شهاب سنگ چیست؟

شهاب سنگ يك سنگ آسماني است كه به زمین افتاده است. در واقع همه اجرام در حال حركت در فضا كه به زمين مي افتند،شهاب سنگ ناميده مي شوند. دست كم هر سال 100 شهاب سنگ با زمين برخورد مي كنند. بيشتر اين شهاب سنگ ها بسيار ريزند. آنها به قدري كوچكند كه مقاومت هوا مي تواند سرعتشان را آنقدر آهسته كند كه براثر اصطكاك با جو نسوزند و به آرامي به زمين بيفتند. سه نوع شهاب سنگ وجود دارد. سنگي، آهني و سنگي-آهني. شهاب سنگ هاي سنگي از مواد معدني سيليكون و اكسيژن غني هستند. مقادير كمتري از آهن، منيزيوم و عناصر ديگر هم در آنها وجود دارد. بخشی از شهاب سنگ هاي سنگي، تكه هايي از همان موادي كه سیاره ها را تشكيل داده اند را در خود دارند. گروه ديگري از شهاب سنگ هاي سنگي زماني بخشي از بدنه والدشان بوده اند. به عنوان مثال بخشي از يك سيارك بوده اند. شهاب سنگ هاي آهني بيشتر از آهن و نيكل تشكيل شده اند. شهاب سنگ هاي سنگي-آهني به مقدار تقريباً مساوي سنگ بر پايه سيليكون و فلز آهن-نيكل دارند. تركيب مواد شهاب سنگ ها، كليدهايي را درباره منشأ آنها به دست مي دهد. منشأ آنها ممكن است سیارک ها باشند. بعضي از مواد شهاب سنگ ها شبيه به ترکیبات زمین و ماه يا برخي حدس مي زنند كه شبيه به مریخ است و ترکیب بعضي ها هم كاملاً با تركيبات اينها متفاوتند. بعضي ها هم تركيبي مثل ستاره های دنباله دار دارند. اندازه شهاب سنگ ها بسيار متفاوت است. بيشتر آنها نسبتاً كوچكند. بزرگ ترين شهاب سنگي كه تا كنون پيدا شده وزنش حدود 60 تن است. اين شهاب سنگ آهني در مزرعه اي دركشور آفريقايي ناميبيا به زمین افتاده است. با اين كه زمان زيادي از افتادن آن مي گذرد هنوز چاله اي كه تشكيل داده سر جاي خودش باقی است. اجسام خيلي بزرگ تري مثل سيارك ها و ستاره های دنباله دار هم مي توانند به زمين برخورد كنند و به این ترتیب به شهاب سنگ تبديل شوند. شهاب سنگ ها از يك سقوط آتشين از ميان جو زمين جان سالم به در برده اند و مقدار زيادي از جرمشان را در اين فرايند از دست داده اند. بيشتر شهاب سنگ هاي در حال حركت در فضا پس از برخورد به جو زمين مي سوزند و از آنها تنها ذراتي از گرد و غبار باقي مي ماند. هر روز حدود 3000 تن گرد و غبار شهاب سنگي به زمين مي ریزد. شهاب سنگ ها به خاطر اين به سطح زمين مي رسند كه اندازه آنها براي سفر از ميان جو مناسب است. اگر آنها خيلي كوچك بودند، در جو متلاشي و تكه تكه مي شدند. اگر خيلي بزرگ بودند ممكن بود قبل از رسيدن به سطح زمين منفجر شوند. يك چنين شيئی در سال 1908 در حدود ده كيلومتري بالاي رودخانه تونگوسكا در سيبري منفجر شد و در منطقه اي به وسعت 23 كيلومتر رها شد و درختان را دود زده كرد و به طور سطحي سوزاند.