نام چندین حیوان در قرآن ذکر شده؟؟
پاسخ ها: 26
12حيوان كه شامل ملخ.خوك.ميمون.شتر.فيل.مورچه.زنبور.عنكبوت.شير.گاو.گوساله.خر ياهمون الاغ
بقره ، کلب ، هدهد ، فیل ، نحل ، عنکبوت ، حمار ، نمل ، ابل ، ابابیل ، خنازیر ، ذئب ، بعوضه ، غراب ، فراش ، قرده ، سلوی ، ذباب - بقره (گاو) وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّـهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تَذْبَحُوا بَقَرَةً قَالُوا أَتَتَّخِذُنَا هُزُوًا قَالَ أَعُوذُ بِاللَّـهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ ﴿البقرة: ٦٧﴾ قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَّا فَارِضٌ وَلَا بِكْرٌ عَوَانٌ بَيْنَ ذَٰلِكَ فَافْعَلُوا مَا تُؤْمَرُونَ ﴿البقرة: ٦٨﴾ قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِينَ ﴿البقرة: ٦٩﴾ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَّا ذَلُولٌ تُثِيرُ الْأَرْضَ وَلَا تَسْقِي الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لَّا شِيَةَ فِيهَا قَالُوا الْآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُوا يَفْعَلُونَ ﴿البقرة: ٧١﴾ 2- کلب (سگ) يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّـهُ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّـهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُوا اللَّـهَ إِنَّ اللَّـهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ ﴿المائدة: ٤﴾ وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَـٰكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَث ذَّٰلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ ﴿الأعراف: ١٧٦﴾ وَتَحْسَبُهُمْ أَيْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَكَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا ﴿الكهف: ١٨﴾ سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ رَّابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا قَلِيلٌ فَلَا تُمَارِ فِيهِمْ إِلَّا مِرَاءً ظَاهِرًا وَلَا تَسْتَفْتِ فِيهِم مِّنْهُمْ أَحَدًا ﴿الكهف: ٢٢﴾ 3- هدهد (شانه به سر) وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لَا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ ﴿النمل: ٢٠﴾ 4- فیل وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّـهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَلَا تَنقُضُوا الْأَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللَّـهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا إِنَّ اللَّـهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ ﴿النحل: ٩١﴾ بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ ﴿الفيل: ١﴾ 5- نحل(زنبور) وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَّرِيئًا ﴿النساء: ٤﴾ وَأَوْحَىٰ رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ ﴿النحل: ٦٨﴾ 6- عنکبوت مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّـهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ ﴿العنكبوت: ٤١﴾ 7- حمار(الاغ) أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَىٰ قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىٰ يُحْيِي هَـٰذِهِ اللَّـهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّـهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلَىٰ طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانظُرْ إِلَىٰ حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَانظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّـهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿البقرة: ٢٥٩﴾ مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّـهِ وَاللَّـهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿الجمعة: ٥﴾ 8- نمل(مورچه) وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِّأَنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ ﴿آل عمران: ١٧٨﴾ حَتَّىٰ إِذَا أَتَوْا عَلَىٰ وَادِ النَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌ يَا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاكِنَكُمْ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمَانُ وَجُنُودُهُ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ﴿النمل: ١٨﴾ 9- ابل(شتر) وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَـٰكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّـهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ ﴿البقرة: ١٠٢﴾ مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّـهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ وَاللَّـهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿البقرة: ٢٦١﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالْأَذَىٰ كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُ بِاللَّـهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لَّا يَقْدِرُونَ عَلَىٰ شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُوا وَاللَّـهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ ﴿البقرة: ٢٦٤﴾ وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّـهِ وَتَثْبِيتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿البقرة: ٢٦٥﴾ وَمِنَ الْإِبِلِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الْأُنثَيَيْنِ أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ وَصَّاكُمُ اللَّـهُ بِهَـٰذَا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّـهِ كَذِبًا لِّيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللَّـهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿الأنعام: ١٤٤﴾ أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿الغاشية: ١٧﴾ 10- ابابیل(پرستو) وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ ﴿الفيل: ٣﴾ 11- خنازیر(خوک) قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِّن ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِندَ اللَّـهِ مَن لَّعَنَهُ اللَّـهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولَـٰئِكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضَلُّ عَن سَوَاءِ السَّبِيلِ ﴿المائدة: ٦٠﴾ 12- ذئب(گرگ) قَالَ إِنِّي لَيَحْزُنُنِي أَن تَذْهَبُوا بِهِ وَأَخَافُ أَن يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَأَنتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ ﴿يوسف: ١٣﴾ قَالُوا لَئِنْ أَكَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذًا لَّخَاسِرُونَ ﴿يوسف: ١٤﴾ قَالُوا يَا أَبَانَا إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِندَ مَتَاعِنَا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ وَمَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لَّنَا وَلَوْ كُنَّا صَادِقِينَ ﴿يوسف: ١٧﴾ 13- بعوضه(پشه) إِنَّ اللَّـهَ لَا يَسْتَحْيِي أَن يَضْرِبَ مَثَلًا مَّا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّـهُ بِهَـٰذَا مَثَلًا يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ كَثِيرًا وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ ﴿البقرة: ٢٦﴾ 14- غراب(کلاغ) فَبَعَثَ اللَّـهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءَةَ أَخِيهِ قَالَ يَا وَيْلَتَىٰ أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَـٰذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءَةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ ﴿المائدة: ٣١﴾ أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّـهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ ﴿فاطر: ٢٧﴾ 