درسنامه آموزشی قرآن کلاس هفتم با پاسخ درس 12: امتحان
جلسۀ اوّل: سوره حجّ و سوره مؤمنون
يَا أَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَنْ يَخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَ إِنْ يَسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَيْئًا لَا يَسْتَنْقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ ﴿۷۳﴾ مَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ ﴿۷۴﴾ اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ ﴿۷۵﴾ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ ﴿۷۶﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۷۷﴾ وَ جَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَ مَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَ فِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَا كُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ ﴿۷۸﴾
ترتیل صوتی آیات 73 تا 78 سوره حجّ
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱﴾ الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ﴿۲﴾ وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ ﴿۳﴾ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ ﴿۴﴾ وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ ﴿۵﴾ إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ ﴿۶﴾ فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ ﴿۷﴾ وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رَاعُونَ ﴿۸﴾ وَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ ﴿۹﴾ أُولَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ ﴿۱۰﴾ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿۱۱﴾ وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ ﴿۱۲﴾ ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَكِينٍ ﴿۱۳﴾ ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ ﴿۱۴﴾ ثُمَّ إِنَّكُمْ بَعْدَ ذَلِكَ لَمَيِّتُونَ ﴿۱۵﴾ ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تُبْعَثُونَ ﴿۱۶﴾ وَ لَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرَائِقَ وَ مَا كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غَافِلِينَ ﴿۱۷﴾
ترتیل صوتی آیات 1 تا 17 سوره مؤمنون
آموزش مفاهیم
فعالیت اوّل (صفحه 106 کتاب درسی)
جدول زیر را با استفاده ازکلمات داده شده کامل کرده و سعی کنید معنای کلمات را به خاطر بسپارید.
به پا دارید، بپردازید، رکوع کنید، سجده کنید، یاور، سرپرست
ردیف | کلمه | معنا | ردیف | کلمه | معنا |
1 | اِرکَعوا | رکوع کنید | 2 | اُسجُدوا | سجده کنید |
3 | اِفعَلوا | انجام دهید | 4 | نِعمَ | چه خوب .... است |
5 | اَقیموا | به پا دارید | 6 | ءاتوا | بپردازید |
7 | مَولٰی | سرپرست | 8 | نَصیر | یاور |
فعالیت دوم (صفحه 106 کتاب درسی)
این ترکیبها و عبارات قرآنی را معنا کنید.
1- اِرکَعوا وَ اسجُدوا: رکوع کنید و سجده کنید.
2- وَ اعبُدوا ربَّکُم: و بپرستید پروردگارتان را
3- وَ افعَلُوا الخَیرَ: و انجام دهید کار نیک
4- اَقیمُوا الصَّلوٰة: بر پا دارید نماز را
5- ءاتُوا الزَّکوٰةَ: زکات بپردازید
6- هُوَ مَولاکُم: او سرپرست شماست
7- فَنِعمَ المَولیٰ: پس چه خوب سرپرستی است
8- وَ نِعمَ النَّصیرُ: و چه خوب یاوری است
انس با قرآن در خانه (صفحه 107 کتاب درسی)
الف) خواندن روزانهٔ قرآن کریم: هر روز در خانه یک صفحه از صفحات 340 تا 345 قرآن کریم را بخوانید.
ب) ترجمهٔ این آیه و عبارات پایانی سورهٔ حج را کامل کنید.
1- يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ: ای کسانی که ایمان آوردید رکوع کنید و سجده کنید پروردگارتان را.
2- وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ: و انجام دهید کار خیر باشد که شما موفق و رستگار شوید.
3- فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَ آتُوا الزَّكَاةَ: پس به پا دارید نماز را و بدهید زکات را
4- وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ: و تمسک بجویید به خدا او مولای شماست.
5- فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ: پس چه نیکو مولا و چه نیکو یاوری است.
ج) از صفحهٔ 340 قرآن کریم سه ترکیب یا عبارت سادهٔ قرآنی نوشته و معنا کنید.
1- جَادَلُوکُ: با تو مجادله کنند.
2- مِن دُونِ اللهِ: از غیر خدا
3- هُوَ الذی: او کسی است که
د) از صفحه 342 قرآن کریم یک پیام زیبا و کوتاه قرآنی دربارهٔ رستگاری و موفقیت مؤمنان انتخاب کنید.
