انعکاس: پاسخ سریع و غیرارادی به محرک

انعکاس: پاسخ سریع و غیرارادی به محرک

انعکاس چیست و چگونه کار می‌کند؟

یک انعکاس یک عمل سریع و خودکار است که بدن شما بدون فکر کردن و به صورت غیرارادی در پاسخ به یک محرک خاص انجام می‌دهد. تصور کنید دست شما به طور تصادفی یک فنجان داغ را لمس کند. حتی قبل از اینکه مغز شما پیام "داغ است!" را پردازش کند، شما دست خود را به سرعت عقب می‌کشید. این یک انعکاس محافظتی است.

مسیر عصبی که این عمل را ممکن می‌سازد، قوس انعکاسی^۵ نام دارد. این مسیر معمولاً شامل پنج بخش اصلی است:

انواع اصلی انعکاس‌ها در بدن انسان

انعکاس‌ها را می‌توان به دو دسته‌ی اصلی تقسیم کرد: ارادی^۹ و غیرارادی^۱۰. اما در بدن ما، انعکاس‌های غیرارادی خود به چند نوع مهم تقسیم می‌شوند.

مثال ساده: وقتی پزشک با چکش مخصوص به زانوی شما ضربه می‌زند، پای شما به طور ناگهانی به سمت جلو پرتاب می‌شود. این یک انعکاس کششی است که برای بررسی سلامت سیستم عصبی استفاده می‌شود.

انعکاس در عمل: از کلینیک پزشکی تا زمین ورزش

درمانگران و پزشکان از تست‌های انعکاسی برای ارزیابی سلامت سیستم عصبی استفاده می‌کنند. عدم وجود یک انعکاس یا ضعیف بودن آن می‌تواند نشان‌دهنده‌ی آسیب در نخاع یا اعصاب محیطی باشد.

در ورزش، بسیاری از حرکات سریع مانند دریافت یک توپ تند، در مراحل اولیه متکی بر انعکاس‌های تمرین‌دیده هستند. یک دروازه‌بان فوتبال برای مهار شوت، به انعکاس‌های فوق‌العاده‌ای نیاز دارد که با تمرین تقویت می‌شوند.

حتی در نوزادان، وجود انعکاس‌های اولیه مانند انعکاس مکیدن^۱۳ (برای تغذیه) نشان‌دهنده‌ی رشد طبیعی سیستم عصبی است. این انعکاس‌ها به مرور زمان با رشد مغز، جای خود را به رفتارهای ارادی می‌دهند.

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

پاورقی

^۱ انعکاس (Reflex)
^۲ رفلکس (Reflex)
^۳ انعکاس کششی (Stretch Reflex)
^۴ انعکاس عقب کشیدن (Withdrawal Reflex)
^۵ قوس انعکاسی (Reflex Arc)
^۶ گیرنده (Receptor)
^۷ عصب حسی (Sensory Neuron)
^۸ عصب حرکتی (Motor Neuron)
^۹ ارادی (Voluntary)
^۱۰ غیرارادی (Involuntary)
^۱۱ انعکاس مردمک (Pupillary Reflex)
^۱۲ شبکیه (Retina)
^۱۳ انعکاس مکیدن (Sucking Reflex)
^۱۴ مادرزادی (Innate)
^۱۵ اکتسابی (Acquired)