درسنامه آموزشی فصل ششم ریاضی کلاس ششم با پاسخ درس 3: کاربرد درصد در محاسبات مالی
فعالیت (صفحهٔ 121 کتاب درسی)
با مراجعه به اخبار، مجلّهها و روزنامههای مختلف مواردی از کاربرد درصد پیدا کنید و به کلاس بیاورید و دربارهی کاربرد درصد با هم گفتوگو کنید.
جمعیت | درصد باسوادی | درصد کاربران اینترنت | |
---|---|---|---|
کلّ کشور | 75149669 | 84/75 | 17/5 |
اصفهان | 4879312 | 87/77 | 22/5 |
البرز | 2412513 | 90/23 | 22/1 |
سمنان | 631218 | 88/40 | 24/0 |
یزد | 1074428 | 87/78 | 21/2 |
کار در کلاس (صفحهٔ 121 کتاب درسی)
1- امسال به سهام یک شرکت حدود 18 درصد سود تعلّق میگیرد.
اگر مبلغ سرمایه گذاری یکی از مشتریان، دو میلیون تومان باشد، چقدر سود به آن اضافه میشود؟
2- در یک رستوران به مبلغ فاکتور، 9 درصد مالیات اضافه میشود. اگر مبلغ فاکتور 50000 تومان باشد، چقدر مالیات به آن اضافه میشود؟
3- مرکز آمار ایران پس از سرشماری سال 1390، جمعیت ایران را حدود 75 میلیون نفر اعلام کرد. اگر در طول یک سال جمعیت ایران حدود 1/3 درصد رشد داشته باشد، جمعیت ایران در سال 1391 حدوداً چند نفر شده است؟ (میتوانید از ماشین حساب استفاده کنید.)
4- در یک نظرسنجی از 1200 نفر خواسته شد که تیم فوتبال محبوب خود را از میان تیمهای داخلی انتخاب کنند. 905 نفر به نظرسنجی پاسخ دادند، یعنی تقریباً چند درصد پاسخ دادند؟ 75/4%75/4% تا یک رقم اعشار
فعالیت (صفحهٔ 122 کتاب درسی)
پدر شهرزاد کتاب فروشی دارد. او مدّتی است که از شهرزاد که دانش آموز کلاس ششم است، در محاسبات مالی کمک میگیرد. البتّه خودش هم درستی محاسبات او را بررسی میکند تا مطمئن شود که شهرزاد برای این کار آماده است.
دو تا از مسئلهها در اینجا آمده است. هر جا که لازم است محاسبات را کامل کنید و دربارهی روشهای حلّ مسئلهها با دوستانتان گفت وگو کنید.
(1): کتابی را به قیمت 15000 تومان خریدهایم. قرار است آن را با 20 درصد سود بفروشیم.
قیمت فروش چقدر میشود؟ مقدار سود چند تومان است؟
محاسبات شهرزاد:
100+20=120100+20=120 یعنی اگر کتاب را 100 تومان خریده باشیم، باید آن را 120 تومان بفروشیم.
مقدار واقعی | درصد | |
---|---|---|
15000 | 100 | قیمت خرید |
3000 | 20 | سود |
18000 | 120 | قیمت فروش |
پس قیمت فروش 18000 تومان میشود و مقدار سود 3000 تومان.
محاسبات پدر:
20%20% یعنی 0/20 و 1+0/2=1/21+0/2=1/2
یعنی قیمت فروش 1/2 برابر قیمت خرید است.
پس قیمت فروش میشود:
تومان 180001800015000×1/2=15000×1/2=
مقدار سود میشود:
تومان 30003000−15000=−15000=1800018000
با دقّت به شکل زیر نگاه کنید. این شکل برای حلّ مسئلهی بالا رسم شده است.
چرا هر واحد به 5 قسمت تقسیم شده است؟ چون
20%=20100=1520%=20100=15
قیمت خرید را واحد گرفته و 20 درصد یا 1515 برای سود به آن اضافه میکنیم.
(2): کتابی را با 20 درصد سود نسبت به قیمت خرید فروختهایم. قیمت فروش 24000 تومان شده است. قیمت خرید چند تومان بوده است؟ مقدار سود چند تومان است؟
محاسبات شهرزاد:
باز هم اگر کتاب را 100 تومان خریده باشیم، باید آن را 120 تومان بفروشیم.
مقدار واقعی | درصد | |
---|---|---|
20000 | 100 | قیمت خرید |
4000 | 20 | سود |
24000 | 120 | قیمت فروش |
پس قیمت خرید 20000 تومان میشود و مقدار سود 4000 تومان.
محاسبات پدر:
باز هم قیمت فروش 1+0/2=1/21+0/2=1/2 برابر قیمت خرید است.
پس قیمت خرید میشود:
تومان 200002000024000÷1/2=24000÷1/2=
مقدار سود میشود:
تومان 20000=400020000=400024000−24000−
شکل زیر برای حلّ مسئلهی بالا رسم شده است.
یک واحد، قیمت خرید را نشان میدهد یا قیمت فروش را؟ چرا؟ خرید، زیرا به قیمت خرید 20 درصد سود یا همان 1515 اضافه میکنیم.
کار در کلاس (صفحهٔ 123 کتاب درسی)
1- کتابی که به قیمت 30000 تومان خریداری شده است، 33000 تومان فروخته میشود.
10%10% سود
33000−30000=300033000−30000=3000 سود
الف) درصد سود این کتاب را محاسبه کنید.
ب) مقدار سود حاصل از فروش 20 تا از این کتاب، چقدر میشود؟
20×3000=6000020×3000=60000
2- شغل آقای محمّدی، خرید و فروش فرش است. او فرشی را 2 میلیون تومان خریده و با 5 درصد سود فروخته است.
