- ترجیحا سوالات تشریحی با پاسخ های طولانی البته سوالات کوتاه پاسخ از نکات کلیدی هم می تواند باشد.
- سوالات از کلیات باشند.
- در سوالات بخواهید یک مفهوم را شرح دهند یا سوال محاسباتی را حل کنند که موارد زیادی را شامل شود.
- سوال باید منجر به بازیابی اندیشه شود تا اگر شاگرد شما برداشت غلطی دارد درست شود.
- سوالات از قسمت های مهم باشند.
- یکی دو سوال امتحان اصلی را هم عینا در آن ها قرار دهید.
- سوالات را در اختیار مخاطبان قرار دهید تا حل کنند
- می توانند در خانه سوالات را حل کنند
- می توانند از کتاب و جزوه کمک بگیرند
- در این مرحله هرکس خودش باید پاسخ بدهد و همکاری گروهی ممنوع است
- فرصت کافی برای پاسخ دادن به تمام سوالات در اختیارشان بگذارید
- مهم این است که تمام سوالات حل شوند
- پاسخ جمعی به سوالات
- تک تک سوالات به صورت کارگروهی به بحث گذاشته می شود.
- سوالات سخت و پرابهام توسط هرگروه مشخص می شود.
- این سوالات سخت و پرابهام توسط سرگروه ها و استاد یا معلم به بحث گذاشته می شود.
- فرصتی آزاد داده می شود تا هرسوال مهمی که در نمونه سوالات نبوده مطرح شود.
- یک آزمون مشابه با آزمون اصلی(از لحاظ سخت بودن و نه اینکه عینا همان سوالات باشد) از مخاطبان گرفته می شود.
اگر از ابتدا خوب تدریس کرده باشید و این موارد را اجرا کنید. تقریبا محال است که کسی درس شما را یاد نگیرد و استرس شب امتحان بی معنا خواهد بود.
۶- جلسه ی رفع مشکل
نام خود این جلسه برای دانشجویان آرامش بخش است. و استرس شب امتحان را تا حدود بسیار زیادی کاهش می دهد.اگر مخاطبین شما بدون آمادگی وارد این جلسه شوند استفاده ی لازم را از آن نمی برند. حتما دانشجویان و دانش آموزان بعد از مرور کامل مباحث و پیدا کردن مشکلاتشان در جلسه حاضر شوند.
بهترین نوع جلسه ی رفع مشکل همان است که در مورد ۵ اشاره کردم.
۷- جلسات مباحثه و تدریس دانشجویان یا دانش آموزان
دانشجویان یا دانش آموزان مطالبی که آموخته اند را به نوبت برای هم تدریس می کنند. اگر این کار در گروه انجام شود. نوبت تدریس به همه ی کلاس می رسد.
یک اصل در یادگیری وجود دارد که می گوید:
اگر می خواهی مطلبی را خوب یادبگیری آن را تدریس کن
تدریس قبل از هر کسی برای دانشجویی که تدریس می کند مفید است.
منبع:روش تدریس نویسنده: محمد حافظی نژاد