انواع زاویه: از صفر تا کامل
زاویه چیست و چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
در هندسه، زاویه به فضای بین دو خط یا دو صفحه‌ای که در یک نقطه به نام رأس به هم می‌رسند، گفته می‌شود. این دو خط، ضلعهای زاویه نامیده می‌شوند. برای اندازه‌گیری زاویه از واحدی به نام درجه1 استفاده می‌کنیم که یک دایرهٔ کامل برابر با 360° است.
ابزار اندازه‌گیری زاویه نقاله2 نام دارد. برای استفاده از نقاله، رأس زاویه را روی مرکز نقاله قرار داده و یکی از ضلع‌ها را روی خط صفر درجه منطبق می‌کنیم. عددی که ضلع دیگر زاویه روی آن قرار می‌گیرد، اندازهٔ زاویه را نشان می‌دهد.
دسته‌بندی اصلی انواع زاویه بر اساس اندازه
زاویه‌ها را بر اساس اندازه‌ی آنها به شش دسته‌ی اصلی تقسیم‌بندی می‌کنیم. درک این دسته‌بندی پایه‌ی یادگیری تمام مفاهیم هندسی است.
| نوع زاویه | بازه اندازه (درجه) | مثال بصری |
|---|---|---|
| حاد (تند) | 0° | نوک قیچی، لبه‌ی یک کاغذ برش خورده |
| قائمه (راست) | θ = 90° | گوشه‌ی یک کتاب، تقاطع دیوار و کف اتاق |
| منفرجه (باز) | 90° | زاویه‌ی بین عقربه‌های ساعت در ساعت ۴ |
| بازتابی | 180° | بخش بیرونی یک تکه پیتزا |
| صفر | θ = 0° | دو خط موازی و هم‌جهت روی هم افتاده |
| کامل (تمام‌فلسه) | θ = 360° | یک چرخش کامل عقربه‌ی ثانیه‌شمار ساعت |
کاربرد زاویه ها در دنیای واقعی و مثال های عملی
مفهوم زاویه تنها محدود به کتاب‌های درسی نیست و در اطراف ما است. یک معمار برای طراحی یک ساختمان پایدار، محاسبه‌ی دقیق زاویه‌ها را در اولویت قرار می‌دهد. برای مثال، زاویه‌ی 45° یک زاویه‌ی بسیار رایج در طراحی پله‌ها و سقف‌ها است زیرا هم از نظر ساختاری بادوام است و هم از نظر زیبایی‌شناسی خوشایند است.
در ورزش‌هایی مانند فوتبال یا گلف، بازیکن برای شوت کردن توپ باید زاویه‌ی پای خود را با توپ و دروازه محاسبه کند. یک شوت با زاویه‌ی حاد ممکن است به سادگی توسط دروازه‌بان گرفته شود، در حالی که یک شوت با زاویه‌ی باز شانس بیشتری برای گل شدن دارد.
حتی در هنر و عکاسی، قاعده‌ی یک‌سوم که از تقاطع خطوط در زاویه‌های خاص تشکیل شده است، برای خلق ترکیب‌بندی‌های جذاب و متعادل استفاده می‌شود.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
خیر. زاویه‌ی 180° یک زاویه‌ی نیم‌صفحه یا مستقیم نامیده می‌شود. زاویه‌های بازتابی بزرگ‌تر از 180° و کوچک‌تر از 360° هستند. این یک اشتباه رایج است.
اگرچه هر دو ممکن است شبیه به نظر برسند (هر دو به صورت یک خط مستقیم نمایش داده می‌شوند)، اما از نظر مفهومی کاملاً متفاوت هستند. زاویه‌ی صفر به معنای عدم چرخش است. در حالی که زاویه‌ی کامل به معنای یک چرخش کامل (360°) است که شما را به نقطهٔ شروع بازمی‌گرداند.
بله، اما این زاویه خارج از محدودهٔ استاندارد 0° تا 360° قرار می‌گیرد. به چنین زاویه‌ای یک زاویه‌ی متناظر می‌گوییم. برای یافتن زاویه‌ی متناظر در دایرهٔ واحد، تعداد دورهای کامل (360°) را از آن کم می‌کنیم: 400° - 360° = 40°. بنابراین، زاویه‌ی 400° با زاویه‌ی 40° (حاد) برابر است.
پاورقی
1درجه (Degree): یکای اندازه‌گیری زاویه که برابر با 360 درجه محیط یک دایره است.
2نقاله (Protractor): وسیله‌ای نیم‌دایره‌ای یا دایره‌ای شکل که برای اندازه‌گیری و رسم کردن زاویه‌ها استفاده می‌شود.
3زاویه حاد (Acute Angle): زاویه‌ای که اندازه‌ی آن بین ۰ و ۹۰ درجه باشد.
4زاویه قائمه (Right Angle): زاویه‌ای که دقیقاً ۹۰ درجه است.
5زاویه منفرجه (Obtuse Angle): زاویه‌ای که اندازه‌ی آن بین ۹۰ و ۱۸۰ درجه باشد.
6زاویه بازتابی (Reflex Angle): زاویه‌ای که اندازه‌ی آن بین ۱۸۰ و ۳۶۰ درجه باشد.