15- فراش(پروانه) الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّـهِ أَندَادًا وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿البقرة: ٢٢﴾ يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ ﴿القارعة: ٤﴾ 16- قرده (میمون) وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَوْا مِنكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ ﴿البقرة: ٦٥﴾ قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِّن ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِندَ اللَّـهِ مَن لَّعَنَهُ اللَّـهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولَـٰئِكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضَلُّ عَن سَوَاءِ السَّبِيلِ ﴿المائدة: ٦٠﴾ فَلَمَّا عَتَوْا عَن مَّا نُهُوا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ ﴿الأعراف: ١٦٦﴾ 17- سلوی (پرنده بهشتی، بلدرچین) وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَىٰ كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَـٰكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴿البقرة: ٥٧﴾ وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًا وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَىٰ كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَـٰكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴿الأعراف: ١٦٠﴾ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ قَدْ أَنجَيْنَاكُم مِّنْ عَدُوِّكُمْ وَوَاعَدْنَاكُمْ جَانِبَ الطُّورِ الْأَيْمَنَ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَىٰ ﴿طه: ٨٠﴾ 18- ذباب (مگس) يَا أَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ لَن يَخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَإِن يَسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَيْئًا لَّا يَسْتَنقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ ﴿الحج: ٧٣﴾
حیوان در قرآن واژه حیوان در قرآن تنها یک بار و به معنای زندگی حقیقی به کار رفته که ناظر بر جهان آخرت است. • « وَ ما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاَّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِی الْحَیوانُ لَوْ كانُوا یعْلَمُون؛[۷] و این زندگى دنیا جز سرگرمى بیهوده و بازیچه نیست، و حقّا كه خانه آخرت (حتى زمین و آسمان و جماد و نباتش) داراى حیات است (و گویى حقیقت حیات است) اگر مىدانستند.» قرآن مىگوید: زندگى دنیا یك نوع سرگرمى و بازى است، مردمى جمع مىشوند و به پندارهایى دل مىبندند، بعد از چند روزى پراكنده مىشوند، و در زیر خاک پنهان مىگردند، سپس همه چیز به دست فراموشى سپرده مىشود. اما حیات حقیقى كه فنایى در آن نیست، نه درد و رنج و ناراحتى و نه ترس و دلهره در آن وجود دارد و نه تضاد و تزاحم، تنها حیات آخرت است، ولى اگر انسان بداند و اهل دقت و تحقیق باشد. آنها كه دل به این زندگى مىبندند و به زرق و برق آن مفتون و دلخوش مىشوند كودكانى بیش نیستند، هر چند سالیان دراز از عمر آنها مىگذرد.[۸] حیوان در عرف در عرف اصطلاح حیوان، به موجودات جاندار غیر ناطق که از حس و حرکت برخوردار هستند اطلاق میشود اگر چه لغت حیوان به این معنا در قرآن به کار نرفته اما انواع حیوانات، به معنای رایج آن در عرف، به دفعات در قرآن ذکر شده است. پنج سوره از قرآن، به دلیل ذکر نام پنج نوع حیوان در آن ها، به همین نام خوانده شده است: بَقَره (گاو)، نَحل (زنبور)، نَمْل (مورچه)، عنکبوت و فیل. افزون بر آن، در آیات زیادی درباره حیوانات سخن گفته شده است. بنابراین واژههای «انعام»[۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]، «دابة»[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۲۶]، «دواب»[۲۷][۲۸][۲۹][۳۰]، «طیر»[۳۱][۳۲]و «وحوش»[۳۳] و جملاتی مانند «ما اکل السبع الا ما ذکیتم»[۳۴] اشاره به همین معنای عرفی حیوان دارد. تقسیم حیوانات در قرآن در یک تقسیم بندی کلی خداوند متعال، در سوره نور آیه ۴۵ حیوانات را به اقسام زیر تقسیم میکند: • «وَ اللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِنْ ماءٍ فَمِنْهُمْ مَنْ یمْشی عَلى بَطْنِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ یمْشی عَلى رِجْلَینِ وَ مِنْهُمْ مَنْ یمْشی عَلى أَرْبَعٍ یخْلُقُ اللَّهُ ما یشاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَیءٍ قَدیر؛[۳۵] و خداوند هر جنبندهاى را از آبى آفریده، پس برخى از آنها بر روى شكم مىرود (مانند مار و ماهی و سایر خزندگان) و برخى بر دو پا مىرود (مانند انسان و پرندگان) و برخى بر چهار پا مىرود. خداوند هر چه بخواهد مىآفریند، حقّا كه خداوند بر هر چیز تواناست.» ۱- (فَمِنْهُمْ مَنْ یمْشِی عَلى بَطْنِهِ)گروهى از آنها بر شكم خود راه مىروند (خزندگان) . ۲- (وَ مِنْهُمْ مَنْ یمْشِی عَلى رِجْلَینِ) گروهى بر روى دو پا راه مىروند (انسانها و پرندگان) . ۳- (وَ مِنْهُمْ مَنْ یمْشِی عَلى أَرْبَعٍ) گروهى بر روى چهار پا راه مىروند (چهارپایان) . نام حیوانات در قرآن در قرآن از حیوانات متعددی نام برده شده است، که میتوان آنها را در گروههای حیوانات اهلی، وحشی، پرندگان، آبزیان و حشرات دستهبندی کرد؛ اما تاکید قرآن بر این است که همه موجودات مخلوق خداوند متعال بوده و خداوند حکیم برای آفرینش آنها هدفی را دنبال میکند و خلقت هیچ جنبندهای عبث و بیهوده نیست.«ِ ...رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ؛[۳۶] پروردگارا، این (دستگاه عظیم) را بیهوده نیافریدى، تو (از كار بیهوده و باطل) منزهى، (و لا بد براى هدف والاى تکلیف ذوى العقول و حصول استحقاق ثواب و عقاب در دنیا و فعلیت آن در آخرت است) پس ما را از عذاب آتش نگاه دار.» ← چهارپایان اهلی در قرآن به چهارپایان حلال گوشت و حرام گوشت، اهلی و وحشی، قابل تذکیه و غیر قابل تذکیه اشاره شده است. برخی حیوانات که در زبان عربی اسامی متعددی دارند، در قرآن نیز به چند نام از آنها اسم برده شده است. همچنین مىتوان از بحیره، سائبه، حام و وصیله به عنوان نام هایى براى اصنافى از شتر و گوسفند که در میان عرب جاهلى رایج بوده است نام برد. «ما جَعَلَ اللَّهُ مِنْ بَحیرَةٍ وَ لا سائِبَةٍ وَ لا وَصیلَةٍ وَ لا حامٍ وَ لكِنَّ الَّذینَ كَفَرُوا یفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ أَكْثَرُهُمْ لا یعْقِلُون؛[۳۷] خداوند هیچ حیوانى را به عنوان بحیره، سائبه، و صیله و حام (محترم و ممنوع از تصرف) قرار نداده (۱- شترى كه پنج شكم زاییده باشد ۲- شترى كه به نذر براى بیمار آزاد شده باشد ۳- گوسفندى كه اولادش میان آنها و بتها مشترك باشد ۴- شترى كه ده شكم زاییده باشد، كه در زمان جاهلیت استفاده از اینها را حرام مىشمردند)، و لكن كسانى كه کفر ورزیدهاند بر خدا دروغ مىبندند و بیشتر آنها نمىاندیشند.» ←← گاو بَقَر به معنای گاو، اسم جنس است، بقرة به گاو نر و گاو ماده هر دو گفته میشود، نام دومین سوره قرآن کریم میباشد. تاء آن براى وحدت است نه تأنیث ولى مجمع البیان و راغب و تفسیر مراغی تاء آنرا براى تأنیث گرفته و گفتهاند: بقره بمعنى گاو ماده و ثور گاو نر است، راغب ثور را بلفظ قیل آورده است. بقره نام دومین و بلندترین سوره قرآن کریم میباشد.[۳۸][۳۹][۴۰][۴۱][۴۲][۴۳] جمع آن بقرات است.[۴۴] • « وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ یأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً قالُوا أَ تَتَّخِذُنا هُزُواً قالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجاهِلینَ؛[۴۵] و (به یاد آرید) هنگامى كه موسی به قوم خود گفت: خداوند به شما دستور مىدهد كه ماده گاوى را سر ببرید (تا قاتلى در قتل شخص مجهول الحالى معلوم شود). گفتند: آیا ما را به مسخره مىگیرى؟! گفت: پناه مىبرم به خدا از اینكه از جاهلان باشم (زیرا مسخرگى از جاهلان سر مىزند).» • «وَ مِنَ الْإِبِلِ اثْنَینِ وَ مِنَ الْبَقَرِ اثْنَینِ...