ویژگی های منوّرالفکران غرب‌گرا عبارت اند از:

- نسبت به کشورهای استعمارگر احساس خطر نمی کردند؛ بلکه حضور سیاسی و اقتصادی آنان را یک فرصت می دانستند.

- مانند گروه قبل، خواستار اصلاح رفتار دولت های کشورهای اسلامی بودند.

- برخلاف بیدارگران اسلامی، اصلاح را در بازگشت به اسلام نمی دانستند؛ بلکه اصلاح را در تقلید از رفتار فرنگیان می‌دیدند.

- مفهوم امت و ملت اسلامی برای منوّرالفکران، مفهومی بی معنا یا منفور بود و در مقابل آن، به ناسیونالیسم که اندیشه سیاسی قوم گرایانه غرب متجدد بود، روی می آوردند.

منوّرالفکران غرب‌گرا که در قدم های نخست از ضرورت اصلاحات در دولت‌های کشورهای خود سخن می گفتند، در نهایت با حمایت و دخالت کشورهای غربی توانستند حکومت های سکولار را در جوامع خود تشکیل دهند.

قدرت حاکمان سکولار در کشورهای مسلمان، ریشه در باورها، اعتقادات و پیشینه تاریخی این کشورها نداشت. قدرت آن ها وابسته به قدرت جهانی استعمار بود. آنان با اتّکا به این قدرت، در جهت از بین بردن مظاهر دینی و اسلامی، حذف ساختارهای اجتماعی پیشین و ایجاد ساختارهای اجتماعی استعماری جدید اقدام می کردند.

روشنفکران چپ، حرکت های خود را در چارچوب اندیشه های ناسیونالیستی، سوسیالیستی و مارکسیستی سازمان دادند. برخی از آنان، حرکت های اجتماعی خود را به صورت مکاتب غیرتوحیدی آشکار مطرح می کردند و برخی دیگر از رویارویی مستقیم با اندیشه و باور دینی مردم، خودداری می‌کردند؛ بلکه گاه نیز اندیشه های خود را در پوشش های دینی بیان می‌داشتند. به این ترتیب، نوعی روشنفکری التقاطی چپ در کشورهای اسلامی پدید آمد. حرکت های اعتراض آمیز روشنفکران چپ کشورهای مسلمان، در دنیای دوقطبی قرن بیستم، اغلب در سایه حمایت های بلوک شرق قرار می گرفت.