جلسۀ دوم: سوره مؤمنون
أَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنْتُمْ بِهَا تُكَذِّبُونَ ﴿۱۰۵﴾ قَالُوا رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ ﴿۱۰۶﴾ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ ﴿۱۰۷﴾ قَالَ اخْسَئُوا فِيهَا وَ لَا تُكَلِّمُونِ ﴿۱۰۸﴾ إِنَّهُ كَانَ فَرِيقٌ مِنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ ﴿۱۰۹﴾ فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي وَ كُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَكُونَ ﴿۱۱۰﴾ إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ ﴿۱۱۱﴾ قَالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ ﴿۱۱۲﴾ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلِ الْعَادِّينَ ﴿۱۱۳﴾ قَالَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَوْ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۱۴﴾ أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَ أَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ ﴿۱۱۵﴾ فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ ﴿۱۱۶﴾ وَ مَنْ يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِنْدَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ ﴿۱۱۷﴾ وَ قُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ ﴿۱۱۸﴾
ترتیل صوتی آیات 105 تا 118 سوره مؤمنون
آموزش مفاهیم
فعالیت اوّل (صفحه 109 کتاب درسی)
جدول زیر را با استفاده از کلمات داده شده کامل کرده و سعی کنید معنای کلمات را به خاطر بیاورید.
مهربانان، خلق کردیم، رحم و مهربانی کن
ردیف | کلمه | معنا | ردیف | کلمه | معنا |
1 | خَلَقنا | خلق کردیم، آفریدیم | 2 | مَلِك | فرمانروا |
3 | کَریم | ارزشمند، گرانقدر | 4 | اِغفِر | بیامرز |
5 | اِرحَم | ... | 6 | راحِمینَ | ... |
فعالیت دوم (صفحه 109 کتاب درسی)
این ترکیبها و عبارات قرآنی را معنا کنید.
1- خَلَقنٰکُم:
2- المَلِكُ الحَقُّ:
3- رَبِّ اغفِر:
4- خَیرُ الرّاحِمینَ:
انس با قرآن در خانه (صفحه 110 کتاب درسی)
الف) خواندن روزانهٔ قرآن کریم: هر روز در خانه یک صفحه از صفحات 346 تا 349 قرآن کریم را بخوانید.
ب) ترجمهٔ این عبارات قرآنی را که در صفحات بالا آمده است کامل کنید و شمارهٔ آیهٔ مربوط را، مقابل آن بنویسید.
1- وَ هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ لَهُ اخْتِلَافُ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ: و ... ... ... که زنده میکند و میمیراند. و از اوست آمد و شد ... و ...؛ پس آیا ......؟!
2- وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ: و ..: ... پناه میبرم ... ... ... وسوسههای ...
3- وَ قُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ: و ..: ... ... و ........
ج) از صفحهٔ 347 قرآن کریم سه ترکیب یا عبارت سادهٔ قرآنی نوشته و معنا کنید.
د) در صفحهٔ 349 قرآن کریم در دو آیه دعای زیبایی آمده است. در این دعا از خدا میخواهیم که ما را بیامرزد و مورد لطف و مهربانی بیپایان خود قرار دهد. یکی از آن دو را انتخاب کرده، همراه با ترجمه بنویسید. سعی کنید این آیه را حفظ کرده و در قنوت نماز بخوانید.
امتحان
ساعت امتحان بود. تنبلی و سستی در درس خواندن، کار دستم داده بود و اضطراب سراپای وجودم را گرفته بود. چه کنم؟ هر لحظه فکری به ذهنم میآمد. آخر تصمیم خود را گرفتم.
کتاب درسی را در کشوی میز گذاشته و با ظرافت تمام آن را طوری قرار دادم که نه کسی متوجه شود و نه به هنگام استفاده دچار مشکل شوم. لحظهای احساس آرامش کردم. معلم وارد کلاس شد و برگههای سؤال را توزیع کرد، همه آمادهٔ امتحان بودیم، اما ناگهان او بچههای کلاس را غافلگیر کرد. آهسته آهسته بهسوی تخته سیاه رفت و آیهای کوتاه از کتاب بزرگ آسمانی را برروی آن نوشت:
اَلَم یَعلَم بِاَنَّ اللهَ یَریٰ
سپس رو به ما کرده و تنها یک کلام گفت: «آخرین نفر، ورقههای امتحان را به دفتر بیاورد و به من تحویل دهد». آن گاه پیش چشمان مبهوت ما از کلاس خارج شد. او نگاه همواره ناظر خدا را به یاد ما آورد و خود رفت. حالت عجیبی به من دست داد، من که از امتحان چیزی بلد نبودم، در ورقهام هیچ چیز ننوشتم، جز یک جمله:
آری، یافتم که خدا همیشه مرا میبیند!