جزوه فصل 1 علوم نهم: مواد و نقش آن‌ها در زندگی

این فصل به بررسی انواع مواد، خواص آن‌ها و نقش‌شان در زندگی روزمره می‌پردازد.
1. تعریف ماده
هر چیزی که جرم داشته باشد و فضا اشغال کند، ماده است.
مواد از اتم‌ها و مولکول‌ها ساخته شده‌اند.
2. دسته‌بندی مواد
الف) مواد طبیعی
بدون دخالت انسان در طبیعت یافت می‌شوند.
مثال: چوب، سنگ، پنبه، آب، هوا.
ب) مواد مصنوعی
توسط انسان ساخته یا تغییر داده می‌شوند.
مثال: پلاستیک، شیشه، فولاد، داروها.
3. حالت‌های ماده
جامد: شکل و حجم ثابت دارد (سنگ، فلز).
مایع: حجم ثابت دارد ولی شکل ظرف را می‌گیرد (آب، روغن).
گاز: نه شکل ثابت دارد و نه حجم ثابت (هوا، بخار).
4. خواص مواد
خواص فیزیکی: رنگ، بو، چگالی، رسانایی، نقطه ذوب و جوش.
خواص شیمیایی: قابلیت واکنش‌پذیری با مواد دیگر (مثل زنگ‌زدن آهن یا سوختن چوب).
5. نقش مواد در زندگی
خوراکی‌ها: تأمین انرژی و مواد مغذی (نان، برنج، میوه‌ها).
پوشاک: از الیاف طبیعی (پنبه، پشم) یا مصنوعی (پلی‌استر).
مسکن و ابزار: چوب، سیمان، فلزات، شیشه.
دارو و بهداشت: مواد شیمیایی برای درمان بیماری‌ها و حفظ سلامت.
فناوری و صنعت: استفاده از فلزات، پلاستیک‌ها و مواد پیشرفته در ساخت وسایل.