؛[۴۶] و نیز از شتر دو فرد یا دو جفت و از گاو دو فرد یا دو جفت (بیافرید)...» • «وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّی أَرى سَبْعَ بَقَراتٍ سِمان...؛[۴۷] و (روزى) شاه گفت: من (در خواب) مىدیدم هفت گاو فربه را كه هفت گاو لاغر آنها را مىخورند...» ←← گوساله عِجْل بر وزن جسر به معنای گوساله است. از مجمع و مفردات بدست میآید علت این تسمیه آنست كه گوساله بعجله بزرگ شده و بصورتگاو در میاید. آن جمعا ده بار در قرآن بكار رفته هشت بار در خصوص گوسالهپرستی بنی اسرائیل [۴۸][۴۹][۵۰][۵۱][۵۲] و دو بار در اینكه ابراهیم (علیهالسّلام) به میهمانان خویش گوساله بریان آورد.[۵۳] • «وَ إِذْ واعَدْنا مُوسى أَرْبَعینَ لَیلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُون؛[۵۴] و (به یاد آرید) زمانى كه چهل شب با موسى وعده نهادیم (كه در این مدت در کوه طور تورات را به او وحی كنیم)، آن گاه شما پس از او (در غیاب او) گوساله را به پرستش گرفتید در حالى كه ستمكار بودید» • «فَما لَبِثَ أَنْ جاءَ بِعِجْلٍ حَنِیذٍ؛[۵۵] و همانا فرستادگان ما (از فرشتگان) براى ابراهیم بشارت (یافتن فرزند و هلاکت قوم لوط) آوردند؛ آنها سلام گفتند، او نیز سلام گفت، پس درنگى نكرد كه (براى مهمانها) گوسالهاى بریان شده و روغن چكان حاضر آورد.» ←← شتر شتر در زبان عربی اسامی متعددی دارند، در قرآن نیز به چند نام از آن اسم برده شده است. ۱- إِبِل: بكسر الف به معنى مطلق شتر است اعمّ از نر و ماده و از هر جنس كه باشد و لفظ آن مفرد است و دلالت بر جنس دارد.[۵۶] • « أَ فَلا ینْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَیفَ خُلِقَتْ؛[۵۷] آیا آنان به شتر نمىنگرند كه چگونه آفریده شده!» ۲- جمل: به معنای شتر نر و طناب کشتی میباشد. در صحاح اللغه آنرا مطلق شتر گفته و نر بودنش را از فرّاء نقل كرده است.[۵۸] • «...وَ لا یدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى یلِجَ الْجَمَلُ فی سَمِّ الْخِیاطِ وَ كَذلِكَ نَجْزِی الْمُجْرِمینَ؛[۵۹] و آنها هرگز به بهشت درنمىآیند تا شتر نر در سوراخ سوزن فرو رود. و این چنین ما گنهكاران را کیفر مىدهیم.» ۳- ناقة: به معنای شتر ماده هفت بار در کلام اللّه مجید آمده و همه در باره ناقه حضرت صالح (علیهالسّلام) است.[۶۰] • «...هذِهِ ناقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آیةً فَذَرُوها تَأْكُلْ فِی أَرْضِ اللَّهِ...؛[۶۱] ...این ماده شتر خداست كه براى شما نشانهاى (از توحید و قدرت و رحمت او) است، ...» ۴- بَعیر: به معنای مطلق شتر است اعمّ از نر و ماده، چنانكه جمل شتر نر و ناقه شتر ماده است. این كلمه فقط دو بار در قرآن آمده است.[۶۲][۶۳][۶۴] • « ...وَ لِمَنْ جاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِیرٍ...؛[۶۵] گفتند: پیمانه شاه را گم كردهایم و براى هر كسى كه آن را بیاورد بار یك شتر (جایزه یا حق الجعالة) خواهد بود و (من جارزننده) خودم آن را ضامنم.» ۵- هیم: جمع اهیم و مؤنّث آن هیماء است و آن شتر تشنه را گویند كه از آب سیر نمیشود البتّه در اثر عروض مرض عطش.[۶۶] • «فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهیم؛[۶۷] پس همانند شتران عطش زده مىنوشید.» ۶- عِشار: مراد از عشار مطلق حامله است اما بعضی آن را به معنای شتر حامله دانستهاند.[۶۸] • «وَ إِذَا الْعِشارُ عُطِّلَت؛[۶۹] و آن گاه كه شتران آبستن ده ماهه (با ارزشترین مال آن عصر) رها و بىصاحب مانند.» ←← اسب ۱- خیل بمعنى اسبان است و از لفظ خود مفرد ندارد بعقیده راغب اسبان را از آنجهت خیل گفتهاند كه هر كه بآن سوار شود در خود احساس تكبّر میكند و بعقیده طبرسى علّت این تسمیه آن است كه اسب در راه رفتن متكبّر است.[۷۰] • «وَ الْخَیلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمیرَ لِتَرْكَبُوها وَ زینَةً وَ یخْلُقُ ما لا تَعْلَمُون؛[۷۱] و اسبان و استران و درازگوشان را (آفرید) تا بر آنها سوار شوید و هم زینت و آرایش باشند، و آنچه را كه نمىدانید (از قبیل وسایط نقلیه موتورى) خواهد آفرید (به خلق مواد اوّلیه آنها در زمین و اعطاى نیروى ابتكار به شما).» ۲- جیاد و صافنات: صافنه اسبى است كه بر سه پا ایستد و گوشه پاى چهارم را به زمین گذارد. جیاد جمع جید یا جواد بمعنى اسب اصیل و تندرو است، مجمع البیان آنرا جمع جواد و قاموس جمع جید گفته است و علّت این تسمیه را تند روى آن دانسته كه گوئى راه رفتن را بذل میكند.[۷۲] • « إِذْ عُرِضَ عَلَیهِ بِالْعَشِی الصَّافِناتُ الْجِیادُ؛[۷۳] (و به یاد آر) زمانى كه در پایان روز، اسبان نجیب و تندرو بر او عرضه شد.» ←← گوسفند ۱- غنم:بر وزن فرس به معنای گوسفند میباشد. این لفظ شامل مطلق گوسفند و بز است و از خود مفرد ندارد، واحد آن شاة است.[۷۴] • «قالَ هِی عَصای أَتَوَكَّؤُا عَلَیها وَ أَهُشُّ بِها عَلى غَنَمی وَ لِی فیها مَآرِبُ أُخْرى؛[۷۵] گفت: این عصاى من است، بر آن تكیه مىكنم و با آن بر گوسفندانم برگ درخت مىریزم، و مرا به آن نیازهاى دیگرى هم هست.» ۲- نَعْجَة: بمعنى میش است جمع آن نعاج است راغب گاو ماده و آهوی ماده را نیز در آن داخل دانسته است.[۷۶] • «إِنَّ هذا أَخی لَهُ تِسْعٌ وَ تِسْعُونَ نَعْجَةً وَ لِی نَعْجَةٌ واحِدَةٌ فَقالَ أَكْفِلْنیها وَ عَزَّنی فِی الْخِطاب؛[۷۷] همانا این شخص برادر من است و او را نود و نه میش است و مرا یك میش، و به من گفت كه آن را نیز به من واگذار، و در گفتگو بر من غلبه نموده است.» ۳و۴- ضأن و معز: به معنای مطلق گوسفند و معز مطلق بز است.[۷۸] • «ثَمانِیةَ أَزْواجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَینِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَینِ قُلْ آلذَّكَرَینِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَیینِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیهِ أَرْحامُ الْأُنْثَیینِ نَبِّئُونی بِعِلْمٍ إِنْ كُنْتُمْ صادِقینَ؛[۷۹] هشت جفت را (هشت فرد توأم با جفتش را آفرید) از گوسفند دو فرد (نر و ماده) و از بز دو فرد (نر و ماده). یا هشت جفت آفرید، از گوسفند دو جفت (اهلى و وحشى) و از بز دو (جفت اهلى و وحشى) بگو: آیا خداوند نرهاى آن دو را حرام كرده یا مادهها را؟» ←← الاغ حمار به معنی خر بوده و جمع آن در قرآن حمر بر وزن عنق و حمیر آمده است، مثل (وَ الْخَیلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمِیرَ لِتَرْكَبُوها)[۸۰] و (كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ). [۸۱][۸۲][۸۳] • «مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ یحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ یحْمِلُ أَسْفاراً؛[۸۴] مثل كسانى (از علماء یهود) كه (دانش علم و عمل و ابلاغ) تورات بر دوش آنها نهاده شد سپس آن را بر دوش نكشیدند، مثل درازگوشى است كه كتابهایى چند بار مىكشد (اما بهرهاى از آنها ندارد). بد مثلى است مثل گروهى كه آیات خدا را (دستورات تورات را با مخالفت خویش) تکذیب و انکار كردند، و خداوند گروه ستمكاران را هدایت نمىكند.» ←← استر بَغل به معنای أستر بوده و جمع آن در قرآن بغال آمده، بغل حیوانى است اهلى پدرش الاغ و مادرش اسب است.[۸۵] «وَ الْخَیلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمِیرَ لِتَرْكَبُوها وَ زِینَةً؛[۸۶] و اسبان و استران و درازگوشان را (آفرید) تا بر آنها سوار شوید و هم زینت و آرایش باشند، و آنچه را كه نمىدانید (از قبیل وسایط نقلیه موتورى) خواهد آفرید (به خلق مواد اوّلیه آنها در زمین و اعطاى نیروى ابتكار به شما).» ←← سگ ۱- كلب: به معنای سگ است. • « فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَیهِ یلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ یلْهَثْ...؛[۸۷] حکایت او مثل حكایت سگ است كه اگر بآن حمله كنى زبانش را بیرون میكند و اگر با آن كار نداشته باشى باز زبانش را بیرون میكند» ۲- مُكَلِّب: به صیغه فاعل كسى است كه به سگ تعلیم شکار میدهد؛ «كلّب الكلب: علّمه الصّید».