بخشپذیری بر ۲: راز اعداد جفت
بخشپذیری یعنی چه؟
در ریاضیات، وقتی میگوییم یک عدد بر عدد دیگری بخشپذیر است، یعنی اگر آن عدد را به قسمتهای مساوی تقسیم کنیم، هیچ چیزی باقی نمیماند یا به عبارت دیگر، باقیمانده۴ تقسیم صفر میشود. برای مثال، اگر 8 پرتقال بین 2 نفر تقسیم کنیم، هر نفر دقیقاً 4 پرتقال میگیرد و هیچ پرتقالی باقی نمیماند. پس 8 بر 2 بخشپذیر است.
اعداد زوج و رقم یکان
به اعدادی که بر 2 بخشپذیر هستند، اعداد زوج میگویند. این اعداد همیشه به یکی از رقمهای 0، 2، 4، 6 یا 8 ختم میشوند. فرقی نمیکند عدد چند رقمی باشد؛ فقط کافی است به آخرین رقم آن نگاه کنید.
| عدد | رقم یکان | آیا بر ۲ بخشپذیر است؟ |
|---|---|---|
| 14 | 4 | بله |
| 137 | 7 | خیر |
| 250 | 0 | بله |
| 1,008 | 8 | بله |
بخشپذیری بر ۲ در زندگی روزمره
شاید فکر کنید این مفهوم فقط در درس ریاضی کاربرد دارد، اما در بسیاری از موقعیتهای زندگی از آن استفاده میکنیم. برای مثال:
- تقسیم شیرینی در مهمانی: اگر 20 عدد شیرینی داشته باشید و بخواهید بین 2 مهمان به طور مساوی تقسیم کنید، چون رقم یکان 20، 0 است، میدانید به راحتی قابل تقسیم است و هر نفر 10 شیرینی میگیرد.
- شمارهگذاری صندلیها: در سالن سینما یا سالن همایش، معمولاً صندلیهای زوج در یک سمت و صندلیهای فرد در سمت دیگر قرار دارند. اگر به بلیط شما شماره 36 خورده باشد، با نگاه به رقم یکان که 6 است، سریع متوجه میشوید که صندلی شما در سمت زوجها قرار دارد.
- خرید جفت: هنگام خرید کفش یا جوراب که معمولاً به صورت جفت هستند، اگر تعداد کل کالاها یک عدد زوج باشد، میتوان مطمئن بود که همه آنها جفت کامل هستند و هیچ تکی باقی نمانده است.
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
پاسخ: خیر. چون رقم یکان آن 5 است و 5 در فهرست اعداد 0، 2، 4، 6 و 8 قرار ندارد.
پاسخ: عدد 0 نیز یک عدد زوج محسوب میشود. پس هر عددی که به 0 ختم شود، مانند 10، 50 یا 100، بر 2 بخشپذیر است.
پاسخ: خیر! این بزرگترین اشتباه است. شما فقط نیاز دارید به آخرین رقم عدد نگاه کنید. اگر آخرین رقم 0، 2، 4، 6 یا 8 بود، کل عدد بر 2 بخشپذیر است.
پاورقی
۱رقم یکان (Units Digit): به آخرین رقم سمت راست یک عدد گفته میشود.
۲اعداد زوج (Even Numbers): به اعدادی گفته میشود که بر ۲ بخشپذیر باشند.
۳بخشپذیری (Divisibility): خاصیتی در اعداد که نشان میدهد یک عدد را میتوان به تعداد مشخصی قسمت مساوی تقسیم کرد بدون اینکه چیزی باقی بماند.
۴باقیمانده (Remainder): مقداری که پس از انجام یک تقسیم، به طور کامل تقسیم نمیشود.