نشانه سـ س چیست و چگونه تلفظ می‌شود؟ صدای س کشیده در واژه‌ها

نشانه‌ی سـ س و صدای س کشیده

صدای «س» چگونه است؟

صدای «س» یکی از صداهای آشنا در فارسی است. این صدا، یک صدای سایشی^۱ و بی‌واک^۲ است. یعنی وقتی آن را در می‌آوریم، تارهای صوتی ما نمی‌لرزند و فقط با عبور هوا از بین دندان‌ها این صدا ایجاد می‌شود. برای درک بهتر، دستتان را روی گلوی خود بگذارید و بگویید: «ســـ». خواهید دید که هیچ لرزشی احساس نمی‌کنید.

این صدا در بسیاری از چیزهای اطراف ما وجود دارد. مثلاً صدای سوت زدن یا صدای باد که از بین درختان می‌گذرد، شبیه به «س» است.

صدای س کشیده یعنی چه؟

گاهی در بعضی کلمات، صدای «س» کمی طولانی‌تر و کشیده‌تر تلفظ می‌شود. به این حالت صدای س کشیده می‌گویند. این اتفاق معمولاً وقتی می‌افتد که دو حرف «س» کنار هم قرار بگیرند یا در تلفظ محلی برخی مناطق، این صدا کشیده شود.

مثلاً کلمه‌ی «مســـئله» را در نظر بگیرید. بسیاری از افراد به جای «مَسْئله»، آن را به صورت «مَســـئله» و با کشش بیشتر روی «س» تلفظ می‌کنند. یا در کلمه‌ی «قصـــه» ممکن است این کشش صدا را بشنویم.

بازی با صدای «س»

بیایید با هم یک بازی ساده انجام دهیم. به اطراف خود نگاه کنید و سعی کنید سه وسیله را پیدا کنید که در نام آن‌ها صدای «س» وجود دارد. مثلاً:

• ســـاعت روی دیوار
• مـــیـــز تحریر
• پـــاســـخ معلم

حالا سعی کنید این کلمات را با صدای بلند بگویید و به صدای «س» در آن‌ها دقت کنید. آیا توانستید آن را کشیده تلفظ کنید؟

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

پاورقی

^۱سایشی (Fricative): به صداهایی گفته می‌شود که هنگام تولید، هوا از یک مجرای باریک در دهان خارج می‌شود و صدای سایش ایجاد می‌کند.

^۲بی‌واک (Voiceless): به صداهایی گفته می‌شود که هنگام تولید آن‌ها، تارهای صوتی در گلو نمی‌لرزند.