[۸۸] • «أُحِلَّ لَكُمُ الطَّیباتُ وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُكَلِّبِینَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَیكُمْ وَ اذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَیهِ؛[۸۹] پاكیزهها بشما حلال شده و آنچه از سگهاى شكارى تعلیم دادهاید كه تعلیم دهنده آنها یا صاحبان شكار با سگها هستید آنچه از شكار براى شما نگه داشتهاند بخورید و نام خدا را بر آنها بخوانید». سگ شکاری و سگ نگهبان جزء حیوانات اهلی و حرام گوشت غیر قابل تذکیه هستند. ←← خوک خنزیر به معنای خوك، جمع آن خنازیر است. (وَ جَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَ الْخَنازِیرَ ...)[۹۰][۹۱] این حیوان نیز جزء حیوانات حرام گوشت و غیر قابل تذکیه است. • «حُرِّمَتْ عَلَیكُمُ الْمَیتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزِیرِ ...؛[۹۲] بر شما حرام شد (خوردن) مردار و خون و گوشت خوك ...» ← حیوانات وحشی قرآن از بعضی حیوانات وحشی مانند شیر، مار، میمون و فیل نام برده است. ←← شیر قسورة در قرآن به معنای شیر درنده است. قسورة جمع قسور نیز آمده بمعنى صیاد تیرانداز ولى در آیه به قرینه «حمر» ظاهرا شیر مراد است.[۹۳] • « كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ؛[۹۴] گویى گورخرانى رمیدهاند،» • « فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ؛[۹۵] كه از چنگ صیادى (یا شیرى) گریختهاند.» . ←← گرگ ذئب به معنای گرگ است. این لفظ سه بار در سوره یوسف، آیات ۱۳، ۱۴ و ۱۷ آمده است.[۹۶] • «وَ أَخافُ أَنْ یأْكُلَهُ الذِّئْبُ؛[۹۷] گفت: همانا (بیرون) بردن او مرا سخت غمگین مىكند و مىترسم در حالى كه از او غافلید گرگ او را بخورد.» ←← بوزینه قِرد بر وزن جسر به معنای بوزینه، جمع آن در قرآن مجید قردة بر وزن عنبه آمده است. قصّه «قردة» سه بار در قرآن یاد شده هر سه در باره یهود و هر سه در خصوص اصحاب سبت است.[۹۸] • « وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِینَ اعْتَدَوْا مِنْكُمْ فِی السَّبْتِ فَقُلْنا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خاسِئِینَ؛[۹۹] و حتما شما كسانى از خودتان را كه در روز شنبه (از فرمان خدا) تجاوز كردند (و در آن روز ماهی صید كردند) شناختید كه ما به آنها گفتیم: بوزینگانى شوید و راندهشدگانى (از درگاه ما، اراده تکوینی كردیم كه چنین شوند و شدند). » • «فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ ما نُهُوا عَنْهُ قُلْنا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خاسِئِینَ؛[۱۰۰] پس چون از آنچه نهی شدند سركشى كردند به آنها گفتیم كه میمونها و راندهشدهها شوید ( اراده حتمى كردیم كه صورتشان در شكل میمون و روحشان خوار و دور از رحمت شود و چنین شدند).» • « مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَیهِ وَ جَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَ الْخَنازِیرَ ...؛[۱۰۱] و بر آنها غضب نموده و برخى از آنان را به صورت بوزینگان و خوكها درآورده...» این آیه گر چه در باره مطلق اهل کتاب است ولى ظاهرا منظور یهود است و اثبات مسخ در نصاری تقریبا غیر ممكن است. ←← فیل فیل نام حیوانى است معروف و سورهای در قرآن به همین نام وجود دارد که به داستان اصحاب فیل میپردازد.[۱۰۲] • « أَ لَمْ تَرَ كَیفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحابِ الْفِیلِ؛[۱۰۳] آیا (به چشم دل) ندیدى و ندانستى كه پروردگار تو با اصحاب فیل (سپاه ابرهه كه براى تخریب خانه خدا آمده بودند) چگونه رفتار كرد؟!» ←← مار ۱- حیه: به معنای مار است.[۱۰۴] • «قالَ أَلْقِها یا مُوسى. فَأَلْقاها فَإِذا هِی حَیةٌ تَسْعى؛[۱۰۵] فرمود اى موسی آنرا (عصا) بیانداز آنرا انداخت در دم مارى شد كه به تندى حركت میكرد.» ۲- ثُعبان: به معنای اژدها است. این كلمه تنها دو بار در قرآن مجید در باره عصای موسی كه به اژدها مبدّل میگردید، آمده است. در اقرب الموارد آمده: ثعبان نوعى از مارهاى طویلى است بر نر و ماده هر دو اطلاق میشود، گویا براى سرعت خزیدن اژدها، به آن ثعبان گفتهاند.[۱۰۶] • «فَأَلْقى عَصاهُ فَإِذا هِی ثُعْبانٌ مُبِینٌ؛[۱۰۷] پس عصاى خویش را بیفكند و در دم اژدهائى آشكار شد.» ← پرندگان خداوند متعال در قرآن از پرندگان مختلفی مانند هدهد، ابابیل، زاغ و بلدرچین نام میبرد. ←← زاغ غُراب به معنای زاغ است. زاغ پرندهای است شبیه به کلاغ داراى منقار و پاهاى سرخ. این لفظ فقط دو بار در قرآن مجید آمده است.[۱۰۸] • «فَبَعَثَ اللَّهُ غُراباً یبْحَثُ فِی الْأَرْضِ لِیرِیهُ كَیفَ یوارِی سَوْأَةَ أَخِیهِ قالَ یا وَیلَتى أَ عَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هذَا الْغُرابِ؛[۱۰۹] پس خداوند زاغى را برانگیخت كه زمین را (براى دفن چیزى) مىكند، تا به وى نشان دهد كه چگونه جسد برادرش را كه نباید دیده شود پنهان سازد. وى گفت: اى واى بر من، آیا من ناتوان بودم از اینكه مثل این زاغ باشم تا جسد برادر خود را پنهان نمایم؟! پس از پشیمانان گردید.» ←← هدهد هدهد پرندهای به نام شانه بسر است که ماجرای این پرنده پر معلومات با حضرت سلیمان (علیهالسّلام) در سوره نمل آمده است.[۱۱۰] • « وَ تَفَقَّدَ الطَّیرَ فَقالَ ما لِی لا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كانَ مِنَ الْغائِبین؛[۱۱۱] و پرندگان (سپاهاش) را رسیدگى كرد، پس گفت: مرا چه شده كه هدهد را نمىبینم یا آنكه از غایبان است؟» ←← ابابیل أَبَابِیلُ در لغت به معنای دستهها و گروهها است، بقول کسائی مفرد آن أَبُول است مثل عَجُول. راغب مینویسد: مفرد آن أَبِیل است و گفتهاند: اسم جمع است و از خود مفرد ندارد. بعضی آن را به معنای پرستو یا پرندگانی شبیه پرستو دانستهاند.[۱۱۲] • «وَ أَرْسَلَ عَلَیهِمْ طَیراً أَبابِیلَ؛[۱۱۳] و بر سر آنها پرندگانى گروه گروه فرستاد.» أَبابِیلَ حال است از طَیراً و یا صفت آن است یعنى بر آنها مرغانى را فرستاد در حالیكه دستهها و گروهها بودند.[۱۱۴] ←← بلدرچین سلوى به معنای بلدرچین است. در اقرب گوید: پرندهایست سفید مثل پرنده سمانى مفرد آن سلواة است. در المنجد سفید بودن را ننوشته و آنرا با مرغ سمانى یكى دانسته است. در برهان قاطع ذیل لغت «كرك» گوید: مرغى است از تیهو كوچكتر كه بعربى سلوى و بتركى بلدرچین گویند. بعضى دیگر از لغت نویسان فارسى نیز آنرا ذیل لغت بلدرچین و كرك، آوردهاند. على هذا احتمال نزدیك بیقین آنست كه سلوى همان بلدرچین باشد.[۱۱۵] • « وَ ظَلَّلْنا عَلَیكُمُ الْغَمامَ وَ أَنْزَلْنا عَلَیكُمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوى ...؛[۱۱۶] و (هنگام سرگردانى در صحرای سینا) ابر را بر سرتان سایبان ساختیم و بر شما منّ و سلوی (خوراك ترنجبین و کبک) فرود آوردیم (و گفتیم) از طعامهاى پاكیزهاى كه روزی شما كردهایم بخورید. و آنها (در طغیان و ناسپاسى خود) بر ما ستم نكردند، لكن به خودشان ستم مىكردند.» . ← آبزیان در قرآن تنها به نام دو نوع از آبزیان یعنی ماهی و قورباغه اشاره شده است. ←← ماهی حوت به معنای ماهى است. جمع آن حیتان است،(إِذْ تَأْتِیهِمْ حِیتانُهُمْ یوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعاً)[۱۱۷] از موارد استعمال آن در قرآن بدست میآید كه حوت بر ماهى بزرگ و كوچك هر دو گفته میشود مثل ماهى یونس و ماهى موسى. [۱۱۸] • «فَإِنِّی نَسِیتُ الْحُوتَ وَ ما أَنْسانِیهُ إِلَّا الشَّیطانُ؛[۱۱۹] گفت: آیا دیدى وقتى كه در كنار آن سنگ جاى گرفتیم من (سرگذشت) ماهی را فراموش كردم، و جز شیطان آن را فراموشم نساخت كه (به تو) بازگویم، و آن ماهى راه خود را در دریا به طرز عجیبى پیش گرفت (به این جهت كه زنده شد و یا آنكه به هر طرف شنا مىكرد آب دریا مانند كانال بازمىماند).» ←← قورباغه ضفدع بر وزن زبرج و جعفر به معنای قورباغه بوده و آن شامل تمام انواع قورباغه است. جمع آن در قرآن مجید ضفادع و تنها یكبار آمده است. آمدن قورباغهها و تنك كردن زندگى فرعونیان یكى از معجزات نهگانه حضرت موسى است.