فرش دیگری را 500 هزار تومان خریده و با 10 درصد سود فروخته است. مقدار سود در کدام معامله بیشتر بوده است؟ سود فرش اول بیشتر است.
فرش اول
فرش دوم
فعالیت (صفحهٔ 125 کتاب درسی)
نزدیک عید نوروز است و پدر شهرزاد تصمیم دارد کتابهایش را با 15 درصد تخفیف بفروشد تا هم محلّهایها بتوانند با قیمت کمتری کتاب بخرند و در تعطیلات مطالعه کنند. محاسبات را کامل کنید و دربارهی روشهای حلّ مسئلهها با دوستانتان گفت وگو کنید.
(1): قیمت کتابی قبل از تخفیف 17000 تومان است. قیمت آن بعد از تخفیف چقدر است؟
مقدار تخفیف چقدر است؟
محاسبات شهرزاد:
100−15=85100−15=85 یعنی اگر قیمت کتاب 100 تومان باشد، قیمت بعد از تخفیف آن 85 تومان است.
مقدار واقعی | درصد | |
---|---|---|
17000 | 100 | قیمت قبل از تخفیف |
2550 | 15 | تخفیف |
14450 | 85 | قیمت بعد از تخفیف |
پس قیمت بعد از تخفیف 14450 تومان میشود و مقدار تخفیف 2550 تومان.
محاسبات پدر:
15%15% یعنی 0/15 و 1−0/15=0/851−0/15=0/85
یعنی قیمت بعد از تخفیف 0/85 قیمت اوّلیه است.
پس قیمت بعد از تخفیف میشود:
تومان 144501445017000×0/85=17000×0/85=
و مقدار تخفیف میشود:
تومان 14450=255014450=255017000−17000−
(2): قیمت کتابی بعد از تخفیف 17000 تومان شده است. قیمت اوّلیهی آن چقدر بوده است؟
مقدار تخفیف چقدر است؟
محاسبات شهرزاد:
باز هم برای یک کتاب 100 تومانی، قیمت بعد از تخفیف 85 تومان است.
مقدار واقعی | درصد | |
---|---|---|
20000 | 100 | قیمت قبل از تخفیف |
3000 | 15 | تخفیف |
17000 | 85 | قیمت بعد از تخفیف |
پس قیمت اوّلیهی آن 20000 تومان بوده و مقدار تخفیف میشود 3000 تومان.
محاسبات پدر:
15%15% یعنی 0/15 و 1−0/15=0/851−0/15=0/85
یعنی قیمت بعد از تخفیف 0/85 قیمت اوّلیه است.
پس قیمت قبل از تخفیف میشود:
تومان 200002000017000÷0/85=17000÷0/85=
و مقدار تخفیف میشود:
تومان 30003000−17000=−17000=2000020000
کار در کلاس (صفحهٔ 125 کتاب درسی)
1- جواد تعدادی لوح فشرده را با پرداخت 89%89% قیمت آنها از نمایشگاه قرآن خریده است.
الف) او چند درصد تخفیف گرفته است؟
100%−89%=11%100%−89%=11%
ب) اگر قیمت اوّلیهی آنها 12000 تومان بوده باشد، جواد چند تومان پرداخته است؟
پ) چند تومان تخفیف گرفته است؟
12000−10680=132012000−10680=1320
2- قیمت یک کتاب 24000 تومان است. اگر فروشنده بخواهد آن را با 20 درصد تخفیف بفروشد، کتاب با چه قیمتی به فروش میرسد؟
3- یک کتاب پس از 20 درصد تخفیف، به قیمت 24000 تومان به فروش میرسد. قیمت اصلی کتاب چقدر بوده است؟
تمرین (صفحهٔ 125 کتاب درسی)
1- قیمت یک ساندویچ 7000 تومان است؛ اگر به قیمت آن 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده اضافه شود، چند تومان میشود؟
2- در اوّلین سال فعّالیت یک شبکهی آموزشی، تعداد کاربران آن حدود یک میلیون نفر بود. در سال دوم، تعداد کاربران 700 درصد افزایش داشت. تعداد کاربران این شبکه در سال دوم فعّالیت تقریباً چند نفر بوده است؟
3- مانی و پدرش قرار است با هم مسابقهی دوی 100 متر بدهند. سرعت مانی 80 درصد سرعت پدرش است، یعنی در زمانی که پدر 100 متر میدود، مانی میتواند 80 متر بدود. پیش بینی کنید:
الف) وقتی پدر مانی به نیمهی راه میرسد، مانی چند متر دویده است؟
ب) وقتی مانی به نیمهی راه میرسد، پدرش چند متر دویده است؟
4- الف) فروشندهای، یک لباس را که قیمت خرید آن 20000 تومان بود، با 20 درصد سود، فروخت. قیمت فروش آن را محاسبه کنید.
ب) در پایان فصل، این لباس با 20 درصد تخفیف نسبت به قیمتی که روی آن خورده بود، به فروش رسید. این قیمت را محاسبه کنید.
پ) قیمت فروش را با قیمت خرید مقایسه و مقدار سود یا زیان را محاسبه کنید.
قیمتت خرید اولیه 20000 بود و در پایان فصل 19200 یعنی 800تومان زیان
5- یک مسئله طرح کنید که به کمک جدول زیر حل شود.
کدام خانهها جواب مسئلهی شما بودند؟
تعداد دانش آموزان کلاس 30 نفر است. اگر 20%20% به دانشآموزان این کلاس اضافه شود، تعداد دانش آموزان این کلاس چند نفر میشود؟
6 | 20 |
30 | 100 |
36 | 120 |