معده: بخشی از دستگاه گوارش که غذا در آن با شیرهٔ معده مخلوط و به ذرات کوچکتر تجزیه می‌شود.

معده: آشپزخانهٔ بدن شما

معده کجاست و چه شکلی است؟

معده شما یک کیسهٔ عضلانی توخالی است که در قسمت میانی و بالای شکم، دقیقاً زیر دنده‌ها قرار دارد. شکل آن شبیه به حرف J فارسی است و وقتی پر باشد، می‌تواند بزرگ‌تر شود. برای درک بهتر، آن را مانند یک "کیسهٔ جادویی" تصور کنید که غذا در آن ذخیره و آماده می‌شود.

شیرهٔ معده: معجون جادویی هضم

معده برای هضم غذا، مایع بسیار مهمی به نام شیرهٔ معده تولید می‌کند. این شیره ترکیبی از چند ماده است که مثل یک تیم قوی با هم کار می‌کنند.

حرکات معده: همزن طبیعی

هضم فقط یک فرآیند شیمیایی نیست؛ یک فرآیند مکانیکی هم هست. دیوارهٔ عضلانی قوی معده به‌طور منظم منقبض و شل می‌شود. این حرکات که انقباضات دودی^۱۷ نام دارند، غذا را به جلو و عقب می‌برند، آن را با شیرهٔ معده کاملاً مخلوط می‌کنند و به ذرات ریزتر خرد می‌کنند. این دقیقاً شبیه کاری است که شما با قاشق در یک کاسه سوپ انجام می‌دهید تا همه‌چیز به خوبی مخلوط شود.

چرا معده خودش را هضم نمی‌کند؟

این یک سوال بسیار جالب است! با وجود اسید بسیار قوی، معده چگونه از خودش محافظت می‌کند؟ پاسخ در یک سیستم دفاعی هوشمند نهفته است:

• لایهٔ مخاطی: همانطور که در جدول قبل دیدیم، یک لایهٔ ضخیم از مخاط، دیوارهٔ معده را می‌پوشاند و مانند یک سد محکم عمل می‌کند.
• ترمیم سریع: سلول‌های دیوارهٔ معده بسیار سریع بازسازی می‌شوند. اگر آسیب کوچکی به وجود آید، بلافاصله ترمیم می‌شود.

اگر این تعادل به هم بخورد (مثلاً لایهٔ مخاطی ضعیف شود)، اسید می‌تواند به دیواره حمله کند و باعث ناراحتی معده شود.

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

پاورقی

^۱ معده (Stomach): کیسهٔ عضلانی که هضم پروتئین‌ها از آنجا آغاز می‌شود.
^۲ دستگاه گوارش (Digestive System): مجموعه‌ای از اندام‌ها که مسئول هضم غذا و جذب مواد مغذی هستند.
^۳ هضم (Digestion): فرآیند شکستن غذا به مولکول‌های کوچک و قابل جذب.
^۴ آناتومی (Anatomy): مطالعهٔ ساختار بدن موجودات زنده.
^۵ شیرهٔ معده (Gastric Juice): مایع ترشح شده توسط معده حاوی اسید و آنزیم.
^۶ دهانه (Cardia): ناحیهٔ ورودی معده.
^۷ مری (Esophagus): لوله‌ای که غذا را از دهان به معده منتقل می‌کند.
^۸ تنه (Body): بخش اصلی و میانی معده.
^۹ پایه (Pylorus): ناحیهٔ خروجی معده که به رودهٔ کوچک متصل می‌شود.
^۱۰ رودهٔ کوچک (Small Intestine): لوله‌ای بلند و پیچ‌خورده که بیشتر هضم و جذب غذا در آن انجام می‌شود.
^۱۱ اسید معده (Gastric Acid): اسید قوی (عمدتاً اسید هیدروکلریک) موجود در شیرهٔ معده.
^۱۲ آنزیم (Enzyme): مولکول‌های پروتئینی که سرعت واکنش‌های شیمیایی خاصی را در بدن افزایش می‌دهند.
^۱۳ پپسین (Pepsin): آنزیم اصلی هضم کنندهٔ پروتئین در معده.
^۱۴ پروتئین (Protein): یکی از درشت‌مغذی‌های ضروری برای ساخت و ترمیم بافت‌های بدن.
^۱۵ مخاط (Mucus): ماده‌ای لغزنده و محافظ که توسط سلول‌های خاصی ترشح می‌شود.
^۱۶ کیموس (Chyme): مایع غلیظ و نیمه‌هضم شده‌ای که از معده خارج می‌شود.
^۱۷ انقباضات دودی (Peristalsis): مجموعه‌ای از انقباضات موجی شکل عضلات دیوارهٔ لولهٔ گوارش.