[۱۲۰] • « فَأَرْسَلْنا عَلَیهِمُ الطُّوفانَ وَ الْجَرادَ وَ الْقُمَّلَ وَ الضَّفادِعَ وَ الدَّمَ آیاتٍ مُفَصَّلاتٍ؛[۱۲۱] پس ما طوفان و ملخ و کنه و قورباغهها و خون را به صورت نشانههایى جدا جدا بر آنها فرستادیم، باز هم تکبر و سركشى ورزیدند و گروهى گنهكار بودند.». ← حشرات قرآن از حشرات متعددی مانند زنبور، مورچه، عنکبوت، ملخ و ... نام برده است. ←← زنبور نحله عطیهاى است كه در مقابل ثمن و عوض نباشد، راغب معناى اصلى نحل را زنبور عسل گرفته و گوید: بنظر من مهریه را از آن نحله گویند كه عطیه مرد مثل عطیه زنبور عسل عوض مالى ندارد و گوید: میشود عطیه را معناى اصلى قرارداد در این صورت زنبور را از آن نحل گویند كه كارش عطیهایست نسبت بمردم. نحل نام سوره شانزدهم قرآن میباشد.[۱۲۲] • «وَ أَوْحى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذی مِنَ الْجِبالِ بُیوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا یعْرِشُون؛[۱۲۳] و پروردگار تو به زنبور عسل وحى (و الهام غریزى) نمود که: از کوهها و درختان و داربستهایى که مردم مىسازند، خانههایى برگزین.» ←← مورچه نمل به معنای مورچه است. در اقرب الموارد گوید: نمله به مذکّر و مؤنّث گفته میشود. نمل نام سوره بیست و هفت قرآن کریم است.[۱۲۴] • « حَتَّى إِذا أَتَوْا عَلى وادِ النَّمْلِ قالَتْ نَمْلَةٌ یا أَیهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَساكِنَكُمْ لا یحْطِمَنَّكُمْ سُلَیمانُ وَ جُنُودُهُ وَ هُمْ لا یشْعُرُونَ؛[۱۲۵] تا چون به بیابان مورچگان آمدند مورچهاى گفت: اى جماعت مورچگان بلانههاى خود وارد شوید تا سلیمان و لشكریانش شما را پامال نكنند آنها توجّهى به شما ندارند» ←← ملخ جراد به معنای ملخ یکی از معجزات نه گانه حضرت موسی (علیهالسّلام) است. به زمینی كه همه چیزش خورده شده و خالى مانده مجروده گویند راغب گوید: جایز است بگوئیم معناى اصلى كلمه جراد است و مجروده (ملخ خورده) و جرد الارض از آن مشتق است و ممكن است بگوئیم ملخ را از آن جهت جراد گویند كه زمین را میخورد و خالى میگذارد.[۱۲۶] • « فَأَرْسَلْنا عَلَیهِمُ الطُّوفانَ وَ الْجَرادَ وَ الْقُمَّلَ وَ الضَّفادِعَ وَ الدَّمَ آیاتٍ مُفَصَّلاتٍ؛[۱۲۷] پس ما طوفان و ملخ و كنه و قورباغهها و خون را به صورت نشانههایى جدا جدا بر آنها فرستادیم، باز هم تكبر و سركشى ورزیدند و گروهى گنهكار بودند.». ←← پشه بَعُوضَه به معنای پشه ریز و جمع آن بَعُوض است. مجمع البیان آنرا پشه ریز معنى كرده است. در مفردات و اقرب الموارد نقل شده: علت اینكه نام این حشره از «بَعْض» گرفته شده كوچكى جثّه اوست.[۱۲۸] «إِنَّ اللَّهَ لا یسْتَحْیی أَنْ یضْرِبَ مَثَلًا ما بَعُوضَةً فَما فَوْقَها؛[۱۲۹] خدا باك ندارد از اینكه مثلى زند (هر چه باشد) پشه یا آنچه فوق آنست.». ←← مگس ذباب در اصل به معنای مگس است اما به پشه و زنبور عسل و به مطلق زنبور نیز اطلاق میشود. لفظ ذباب فقط دو بار در قرآن مجید آمده است.[۱۳۰] • « یا أَیهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَنْ یخْلُقُوا ذُباباً وَ لَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَ إِنْ یسْلُبْهُمُ الذُّبابُ شَیئاً لا یسْتَنْقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَ الْمَطْلُوبُ؛[۱۳۱] اى مردم (درباره شما و بتهایتان) مثالى زده شده پس بدان گوش فرا دهید: همانا كسانى كه به جاى خدا مىخوانید هرگز مگسى هم نتوانند آفرید هر چند بر آن اجتماع كنند، و اگر مگسى از آنها چیزى برباید آن را از وى بازپس نتوانند گرفت، طالب و مطلوب هر دو ناتوانند (مشركان طالب و بتان مطلوب، مگسان طالب و ربودههاى مطلوب، بتان طالب و مگسان مطلوب).» ←← پروانه فراش بفتح اول جمع فراشه بمعنى پروانه است.[۱۳۲] • «یوْمَ یكُونُ النَّاسُ كَالْفَراشِ الْمَبْثُوثِ؛[۱۳۳] روزیكه مردم مانند پروانههاى پراكنده شوند.» ←← شپشه قمّل بضمّ قاف و فتح میم مشدّد جمع قمّله بمعنى شپشه است و یا بمعنى مگس كوچك است. بعضىها آنرا شپش معمولى كه در بدن انسان تولید میشود ترجمه كردهاند ولى آن اشتباه است قمل بر وزن فلس بمعنى شپش است نه قمّل مشدّد مگر آنكه قرائت شاذّ را در نظر بگیریم كه آنرا بر وزن فلس خواندهاند. ابن عباس گفته: آن شپشه است كه در گندم تولید میشود و در قول دیگر آن ملخهاى كوچكى است كه بال ندارند. قمّل از جمله معجزات نه گانه موسى (علیهالسّلام ) بود.[۱۳۴] • « فَأَرْسَلْنا عَلَیهِمُ الطُّوفانَ وَ الْجَرادَ وَ الْقُمَّلَ وَ الضَّفادِعَ وَ الدَّمَ آیاتٍ مُفَصَّلاتٍ؛[۱۳۵] پس ما طوفان و ملخ و كنه و قورباغهها و خون را به صورت نشانههایى جدا جدا بر آنها فرستادیم، باز هم تكبر و سركشى ورزیدند و گروهى گنهكار بودند.». ←← عنکبوت عنکبوت حشره معروفى است كه از لعاب خود تار مىتند. دو بار در قرآن مجید ذكر شده و نام سوره بیست و نهم قرآن کریم است.[۱۳۶] • «مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِیاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیوتِ لَبَیتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كانُوا یعْلَمُونَ؛[۱۳۷] مثل كسانى كه غیر از خدا (و در برابر او) براى خود سرپرست و یاور برگرفتهاند (در سستى و بىنفعى آنچه بدان اعتماد كردهاند) مثل عنكبوت است كه خانهاى بر خود بر گرفته، و بىشك سستترین خانهها خانه عنكبوت است، اگر مىدانستند.» . ← سفارش به تدبر در حیوانات خداوند در آیات متعددی انسانها را به تدبر در خلقت حیوانات فرا خوانده و آنها را نشانه های قدرت، حکمت و رحمت خود دانسته است [۱۳۸][۱۳۹][۱۴۰][۱۴۱] [۱۴۲] [۱۴۳]. در بعضی آیات نیز به فواید حیوانات مانند تهیه خوراک و پوشاک انسان و سواری دادن آن اشاره شده است. [۱۴۴][۱۴۵][۱۴۶][۱۴۷][۱۴۸][۱۴۹][۱۵۰] در تعدادی از داستانهای قرآنی، حیوانات نقش آفرین هستند از جمله در داستانهای حضرت ابراهیم (علیهالسّلام) خلیل و چهار مرغ، [۱۵۱] مور و حضرت سلیمان (علیهالسّلام)، [۱۵۲] هدهد و سلیمان [۱۵۳] و پرندگانی خاص و اصحاب فیل. [۱۵۴] پانویس [ویرایش] ۱. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۱۴. ۲. ↑ فراهیدی، خلیل، ترتیب العین، ج۳، ص۳۱۷. ۳. ↑ راغب أصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۲۶۹. ۴. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۱۳. ۵. ↑ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۳۳۶. ۶. ↑ طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، ج۱، ص۶۱۰. ۷. ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۶۴. ۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۳۳۹. ۹. ↑ غافر/سوره۴۰، آیه۷۹. ۱۰. ↑ مائده/سوره۵، آیه۱. ۱۱. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۳۶. ۱۲. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۳۸. ۱۳. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۳۹. ۱۴. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۲. ۱۵. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۵. ۱۶. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۶. ۱۷. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۸۰. ۱۸. ↑ حج/سوره۲۲، آیه۲۸. ۱۹. ↑ حج/سوره۲۲، آیه۳۰. ۲۰. ↑ حج/سوره۲۲، آیه۳۴. ۲۱. ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۶۰. ۲۲. ↑ بقره/سوره۲، آیه۱۶۴. ۲۳. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۴۹. ۲۴. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۱. ۲۵. ↑ هود/سوره۱۱، آیه۶. ۲۶. ↑ هود/سوره۱۱، آیه۵۶. ۲۷. ↑ حج/سوره۲۲، آیه۱۸. ۲۸. ↑ فاطر/سوره۳۵، آیه۲۸. ۲۹. ↑ انفال/سوره۸، آیه۲۲. ۳۰. ↑ انفال/سوره۸، آیه۵۵. ۳۱. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۷۹. ۳۲. ↑ نور/سوره۲۴، آیه۴۱. ۳۳. ↑ تکویر/سوره۸۱، آیه۵. ۳۴. ↑ مائده/سوره۵، آیه۳. ۳۵. ↑ نور/سوره۲۴، آیه۴۵. ۳۶. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۱. ۳۷. ↑ مائده/سوره۵، آیه۱۰۳. ۳۸. ↑ بقره/سوره۲، آیه۶۸. ۳۹. ↑ بقره/سوره۲، آیه۶۹. ۴۰. ↑ بقره/سوره۲، آیه۷۰. ۴۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۷۱. ۴۲. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۶. ۴۳. ↑ یوسف/سوره۱۲، آیه۴۶. ۴۴. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۲۰۹. ۴۵. ↑ بقره/سوره۲، آیه۶۷. ۴۶. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۴. ۴۷. ↑ یوسف/سوره۱۲، آیه۴۳. ۴۸. ↑ بقره/سوره۲، آیه۵۴. ۴۹. ↑ بقره/سوره۲، آیه۹۲. ۵۰. ↑ بقره/سوره۲، آیه۹۳. ۵۱. ↑ نسا/سوره۴، آیه۱۵۳. ۵۲. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۵۲. ۵۳. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۹۶. ۵۴. ↑ بقره/سوره۲، آیه۵۱. ۵۵. ↑ هود/سوره۱۱، آیه۶۹. ۵۶. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۹. ۵۷. ↑ غاشیه/سوره۸۸، آیه۱۷. ۵۸. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۵۱. ۵۹. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۴۰. ۶۰. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۳۰. ۶۱. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۷۳. ۶۲. ↑ یوسف/سوره۱۲، آیه۶۵. ۶۳. ↑ یوسف/سوره۱۲، آیه۷۲. ۶۴. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۲۰۵. ۶۵. ↑ یوسف/سوره۱۲، آیه۷۲. ۶۶. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۷۴. ۶۷. ↑ واقعه/سوره۵۶، آیه۵۵. ۶۸. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲. ۶۹. ↑ تکویر/سوره۸۱، آیه۴. ۷۰. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۲۰. ۷۱. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۸. ۷۲. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۳۱۲. ۷۳. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۳۱. ۷۴. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۲۵. ۷۵. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۸. ۷۶. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۸۲. ۷۷. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۲۳. ۷۸. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۷۱. ۷۹. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۳. ۸۰. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۸. ۸۱. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۵۰. ۸۲. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۸۱. ۸۳. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۵۹. ۸۴. ↑ جمعه/سوره۶۲، آیه۵. ۸۵. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۲۰۷. ۸۶. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۸. ۸۷. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۷۶. ۸۸. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۳۵. ۸۹. ↑ مائده/سوره۵، آیه۴. ۹۰. ↑ مائده/سوره۵، آیه۶۰. ۹۱. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۰۸. ۹۲. ↑ مائده/سوره۵، آیه۳. ۹۳. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۵. ۹۴. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۵۰. ۹۵. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۵۱. ۹۶. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲. ۹۷. ↑ یوسف/سوره۱۲، آیه۱۳. ۹۸. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۳۰۰. ۹۹. ↑ بقره/سوره۲، آیه۶۵. ۱۰۰. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۶۶. ۱۰۱. ↑ مائده/سوره۵، آیه۶۰. ۱۰۲. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۱۶. ۱۰۳. ↑ فیل/سوره۱۰۵، آیه۱. ۱۰۴. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱. ۱۰۵. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۲۰. ۱۰۶. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۳۰۵. ۱۰۷. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۰۷. ۱۰۸. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۹۲. ۱۰۹. ↑ مائده/سوره۵، آیه۳۱. ۱۱۰. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۴۳. ۱۱۱. ↑ نمل/سوره۲۷، آیه۲۰. ۱۱۲. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۹. ۱۱۳. ↑ فیل/سوره۱۰۵، آیه۳. ۱۱۴. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۹. ۱۱۵. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۳۱۸. ۱۱۶. ↑ بقره/سوره۲، آیه۵۷. ۱۱۷. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۶۳. ۱۱۸. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۹۱. ۱۱۹. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۶۳. ۱۲۰. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۹۱. ۱۲۱. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۳۳. ۱۲۲. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۳۶. ۱۲۳. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۸. ۱۲۴. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۱۳. ۱۲۵. ↑ نمل/سوره۲۷، آیه۱۸. ۱۲۶. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۵. ۱۲۷. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۳۳. ۱۲۸. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۲۰۵. ۱۲۹. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۶. ۱۳۰. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲. ۱۳۱. ↑ حج/سوره۲۲، آیه۷۳. ۱۳۲. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۶۰. ۱۳۳. ↑ قارعه/سوره۱۰۱، آیه۴. ۱۳۴. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۴۰. ۱۳۵. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۳۳. ۱۳۶. ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۵۸. ۱۳۷. ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۱. ۱۳۸. ↑ بقره/سوره۲، آیه۱۶۴. ۱۳۹. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۶. ۱۴۰. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۹. ۱۴۱. ↑ شوری/سوره۴۲، آیه۲۹. ۱۴۲. ↑ جاثیه/سوره۴۵، آیه ۴. ۱۴۳. ↑ غاشیه/سوره۸۸، آیه ۱۷. ۱۴۴. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۴۲. ۱۴۵. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۵ ۸. ۱۴۶. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۶. ۱۴۷. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۸۶۹. ۱۴۸. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۸۰. ۱۴۹. ↑ مؤمنون/سوره۲۳، آیه۲۱. ۱۵۰. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۷۱۷۳. ۱۵۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۶۰. ۱۵۲. ↑ نمل/سوره۲۷، آیه۱۸. ۱۵۳. ↑ نمل/سوره۲۷، آیه۲۰۲۸. ۱۵۴. ↑ فیل/سوره۱۰۵، آیه۱۵.
شیر: 51 مدثر گاو: 69 بقره گوساله: 26 الذاریات الاغ: 5 الجمعه زنبور: 68 نحل مورچه: 18 نمل عنکبوت: 41 عنکبوت فیل: 1 فیل میمون: 60 مائده شتـر: 17 الغاشیه خوک: 145 انعام ملخ: 133 اعراف
بقره ، کلب ، هدهد ، فیل ، نحل ، عنکبوت ، حمار ، نمل ، ابل ، ابابیل ، خنازیر ، ذئب ، بعوضه ، غراب ، فراش ، قرده ، سلوی ، ذباب
حیوانات قرآنی, اسامی حیواناتی که در قرآن آمده است, نام حیوانات قرآنی نام حیواناتی که در قرآن آمده است ؟ اسامی حیوانات آمده در قرآن همانطور که اغلب شما می دانید بعضی از سوره های قرآنی به اسم حیوانات می باشد. علاوه بر نام خود سوره، اسامی حیواناتی در قرآن آمده است که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم. بعضی ها به این حیواناتی که در قرآن اسم آن ها آمده است حیوانات قرآنی می گویند. واژه حیوان در قرآن تنها یک بار و به معنای زندگی حقیقی به کار رفته که ناظر بر جهان آخرت است. «وَ ما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاَّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِی الْحَیوانُ لَوْ کانُوا یعْلَمُون؛ و این زندگی دنیا جز سرگرمی بیهوده و بازیچه نیست، و حقّا که خانه آخرت (حتی زمین و آسمان و جماد و نباتش) دارای حیات است (و گویی حقیقت حیات است) اگر می دانستند.» (سوره ی عنکبوت آیه ی 64) اسامی حیواناتی که در قرآن آمده است ؟ در قرآن علاوه بر اسم سوره هایی که به اسم حیوان است، اسامی حیوانات را در آیه های آن آورده است، در ادامه به آن ها اشاره می کنیم. در قرآن کریم نام حدود 35 حیوان آمده است. پرندگان و حشراتی که در قرآن از آنها نام برده شده، عبارتند از: • سلوی = بلدرچین در سوره بقره آیه ی 57 آمده است. • بَعوض = پشه در سوره بقره آیه 26 آورده شده است. • ذباب = مگس در سوره حج آیه 73 آورده شده است. • نحل = زنبور عسل علاوه بر اسم خود سوره که به نام نحل است در آیه ی 68 سوره ی نحل هم آمده است. • عنکبوت = عنکبوت در سوره عنکبوت که نام آن عنکبوت است در آیه 41 هم آمده است. • جراد = ملخ پیشنهاد امروز تور تایلند,رزرو تور تایلند,تور خارجی بهترین پیشنهادهای سفر این فصل رو از دست نده! تورهای ترکیبی تایلند در سوره ی اعراف آیه 133 جراد به معنای ملخ آمده است. • هدهد = شانه به سر در سوره ی نمل آیه 27 آمده است. • غراب = کلاغ در سوره مائده آیه 31 آورده شده است. • ابابیل = احتمالا پرستو سوره فیل آیه 3 آمده است. • نمل = مورچه علاوه بر نام سوره نمل در آیه ی 18 نیز کلمه نمل به معنای مورچه آمده است. • فراش = پروانه در سوره قارعه آیه ی 4 آورده شده است. • قُمَّل = شپش در سوره ی اعراف آیه ی 133 آمده است. آشنایی با حیوانات قرآنی, حیوانات قرآنی چیست, اسامی حیواناتی که در قرآن آمده است چیست نام حیوانات قرآنی علاوه بر موارد فوق، نام حیوانات دیگری نیز در قرآن وجود دارد، چون : • قرده = میمون یا بوزینه وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِینَ اعْتَدَوْا مِنْکُمْ فِی السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ کُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِینَ و محققان دانسته اید جماعتی از شما را که عصیان ورزیده حرمت شنبه را نگاه نداشتند، گفتیم: بوزینه شوید و راندگانی (دور از قرب حق). (سوره بقره آیه 65) خداوند در تورات به بنی اسرائیل دستور داد که روز شنبه تعطیل باشد. لذا صید ماهی در روز شنبه حرام بود. بنی اسرائیل به این دستور توجهی نکردند که در بحث گذشته در این باره بحث شد. وقتی که آنها این دستور را زیر پا گذاشتند و عمل نکردند، خداوند به آنها فرمود: «فَقُلْنَا لَهُمْ کُونُواْ قِرَدَةً خَاسِئِینَ» به شکل بوزینه و میمون در بیایند. • بغال = استر (قاطر) وَالْخَیْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیرَ لِتَرْکَبُوهَا وَزِینَةً ۚ وَیَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ و اسبان و استران و خران را برای سواری و تجمّل شما آفرید و چیز دیگری هم که شما هنوز نمیدانید (برای سواری شما) خواهد آفرید. (سوره نحل آیه 8) • غنم، نعجه، ضأن و الْمَعْزِ = گوسفند و بز این حیوانات در آیات 143 و 146 سوره انعام و آیات 23 و 24 سوره ص آمده است. • ذئب = گرگ در سوره یوسف آیات 13، 14 و 17 آمده است. • بعیر و جَمَل = شتر وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَیْهِمْ ۖ قَالُوا یَا أَبَانَا مَا نَبْغِی ۖ هَٰذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَیْنَا ۖ وَنَمِیرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ کَیْلَ بَعِیرٍ ۖ ذَٰلِکَ کَیْلٌ یَسِیرٌ و هنگامی که بارهای خود را گشودند، دریافتند که سرمایه شان بدانها بازگردانیده شده است. گفتند: «ای پدر، [دیگر] چه میخواهیم؟ این سرمایه ماست که به ما بازگردانیده شده است. قوت خانواده خود را فراهم، و برادرمان را نگهبانی می کنیم، و [با بردن او] یک بار شتر می افزاییم، و این [پیمانه اضافی نزد عزیز] پیمانه ای ناچیز است.» (سوره یوسف آیه 65) إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلَا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّیٰ یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیَاطِ ۚ وَکَذَٰلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمِینَ کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، و در برابر آن تکبّر ورزیدند، (هرگز) درهای آسمان به رویشان گشوده نمیشود؛ و (هیچ گاه) داخل بهشت نخواهند شد مگر اینکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد! این گونه، گنهکاران را جزا می دهیم! (سوره اعراف آیه 40) • قَسْوَرَة = شیر فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ که از شیر درنده میگریزند. (سوره مدثّر آیه 51) • خَیْل و جیاد (جمع جواد) و صافنات (جمع صافنه) = اسب (نحل،8 ؛ ص،51) • حَمِیرَ= الاغ وَالْخَیْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیرَ لِتَرْکَبُوهَا وَزِینَةً ۚ وَیَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ و اسب ها و استرها و الاغ ها را آفرید تا بر آنها سوار شوید و [برای شما] تجمل و زینت باشد، و چیزهایی [در آینده جز این وسایل نقلیه حیوانی] به وجود می آورد که شما نمی دانید. (سوره ی نحل آیه 8) • بقر = گاو قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّنْ لَنَا مَا هِیَ إِنَّ الْبَقَرَ تَشَابَهَ عَلَیْنَا وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ باز گفتند: از خدایت بخواه چگونگی آن گاو را کاملا برای ما روشن گرداند که هنوز بر ما مشتبه است و (چون رفع اشتباه شود) البته به خواست خدا راه هدایت پیش گیریم. (سوره بقره آیه ی 70) • عِجْل = گوساله وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِیمَ بِالْبُشْرَیٰ قَالُوا سَلَامًا ۖ قَالَ سَلَامٌ ۖ فَمَا لَبِثَ أَنْ جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِیذٍ و به راستی فرستادگان ما ابراهیم را مژده آورده، سلام گفتند، او هم گفت: سلام [بر شما]. و درنگ نکرد تا گوساله ای بریان [برای آنان] آورد. (سوره هود آیه 69) • حیّه = مار فَأَلْقَاهَا فَإِذَا هِیَ حَیَّةٌ تَسْعَیٰ پس آن را افکند، ناگهان ماری عظیم شد که به سرعت می شتافت. (سوره طه آیه ی 20) • ثُعبان = اژدها در سوره ی اعراف آیه 107 آمده است. • حمار و حمیر = اُلاغ این کلمات در سوره های (نحل آیه 8 و بقره آیه 259؛ ...) آورده شده است. • خنزیر = خوک در سوره ی بقره آیه ی 173 آورده شده است. • کَلْب = سگ خداوند در آیه ی 176 سوره اعراف آورده است. • نون و حوت = ماهی (انبیاء،87 ؛ کهف،63) این کلمات که معنای ماهی است در سوره های انبیاء آیه 87 و سوره کهف آیه 63 آورده شده است. • ضفادع = قورباغه در سوره ی اعراف آیه ی 133 آمده است. • فیل = فیل سوره ی فیل آیه ی اول آورده شده است
28عدد هست چون من. تحقیق درباره نام حیوانات در قرآن کرده ام
شیر درنده معادل عربی آن قسورة میباشد و در آیه پنجاه و یک سوره المدثر چنین آمده: «که از (مقابل) شیرى فرار کردهاند.» گاو در زبان عربی معادل بقرة میباشد که نام دومین سوره قرآن کریم میباشد و همچنین در خود سوره بقره __ آیات 67تا 71 و همچنین آیات144 تا 146 نیز آمده است. از جمله در آیه «69» آمده: گفتند: « از پروردگارت بخواه، تا بر ما روشن کند که رنگش چگونه است؟ گفت: وى مىفرماید: آن ماده گاوى است زرد یکدست و خالص، که رنگش بینندگان را شاد مىکند.» گوساله معادل عربیش العجل میباشد که در سوره بقره آیات 51 و 54 و 92 و 93سوره نساء آیه 153سوره الاعراف آیه 152و سوره هود آیه 69سوره الذاریات آیه 26 آمده است، از جمله در آیه 51 سوره بقره چنین آمده: « و آنگاه که با موسى چهل شب قرار گذاشتیم؛ آنگاه در غیاب وى، شما گوساله را (به پرستش) گرفتید، در حالى که ستمکار بودید.» الاغ در زبان عربی معادل حمار میباشد که در سوره بقره آیه 259 و سوره المدثر آیه 50 سوره النحل آیه 80 و سوره جمعه آیه 5 آمده است. از جمله در آیه پنجم سوره چنین آمده است: « مثل کسانى که (عمل به) تورات بر آنان بار شد (و بدان مکلف گردیدند) آنگاه آن را به کار نبستند، همچون مثل خرى است که کتابهایى را برپشت مىکشد. (وه) چه زشت است وصف آن قومى که آیات خدا را به دروغ گرفتند. و خدا مردم ستمگر را راه نمىنماید.» زنبور در زبان عربی معادل نحل بوده و و نام سوره شانزدهم قرآن بوده و علاوه بر آن در آیه شصت و هشتم این آیه بدین صورت آمده است: « و پروردگار تو به زنبور عسل وحى (و الهام غریزى) نمود که: از کوهها و درختان و داربستهایى که مردم مىسازند، خانههایى برگزین.» مورچه در زبان عربی معادل نمل بوده و علاوه بر آنکه نام سوره بیست و هفت قرآن کریم است و در آیه هیجدهم این سوره نیز آمده بدین صورت آمده است: « آنها حرکت کردند تا به سرزمین مورچگان رسیدند؛ مورچهاى گفت: به لانههاى خود بروید تا سلیمان و لشکرش شما را پایمال نکنند در حالى که نمىفهمند.» پرنده معادل عربیش ابابیل است که در آیه سوم سوره فیل چنین آمده: « و بر سر آنها پرندگانى را گروه گروه فرستاد » عنکبوت علاوه بر اینکه نام سوره بیست و نهم قرآن کریم است در آیه چهل و یک همین سوره نیز به این صورت آمده: «داستان کسانى که غیر از خدا دوستانى اختیار کردهاند، همچون عنکبوت است که (با آب دهان خود) خانهاى براى خویش ساخته، و در حقیقت (اگر مىدانستند) سستترین خانهها همان خانه عنکبوت است.» پشه معادل عربیش بعوضة میباشد و در آیه بیست و ششم سوره بقره چنین آمده: « خداوند از این که به موجودات ظاهرا کوچکى مانند پشه، و حتى کمتر از آن، مثال بزند شرم نمىکند. در این میان آنان که ایمان آوردهاند، مىدانند که آن، حقیقتى است از طرف پروردگارشان؛ و اما آنها که راه کفر را پیمودهاند، این موضوع را بهانه کرده مىگویند: منظور خداوند از این مثل چه بوده است؟! آرى، خدا جمع زیادى را با آن گمراه، و گروه بسیارى را هدایت مىکند؛ ولى تنها فاسقان را با آن گمراه مىسازد» فیل نام سوره صد و پنجم قرآن هست و در آیه یکم این سوره نیز آمده است. میمون معادل عربیش قردة میباشد که در سوره اعراف آیه 166 و سوره مائده آیه 60 آمده و همچنین سوره بقره آیه 65 چنین آمده: «و کسانى از شما را که در روز شنبه (از فرمان خدا) تجاوز کردند نیک شناختید، پس ایشان را گفتیم: بوزینگانى طردشده باشید.» شتر معادل عربیش الابل میباشد و در سوره انعام آیه 144 و سوره الغاشیه آیه 17 چنین آمده: « آیا آنان به شتر نمىنگرند که چگونه آفریده شده است؟!» خوک معادل عربیش خنزیر بوده و در آیه 173 سوره بقره و همچنین سوره مائده آیه 3 وآیه 60 آمده و همچنین در سوره انعام آیه 145 چنین آمده: « بگو: در آنچه به من وحى شده است، بر خورندهاى که آن را مىخورد هیچ حرامى نمىیابم، مگر آنکه مردار یا خون ریخته یا گوشت خوک باشد که اینها همه پلیدند. یا (قربانیى که) از روى نافرمانى، (به هنگام ذبح) نام غیر خدا بر آن برده شده باشد. پس کسى که بدون سرکشى و زیادهخواهى (به خوردن آنها) ناچار گردد، قطعاً پروردگار تو آمرزنده مهربان است.» ملخ معادل عربیش الجراد بوده و در سوره اعراف آیه 133 همراه با نام چند حیوان چنین آمده: « سپس بلاها را پشت سر هم بر آنها نازل کردیم: طوفان و ملخ و آفت گیاهى و قورباغهها و خون را -که نشانههایى از هم جدا بودند- بر آنها فرستادیم؛ ولى باز بیدار نشدند، و تکبر ورزیدند، و جمعیّت گنهکارى بودند! »
نَمل(مورچه) نَحل(زنبورعسل) فیل(فیل) بَقَره(گاو ماده) قَسوَرَه(شیر) حُمُر(گورخر) هُدهُد(شانه به سر) ذئب (گرگ) خَیل(اسب) بَعُوضَه(پشه) اِبِل(شتر)
در قرآن کریم اسم 35حیوان آمده است
خدا کنه که برنده شم هیییی....خیلی هم عالی
فیل و شیر و گوساله و الاغ و مورچه و پرنده و عنکبوت و پشه و فیل و میمون و شتر و خوک و ملخ
شیر درنده معادل عربی آن قسورة میباشد و در آیه پنجاه و یک سوره المدثر چنین آمده: «که از (مقابل) شیرى فرار کردهاند.» گاو در زبان عربی معادل بقرة میباشد که نام دومین سوره قرآن کریم میباشد و همچنین در خود سوره بقره __ آیات 67تا 71 و همچنین آیات144 تا 146 نیز آمده است. از جمله در آیه «69» آمده: گفتند: « از پروردگارت بخواه، تا بر ما روشن کند که رنگش چگونه است؟ گفت: وى مىفرماید: آن ماده گاوى است زرد یکدست و خالص، که رنگش بینندگان را شاد مىکند.» گوساله معادل عربیش العجل میباشد که در سوره بقره آیات 51 و 54 و 92 و 93سوره نساء آیه 153سوره الاعراف آیه 152و سوره هود آیه 69سوره الذاریات آیه 26 آمده است، از جمله در آیه 51 سوره بقره چنین آمده: « و آنگاه که با موسى چهل شب قرار گذاشتیم؛ آنگاه در غیاب وى، شما گوساله را (به پرستش) گرفتید، در حالى که ستمکار بودید.» الاغ در زبان عربی معادل حمار میباشد که در سوره بقره آیه 259 و سوره المدثر آیه 50 سوره النحل آیه 80 و سوره جمعه آیه 5 آمده است. از جمله در آیه پنجم سوره چنین آمده است: « مثل کسانى که (عمل به) تورات بر آنان بار شد (و بدان مکلف گردیدند) آنگاه آن را به کار نبستند، همچون مثل خرى است که کتابهایى را برپشت مىکشد. (وه) چه زشت است وصف آن قومى که آیات خدا را به دروغ گرفتند. و خدا مردم ستمگر را راه نمىنماید.» زنبور در زبان عربی معادل نحل بوده و و نام سوره شانزدهم قرآن بوده و علاوه بر آن در آیه شصت و هشتم این آیه بدین صورت آمده است: « و پروردگار تو به زنبور عسل وحى (و الهام غریزى) نمود که: از کوهها و درختان و داربستهایى که مردم مىسازند، خانههایى برگزین.» مورچه در زبان عربی معادل نمل بوده و علاوه بر آنکه نام سوره بیست و هفت قرآن کریم است و در آیه هیجدهم این سوره نیز آمده بدین صورت آمده است: « آنها حرکت کردند تا به سرزمین مورچگان رسیدند؛ مورچهاى گفت: به لانههاى خود بروید تا سلیمان و لشکرش شما را پایمال نکنند در حالى که نمىفهمند.» پرنده معادل عربیش ابابیل است که در آیه سوم سوره فیل چنین آمده: « و بر سر آنها پرندگانى را گروه گروه فرستاد » عنکبوت علاوه بر اینکه نام سوره بیست و نهم قرآن کریم است در آیه چهل و یک همین سوره نیز به این صورت آمده: «داستان کسانى که غیر از خدا دوستانى اختیار کردهاند، همچون عنکبوت است که (با آب دهان خود) خانهاى براى خویش ساخته، و در حقیقت (اگر مىدانستند) سستترین خانهها همان خانه عنکبوت است.» پشه معادل عربیش بعوضة میباشد و در آیه بیست و ششم سوره بقره چنین آمده: « خداوند از این که به موجودات ظاهرا کوچکى مانند پشه، و حتى کمتر از آن، مثال بزند شرم نمىکند. در این میان آنان که ایمان آوردهاند، مىدانند که آن، حقیقتى است از طرف پروردگارشان؛ و اما آنها که راه کفر را پیمودهاند، این موضوع را بهانه کرده مىگویند: منظور خداوند از این مثل چه بوده است؟! آرى، خدا جمع زیادى را با آن گمراه، و گروه بسیارى را هدایت مىکند؛ ولى تنها فاسقان را با آن گمراه مىسازد» فیل نام سوره صد و پنجم قرآن هست و در آیه یکم این سوره نیز آمده است. میمون معادل عربیش قردة میباشد که در سوره اعراف آیه 166 و سوره مائده آیه 60 آمده و همچنین سوره بقره آیه 65 چنین آمده: «و کسانى از شما را که در روز شنبه (از فرمان خدا) تجاوز کردند نیک شناختید، پس ایشان را گفتیم: بوزینگانى طردشده باشید.» شتر معادل عربیش الابل میباشد و در سوره انعام آیه 144 و سوره الغاشیه آیه 17 چنین آمده: « آیا آنان به شتر نمىنگرند که چگونه آفریده شده است؟!» خوک معادل عربیش خنزیر بوده و در آیه 173 سوره بقره و همچنین سوره مائده آیه 3 وآیه 60 آمده و همچنین در سوره انعام آیه 145 چنین آمده: « بگو: در آنچه به من وحى شده است، بر خورندهاى که آن را مىخورد هیچ حرامى نمىیابم، مگر آنکه مردار یا خون ریخته یا گوشت خوک باشد که اینها همه پلیدند. یا (قربانیى که) از روى نافرمانى، (به هنگام ذبح) نام غیر خدا بر آن برده شده باشد. پس کسى که بدون سرکشى و زیادهخواهى (به خوردن آنها) ناچار گردد، قطعاً پروردگار تو آمرزنده مهربان است.» ملخ معادل عربیش الجراد بوده و در سوره اعراف آیه 133 همراه با نام چند حیوان چنین آمده: « سپس بلاها را پشت سر هم بر آنها نازل کردیم: طوفان و ملخ و آفت گیاهى و قورباغهها و خون را -که نشانههایى از هم جدا بودند- بر آنها فرستادیم؛ ولى باز بیدار نشدند، و تکبر ورزیدند، و جمعیّت گنهکارى بودند! »
گاو،مورچه،عنکبوت،فیل،زنبور،الاغ،گوساله،میمون،شتر،خوک و ملخ
مقاله و پایان نامه و کتاب های مورد نیاز